Kara ograniczenia wolności za przestępstwa skarbowe • Kara ta może być skutecznym środkiem zwalczania drobnej przestępczości ekonomicznej • Jest bardziej ekonomiczna i humanitarna, niż izolacyjna kara krótkoterminowego pozbawienia wolności •Możliwość orzeczenia kary ograniczenia wolności kumulatywnie z karą grzywny jest oryginalnym rozwiązaniem w prawie karnym skarbowym  

Kara ograniczenia wolności – c.d. W k.k. wzorowana była na karze pracy poprawczej z prawa radzieckiego oraz na bezpłatnej pracy na rzecz społeczności lokalnej z ustawodawstw zachodnich (np. community service w USA) Rodzi zastrzeżenia z powodu sprzeczności z zakazem pracy przymusowej przewidzianym w prawie międzynarodowym

Kara ograniczenia wolności – c.d. Kara ta jest wymierzana w miesiącach na okres od 1 do 12 miesięcy. W razie nadzwyczajnego obostrzenia kary lub kary łącznej — kara ta nie może przekraczać 2 lat (art. 28 § 2 i 39 § 1 k.k.s.) Do kary ograniczenia wolności stosuje się odpowiednio art. 34–36 k.k.

Kara ograniczenia wolności – c.d. W czasie odbywania tej kary skazany: 1) jest obowiązany do wykonywania wskazanej przez sąd pracy 2) nie może bez zgody sądu zmieniać miejsca stałego pobytu 3) ma obowiązek udzielania wyjaśnień dotyczących przebiegu odbywania kary

Obowiązek pracy: Jest to praca kontrolowana, nieodpłatna, na określone przez sąd cele społeczne (w zakładzie pracy, placówce służby zdrowia, opieki społecznej lub na rzecz społeczności lokalnej), w wymiarze od 20 do 40 godzin miesięcznie W stosunku do osoby zatrudnionej sąd może orzec, zamiast tego obowiązku, potrącenie od 10 do 25% wynagrodzenia za pracę w stosunku miesięcznym na wskazany cel społeczny. W okresie odbywania kary skazany nie może rozwiązać bez zgody sądu stosunku pracy

Kara ograniczenia wolności – c.d. W przypadku przestępstwa skarbowego, w związku z którym nastąpiło uszczuplenie należności publicznoprawnej, sąd określa także obowiązek jej uiszczenia przez skazanego w wyznaczonym terminie Nieuiszczenie tej należności jest traktowane jako uchylanie się skazanego od odbywania kary ograniczenia wolności (art. 188 k.k.s.)

Kara ograniczenia wolności – c.d. Sąd może orzec wobec skazanego obowiązki wymienione w art. 72 k.k., m.in.: wykonywania obowiązku alimentacyjnego powstrzymywania się od nadużywania alkoholu lub używania innych środków odurzających powstrzymania się od przebywania w określonych środowiskach i miejscach

Podstawy orzekania kary ograniczenia wolności: W części szczególnej tytułu I k.k.s. kara ta została wymieniona tylko raz w art. 110 (przestępstwo hazardowe sprzedaży losów bez uprawnienia) Poza tym przepisem może być wymierzona na podstawie art. 26 § 1 k.k.s., jeżeli przestępstwo skarbowe jest zagrożone karą pozbawienia wolności — zamiast tej kary (z wyjątkiem sprawcy przestępstwa skarbowego popełnionego w warunkach nadzwyczajnego obostrzenia kary, co wynika z § 3 art. 26 k.k.s.)

