Etyka XIX – wiecznej Łodzi- pionierzy przemysłu włókienniczego Koło Naukowe Towaroznawców Wydział Technologii Materiałowych i Wzornictwa Tekstyliów Etyka XIX – wiecznej Łodzi- pionierzy przemysłu włókienniczego Autorzy: Agnieszka Szałek, Beata Szałek, Paulina Mastalerz, Marta Ociepa Opiekunowie Koła : dr Marina Michalak, dr inż. Tomasz Czajkowski

Kto założył osadę zwaną Łodzią, pozostaje to do tej pory tajemnicą Kto założył osadę zwaną Łodzią, pozostaje to do tej pory tajemnicą. W to że jeszcze 200 lat temu była tu puszcza nie każdy uwierzy. Jednak potwierdza to dzisiejsza rzeczywistość gdyż zachowały się do dziś fragmenty dawnych lasów w parku na Zdrowiu, parku im. 3-go maja, parku Źródliska czy w lesie Łagiewnickim. Park na Zdrowiu

Park im. Konstytucji 3 –Maja Park w lesie Łagiewnickim Park Źródliska

Początki Łodzi sięgają 30 stycznia 1821r Początki Łodzi sięgają 30 stycznia 1821r. Wtedy to Komisja Rządowa Spraw Wewnętrznych i Policji na wniosek Rajmunda Rembelińskiego zezwoliła na utworzenie osady przemysłowej w Łodzi.

I tak do Łodzi zaczęli przybywać fabrykanci … Izrael Poznański był przedsiębiorcą pochodzenia żydowskiego. Był on tzw. Królem Bawełny i drugim potężnym producentem wyrobów bawełnianych na rynku łódzkim.

Dawne zakłady I.K Poznańskiego W 1872r. wykupił działki wokół ulicy Ogrodowej, na której wybudował kompleks przemysłowy, na terenie którego postawił tkalnię bawełny, przędzalnię, bielnik, apreturę, farbiarnię i drukarnię. Dawne zakłady I.K Poznańskiego

Szpital przy ulicy Sterlinga Fabrykant jako pierwszy wybudował dla swoich pracowników domy mieszkalne przy ulicy Ogrodowej, szpital fabryczny przy ulicy Sterlinga oraz szkołę. Wspierał finansowo przytułki, ochronki i domy opieki. Wykładał pieniądze na obiekty sakralne i finansował kolonie dla biednych dzieci. Szpital przy ulicy Sterlinga

Karol Scheibler Karol Wilhelm Scheibler był jednym z największych łódzkich przemysłowców. W 1848r. przybył do Królestwa Polskiego, obejmując posadę dyrektora przędzalni bawełnianej w Ozorkowie.

Dawne zakłady Karola Scheiblera W 1853r. podpisał kontrakt, na mocy którego otrzymał dzierżawę placu w Nowej dzielnicy przy Wodnym Rynku. Dwa lata później otworzył pierwszą w pełni zmechanizowaną przędzalnię bawełny. Dawne zakłady Karola Scheiblera

Fabrykant wybudował między innymi kompleks mieszkalny dla swoich pracowników i szkołę przy ulicy Przędzalnianej, szpital na Księżym Młynie oraz kościół. Wraz z żoną Anną ufundował szpital im. Korczaka dla dzieci przy ulicy Piłsudskiego w Łodzi. Szkoła na Księżym Młynie Szpital im. Korczaka Domy dla robotników

Dawne zakłady Kindermana Leopold Kindermann Leopold Kindermann przyjechał do Łodzi w XIX wieku z Saksonii. Był fabrykantem pochodzenia niemieckiego. W swoim zakładzie produkował chusty wełniane, tkaniny i różnego rodzaju sukna. Dawne zakłady Kindermana

Tak jak inni przemysłowcy wybudował on także dla swoich pracowników osiedle mieszkalne. Kindermann oprócz działalności w Łódzkim Chrześcijańskim Towarzystwie Dobroczynnym i innych stowarzyszeniach charytatywnych, fundował również dzieciom z najuboższych rodzin kolonie i książki do bibliotek publicznych. Jako pierwszy utworzył też dla swoich pracowników Kasę Pożyczkową i Oszczędnościową.

Dawne zakłady Karola Eiserta Karol Rajmund Eisert Karol Rajmund Eisert był właścicielem warsztatu tkackiego. Wraz z bratem objął kierownictwo w zakładzie ojca. Rozbudowując go z czasem do rozmiarów dużego przedsiębiorstwa, które później przekształcił w spółkę akcyjną. Dawne zakłady Karola Eiserta

Zakład Karola Eiserta ,, Norbelana’’ W 1894roku wykupił fabrykę od Izydora Barego przy ulicy Karola. Fabryka ta została później przekształcona w Zakłady Przemysłu Wełnianego im. Norberta Barlickiego „Norbelana”. Na terenie zakładu w 1910r. wybudował pięciokondygnacyjną przędzalnię. Kompleks fabryczny, który składał się z przędzalni wełny, tkalni, farbiarni i wykańczalni. Zakład Karola Eiserta ,, Norbelana’’

