Ćwiczenia 7 Bilans Płatniczy 2017-04-17 Makroekonomia I Ćwiczenia 7 Bilans Płatniczy Barbara Bobrowicz Katedra Makroekonomii WNE UW

Katedra Makroekonomii WNE UW 2017-04-17 Bilans płatniczy Bilans płatniczy jest zestawieniem wartości wszystkich transakcji ekonomicznych dokonanych w danym okresie między daną gospodarką krajową (przedsiębiorstwami, ludnością, rządem) a zagranicą. W pełnej księgowości bilansu płatniczego występuje bardzo dużo rodzajów transakcji. Zwykle bilans płatniczy składa się (w uproszczeniu) z czterech rachunków: BP = CA + CP + OR + OE = 0 Katedra Makroekonomii WNE UW Barbara Bobrowicz Katedra Makroekonomii WNE UW

Rachunki bilansu płatniczego 2017-04-17 Rachunki bilansu płatniczego Bilans obrotów bieżących (CA), w którym najważniejszą pozycją jest zazwyczaj handel towarami (stąd bilans handlowy jest istotnym elementem zarówno bilansu obrotów bieżących, jak i całego bilansu płatniczego) oraz wymiana usług i jednostronnych przekazów pieniężnych ludności i władz). CA jest różny od NX z powodu istnienia transferów bieżących –spadków, darowizn, odsetek. Bilans obrotów kapitałowych (CP), do których zalicza się przepływ inwestycji bezpośrednich osób i firm prywatnych, a także długo- i krótkookresowe przepływy pieniężne zarówno prywatne, jak i rządowe. Rachunek zmian rezerw rządowych (OR). złota, obcych środków płatniczych i innych zasobów o charakterze rezerw. Saldo błędów i opuszczeń (OE). Katedra Makroekonomii WNE UW Barbara Bobrowicz Katedra Makroekonomii WNE UW

Bilans obrotów bieżących (Current Account) 2017-04-17 Bilans obrotów bieżących (Current Account) BOB to zapis płatności dokonywanych między krajem i zagranicą. Można go podzielić na trzy elementy: Bilans handlowy (Eksport - Import) to różnica między eksportem a importem. Obejmuje eksport oraz import dóbr i usług. Saldo dochodów to różnica między dochodami z zagranicznych aktywów posiadanych przez obywateli danego kraju a dochodami z krajowych aktywów posiadanych przez obywateli zagranicy. Saldo transferów to różnica między pomocą finansową otrzymywaną a udzielaną. Katedra Makroekonomii WNE UW Barbara Bobrowicz Katedra Makroekonomii WNE UW

Bilans obrotów kapitałowych (Capital Account) 2017-04-17 Bilans obrotów kapitałowych (Capital Account) BOK to różnica między przyrostem aktywów krajowych znajdujących się w posiadaniu zagranicy a przyrostem aktywów zagranicznych znajdujących się w posiadaniu obywateli danego kraju. Skąd się on bierze? Jeżeli założymy, że mamy do czynienia z deficytem w bilansie handlowym (Ex<Im) oraz, że pozostałe składniki BOB są zbilansowane. Co się wtedy dzieje? Musimy pożyczyć pieniądze z zagranicy sprzedając np. krajowe obligacje. Inwestorzy zagraniczni kupując nasze obligacje muszą za nie zapłacić a ta zapłata zostaje zapisana z "plusem" na naszym rachunku kapitałowym. Stąd wniosek, że zazwyczaj ujemne saldo BOB (CA) wiąże się z dodatnim saldem na rachunku kapitałowym Katedra Makroekonomii WNE UW Barbara Bobrowicz Katedra Makroekonomii WNE UW

Saldo błędów i opuszczeń 2017-04-17 Saldo błędów i opuszczeń Gdy mamy płynny kurs, to teoretycznie BOB + BOK = 0. Nie zawsze tak się dzieje, a przyczyną tego są niedokładności w pomiarach statystycznych. Ta różnica znajduje się w saldzie błędów i opuszczeń, zwanym czasem różnicą statyczną (ang. omissions and errors account). Katedra Makroekonomii WNE UW Barbara Bobrowicz Katedra Makroekonomii WNE UW