Pozostałe podstawy orzekania kary ograniczenia wolności: Na podstawie art. 36 § 1 pkt. 1 k.k.s. - w razie nadzwyczajnego złagodzenia kary za przestępstwo skarbowe zagrożone karą pozbawienia wolności Na podstawie art. 38 § 1 pkt. 1 i 2 k.k.s. - w razie nadzwyczajnego obostrzenia kary za przestępstwa skarbowe zagrożone tylko karą grzywny

Kara pozbawienia wolności (kara aresztu wojskowego) za przestępstwa skarbowe: • Kara pozbawienia wolności nie odgrywa w dzisiejszym prawie karnym skarbowym wiodącej roli, gdyż pełni ją kara grzywny • W prawie karnym skarbowym kara pozbawienia wolności ma największe znaczenie w obrębie przestępczości podatkowej

Kara pozbawienia wolności – c.d. Ze względu na recepcję poprzez art. 20 § 2 k.k.s. przepisu art. 58 § 1 k.k. zastosowanie ma dyrektywa nakazująca traktowanie bezwzględnej kary pozbawienia wolności jako ultima ratio. Zgodnie z tą dyrektywą, jeżeli ustawa przewiduje możliwość wyboru rodzaju kary, sąd orzeka karę pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia tylko wtedy, gdy inna kara lub środek karny nie może spełnić celów kary

Kara pozbawienia wolności – c.d. Kara ta w k.k.s. nigdy nie występuje samodzielnie, zawsze grozi obok kary grzywny. Poza tym, w myśl art. 26 § 1 k.k.s. za przestępstwo skarbowe zagrożone karą pozbawienia wolności możliwe jest wymierzenie kary ograniczenia wolności Z drugiej strony, wymierzenie kary pozbawienia wolności jest możliwe na podstawie art. 38 § 1 pkt. 1 i 2 k.k.s., a więc w razie nadzwyczajnego obostrzenia kary (nawet za czyn niezagrożony w ogóle tą karą)

Granice kary pozbawienia wolności: Na podstawie art. 27 § 1 k.k.s. kara ta może być orzekana na okres od 5 dni do 5 lat (orzeka się ją w dniach, miesiącach i latach) W razie nadzwyczajnego obostrzenia kary orzekana jest do 10 lat W przypadku kary łącznej orzekana jest do 15 lat. Od dnia 8 czerwca 2010 r. możliwe jest także wymierzenie kary łącznej 25 lat pozbawienia wolności, pod warunkiem zaistnienia szczególnych warunków określonych w art. 86 § 1a k.k. (w zw. z art. 20 § 2 k.k.s.)

Kara aresztu wojskowego: Zgodnie z art. 27 § 2 k.k.s., który wszedł w życie 17 grudnia 2005 r. — wobec żołnierzy, którzy dopuścili się przestępstwa skarbowego, może być orzekana kara aresztu wojskowego w granicach od 5 dni do 2 lat W czasie odbywania tej kary w przeznaczonym do tego zakładzie karnym, skazany żołnierz podlega także szkoleniu wojskowemu (art. 322 § 3 k.k. w zw. z art. 20 § 2 k.k.s.) Do kary aresztu wojskowego stosuje się odpowiednio przepisy o karze pozbawienia wolności (recypowany art. 322 § 1 k.k.)

Przedawnienie: Jest tradycyjną instytucją prawa karnego, polegającą na tym, że z upływem określonego w ustawie czasu sprawca nie może być za dany czyn zabroniony ukarany bądź też nie można wykonywać orzeczonej wobec niego kary Dzieli się na dwa rodzaje: przedawnienie karalności przedawnienie wykonania kary

Uzasadnienie instytucji przedawnienia: Zerwanie więzi między czynem zabronionym a realizacją odpowiedzialności karnej z powodu zbyt długiego upływu czasu Trudności w realizowaniu celów kary w zakresie: - prewencji ogólnej, gdyż oddziaływanie na społeczeństwo i kształtowanie jego postaw na podstawie kary za popełniony przed wielu laty czyn zabroniony jest niemożliwe - prewencji szczególnej (cele zapobiegawcze lub wychowawcze) wobec sprawcy, który po wielu latach od popełnienia czynu zabronionego może być innym człowiekiem

