Klej klei?! Tak, ale jak?
Co to jest klej? Substancja organiczna lub nieorganiczna zdolna do trwałego łączenia ze sobą powierzchni. Kleje występują najczęściej w postaci ciekłej, czasem w postaci stałej - proszku, perełek, folii lub sztyftów, wkładów klejących, które po roztopieniu tworzą złącze.
Podstawowym składnikiem kleju są naturalne lub syntetyczne substancje wielocząsteczkowe (tzw. lepiszcza) odznaczające się dużą przyczepnością; większość klei zawiera również rozpuszczalniki, rozcieńczalniki, utwardzacze, zmiękczacze, wypełniacze itp.
By scharakteryzować klej podaje się m.in. takie jego parametry jak: Lepkość (właściwość płynów i plastycznych ciał stałych charakteryzująca ich opór wewnętrzny przeciw płynięciu) Czas otwarty (maksymalny czas od nałożenia kleju na powierzchnie sklejaną do momentu sklejenia) Czas wiązania (czas, po którym spoina osiąga pełną wytrzymałość) Baza kleju (zasadnicze składniki kleju, dzięki którym posiada on swe właściwości) Ciała stałe (ilość suchej masy w jednostce objętości)
Klejenie zachodzi w skutek wyparowania rozpuszczalnika, wyparowania połączonego z reakcjami chemicznymi albo w skutek krzepnięcia stopionej masy wywołanego ochłodzeniem.
Jak kleić? Czyścimy powierzchnie przed klejeniem. Elementy, które chcemy połączyć ze sobą, należy pokryć warstwą kleju. Dociskamy do siebie i czekamy aż klej je zwiąże. Niektóre kleje wymagają dodatkowej obróbki termicznej, a inne z kolei swoistej obróbki chemicznej (np. dwie łączone powierzchnie trzeba pokryć dwiema różnymi substancjami, które tworzą razem klej, lub odczekać po pokryciu określony czas, w trakcie którego klej reaguje wstępnie z powietrzem)
W wyniku procesu klejenia powstaje spoina o strukturze jak poniżej: Klejony materiał A Powierzchniowa warstwa materiału A w którą wniknął klej Warstwa kleju Powierzchniowa warstwa materiału A w którą wniknął klej Klejony materiał B
Podczas klejenia występuje: Adhezja czyli zjawisko łączenia się powierzchniowych warstw dwóch różnych ciał doprowadzonych do zetknięcia, wskutek przyciągania między cząsteczkowego. Kohezja czyli siła działająca pomiędzy cząsteczkami samego kleju, utrzymująca jego spójność. Na tę siłę składają się: - międzycząsteczkowe siły przyciągania, - wzajemne wiązanie się cząsteczek polimerowych. Zgodnie z zasadą, że łańcuch jest na tyle mocny, na ile mocne jest jego najsłabsze ogniwo, należy dążyć do tego, aby siły adhezji i kohezji w połączeniu klejonym były mniej więcej równe.
Połączenia klejone - połączenia, w których wykorzystuje się adhezyjne właściwości substancji klejowych. Klej wnika w drobne pory (nierówności) na powierzchni materiału, po czym twardnieje. Czasem przy klejeniu tworzyw sztucznych dodatkowo następuje częściowe rozpuszczenie powierzchni klejonych. Połączenie tego typu w budowie maszyn stosowane jest często, zwłaszcza jeśli trzeba połączyć różne materiały (metal, tworzywa sztuczne, szkło, gumę itp).
Prezentacje wykonała: Kinga Kołtuniak Idzie klej i po kolei Napotkane rzeczy klei: Stołki, szklanki, filiżanki, Salaterki, wazy, dzbanki, Talerzyki, flaszki, miski, Garnki, wiadra i półmiski, Nawet ławki, nawet szafki, Nawet książki i zabawki. ~Jan Brzechwa „Klej” Samorządowe LO im. R. Traugutta w Zgierzu
Najczęściej stosowane w przemyśle metody czyszczenia powierzchni przed klejeniem: obróbka chemiczna- powlekanie związkami nieorganicznymi obróbka ścierna - czyszczenie materiałami ściernymi (stosowane przy metalach, tworzywach sztucznych) odtłuszczenie - przemywanie rozpuszczalnikami, kwasami (stosowane przy większości materiałów klejonych) lakierowanie - powlekanie lakierem podkładowym (stosowane do metali, tworzyw sztucznych, szkła, ceramiki) aktywowanie powierzchni - (stosowane do tworzyw sztucznych) POWRÓT