Zmiana rezerw banku centralnego 2017-04-17 Zmiana rezerw banku centralnego Gdy CA + CP < 0 oznacza to, że musimy zagranicy wypłacić więcej jej waluty niż od niej otrzymujemy. Co się wtedy dzieje? Wtedy bank centralny może dostarczyć na rynek walutę zagraniczną (np. dolary). Oczywiście bank nie musi nic robić, jeżeli kurs jest płynny. Deficyt bilansu płatniczego spowoduje deprecjację waluty krajowej, co obniży deficyt na rachunku bieżącym. Jeżeli jednak kurs jest sztywny, bank centralny będzie musiał dostarczyć na rynek ilość zagranicznej waluty równą: ΔOR = CA + CP Gdzie ΔOR oznacza zmianę rezerw walutowych banku centralnego, zaś CA + CP to saldo bilansu płatniczego (z uwzględnieniem różnicy statystycznej) Katedra Makroekonomii WNE UW Barbara Bobrowicz Katedra Makroekonomii WNE UW

Katedra Makroekonomii WNE UW 2017-04-17 Bilans płatniczy Bilans płatniczy Eksport 1 Import 2 Bilans handlowy 3 = 1-2 Saldo dochodów 4 Saldo transferów 5 Bilans obrotów bieżących 6=3+4+5 Zakup aktywów krajowych przez inwestorów zagranicznych 7 Zakup aktywów zagranicznych przez inwestorów krajowych 8 Bilans obrotów kapitałowych 9 = 7-8 Saldo błędów i opuszczeń 10 Zmiana rezerw bankowych 11 Razem bilans płatniczy 12 = 6 + 9 + 10 + 11 Katedra Makroekonomii WNE UW Barbara Bobrowicz Katedra Makroekonomii WNE UW

Katedra Makroekonomii WNE UW 2017-04-17 Wnioski Utrzymywanie przez dłuższy czas deficytu bilansu płatniczego i stałego kursu walutowego jest niemożliwe. Przy sztywnych kursach walutowych bank musi mieć znaczącą ilość rezerw walutowych. Katedra Makroekonomii WNE UW Barbara Bobrowicz Katedra Makroekonomii WNE UW

ZADANIE: System kursowy a polityka monetarna 2017-04-17 ZADANIE: System kursowy a polityka monetarna Przypuśćmy, że: Mamy sztywny kurs walutowy Kapitał jest doskonale mobilny (można bez przeszkód wycofać lokatę z jednego kraju i zainwestować ją w innym). Bank centralny postanawia obniżyć rynkowe stopy procentowe, aby pobudzić inwestycje. W tym celu skupuje na rynku obligacje. Stopa procentowa spada. Spadek stopy procentowej powoduje, że inwestorzy wolą trzymać swoje bogactwo w obligacjach innych państw. Aby kupić tamte obligacje, muszą sprzedać walutę krajową i kupić walutę zagraniczną. Jeżeli bank centralny nie będzie interweniował, doprowadzi to do deprecjacji waluty krajowej. Ale mamy sztywny kurs walutowy, więc bank musi interweniować. Kupuje więc walutę krajową zaś sprzedaje swoje rezerwy walutowe, w ten sposób utrzymując kurs na nie zmienionym poziomie. Jaki jest efekt? Najlepiej podsumować kolejne etapy: - Skup obligacji - rośnie baza monetarna - rośnie podaż pieniądza - spada stopa procentowa - Inwestorzy sprzedają krajową walutę - Bank skupuje krajową walutę, aby utrzymać kurs - spada podaż pieniądza - rośnie stopa procentowa Wniosek - w systemie stałych kursów walutowych bank centralny nie ma swobody w prowadzeniu polityki pieniężnej. Innymi słowy - nie można jednocześnie kontrolować podaży pieniądza i kursu walutowego. Katedra Makroekonomii WNE UW Barbara Bobrowicz Katedra Makroekonomii WNE UW