Przedawnienie karalności przestępstwa skarbowego (art. 44 k.k.s.): Karalność przestępstwa skarbowego ustaje, jeżeli: od czasu jego popełnienia upłynęło 5 lat — gdy przestępstwo skarbowe zagrożone jest karą grzywny, karą ograniczenia wolności lub karą pozbawienia wolności nieprzekraczającą 3 lat • jeżeli jednak w tym okresie wszczęto postępowanie przeciwko sprawcy, karalność przestępstwa skarbowego ustaje z upływem 5 lat od zakończenia tego okresu, czyli z upływem 10 lat od czasu jego popełnienia

Przedawnienie karalności przestępstwa skarbowego – c.d. 2) od czasu jego popełnienia upłynęło 10 lat — gdy przestępstwo skarbowe zagrożone jest karą pozbawienia wolności przekraczającą 3 lata • jeżeli jednak w tym okresie wszczęto postępowanie przeciwko sprawcy, karalność przestępstwa skarbowego ustaje z upływem 10 lat od zakończenia tego okresu, czyli z upływem 20 lat od czasu jego popełnienia

Przedawnienie karalności przestępstwa skarbowego – c.d. 3) nastąpiło przedawnienie należności — gdy przestępstwo skarbowe polega na uszczupleniu lub narażeniu na uszczuplenie należności publicznoprawnej (z upływem terminów określonych w art. 68–71 ordynacji podatkowej)

Przedawnienie karalności wykroczenia skarbowego: (art Przedawnienie karalności wykroczenia skarbowego: (art. 51 § 1 i 2 oraz 44 § 2–4 i 6–7 k.k.s.) Karalność wykroczenia skarbowego ustaje, jeżeli: od czasu jego popełnienia upłynął rok • jeżeli jednak w tym okresie wszczęto postępowanie przeciwko sprawcy, karalność wykroczenia skarbowego ustaje z upływem 2 lat od zakończenia tego okresu, czyli z upływem 3 lat od czasu jego popełnienia

Przedawnienie karalności wykroczenia skarbowego - c.d. 2) nastąpiło przedawnienie należności — gdy wykroczenie skarbowe polega na uszczupleniu lub narażeniu na uszczuplenie należności publicznoprawnej (z upływem terminów określonych w art. 68–71 ordynacji podatkowej)

Do przestępstw i wykroczeń skarbowych zastosowanie mają także dodatkowe regulacje szczególne, ujęte w art. 44 k.k.s.: 1) bieg przedawnienia karalności przestępstwa lub wykroczenia skarbowego polegającego na uszczupleniu lub narażeniu na uszczuplenie należności publicznoprawnej rozpoczyna się z końcem roku, w którym upłynął termin płatności tej należności

Dodatkowe regulacje szczególne – c.d. 2) bieg przedawnienia karalności przestępstwa lub wykroczenia skarbowego polegającego na uszczupleniu lub narażeniu na uszczuplenie należności celnej rozpoczyna się z dniem, w którym powstał dług celny • jeżeli nie jest możliwe określenie dnia powstania długu celnego, bieg przedawnienia przestępstwa skarbowego rozpoczyna się z dniem najwcześniejszym, w którym istnienie długu celnego zostało ustalone

Dodatkowe regulacje szczególne – c.d. 3) jeżeli dokonanie przestępstwa lub wykroczenia skarbowego zależy od nastąpienia określonego w kodeksie skutku, bieg przedawnienia rozpoczyna się od czasu, gdy skutek nastąpił

Dodatkowe regulacje szczególne – c.d. 4) w razie uchylenia prawomocnego orzeczenia przedawnienie biegnie od dnia wydania orzeczenia w tym przedmiocie, chyba że karalność tego czynu już ustała 5) przedawnienie nie biegnie, jeżeli przepis ustawy nie pozwala na wszczęcie lub dalsze prowadzenie postępowania w sprawie o przestępstwo lub wykroczenie skarbowe