Szpital ewangelicki przy ulicy Północnej Był aktywnym działaczem społecznym i współzałożyciel szpitala dla nerwowo i psychicznie chorych przy ulicy Aleksandrowskiej w Łodzi. Ufundował dom sióstr Diakonis w Łodzi, a poza tym był też prezesem kuratorium ,,Domu Miłosierdzia” (szpital ewangelicki przy ulicy Północnej w Łodzi) i kuratorem szpitala świętego Aleksandra. Szpital ewangelicki przy ulicy Północnej

Ludwik Grohman Ludwik Grohman urodził się 28 sierpnia 1826roku w Warszawie. W 1842r. Ojciec Ludwika wykupił dzierżawę placu zwanego Młyn Lamus, gdzie wybudował fabrykę bawełny.

Słynne „Beczki Grohmana” U podstawy fabryki znajdują się do dnia dzisiejszego charakterystyczne dwie szerokie kolumny zwane „Beczkami Grohmana”, które przypominają szpule nici wykorzystywane w fabryce. Słynne „Beczki Grohmana”

Dawny pojazd straży ogniowej Grohman był założycielem pierwszej fabrycznej Straży Ogniowej w swojej fabryce, oraz współzałożycielem Łódzkiej Ochotniczej Straży Pożarnej. Uczestniczył w stowarzyszeniach charytatywnych, wspierał finansowo przytułki i domy miłosierdzia. Dawny pojazd straży ogniowej

Widzewska manufaktura WiMa Juliusz Heinzl Juliusz Heinzl był synem łódzkiego przemysłowca i fabrykanta Johanna Heinzla. W 1855r. odziedziczył po ojcu tkalnię ręczną. A w 1861 roku otworzył na ulicy Piotrkowskiej własną mechaniczną tkalnię towarów wełnianych, a kilka lat później został nazwany „królem wełny”. Widzewska manufaktura WiMa

Juliusz brał czynny udział w stowarzyszeniach charytatywnych Juliusz brał czynny udział w stowarzyszeniach charytatywnych. Był współzałożycielem sierocińca dla dzieci i przytułku dla chorych. Fundował kolonie dla najbiedniejszych dzieci oraz wspomagał finansowo najuboższe rodziny swoich pracowników.

Jakub Hertz Jakub Hertz urodził się 8 sierpnia 1846 roku w Warszawie. Był przemysłowcem, społecznikiem i filantropem. W latach 1882- 1901r. powołał i prowadził własną fundację na rzecz sierot.

Wraz z żoną założył ochronkę dla dziewcząt i dom dla sierot Wraz z żoną założył ochronkę dla dziewcząt i dom dla sierot. Fundował także stypendia dla najuboższych artystów plastyków. Dawny pałac Hertza

Szpital im. Poznańskich obecnie rektorat Uniwersytetu Medycznego Hertz był prezesem Łódzkiego Żydowskiego Towarzystwa Dobroczynności, członkiem Towarzystwa Pielęgnowania Chorych, a od 1909 roku prezesem zarządu Żydowskiego Szpitala im. małżonków Izraela i Leony Poznańskich. Szpital im. Poznańskich obecnie rektorat Uniwersytetu Medycznego

Podsumowanie Przedstawiłyśmy największych pionierów przemysłu włókienniczego, którzy wpisali się w historię Łodzi pozostawiając po sobie oprócz majątków i wielkich fabryk, które obecnie niekiedy popadają w ruinę, także domy dla swoich pracowników, szpitale przyfabryczne, szkoły dla dzieci, przytułki i domy miłosierdzia, które często jeszcze do tej pory spełniają swoje funkcje.

Dali tym samym świadectwo etycznej postawy wobec pracowników, pokazując że w XIX - wiecznej Łodzi, w czasach kiedy wyzysk był na porządku dziennym, można było również dbać o biednych robotników, którzy swoją ciężką pracą, często w bardzo trudnych warunkach, przyczyniali się do rozwoju ich imperiów.

,, Łódź- miasto czterech kultur’’ Łódź miasto czterech kultur, Gdzie wpływy różnych narodów wpisane są w jej historię, Wmalowane w mapę miasta, wille i pałace dawnych fabrykantów. Idąc ulicą Ogrodową oczy me zadziwia, czerwoną cegłą malowane dawne imperium Poznańskiego. Przechodząc zaś ulica Piotrkowską, widzę wpisaną w pejzaż Białą fabrykę. W szukaniu historii dawnej Łodzi, spaceruję wzdłuż dawnych familiaków na Księżym Młynie, wiele jest zabytków w mieście Łodzi. W tym znane Beczki Grohmana, czy Grand Hotel Meyera, stary cmentarz na Ogrodowej, czy kamienice Piotrkowskiej.

Gdy w sercu tęsknota rozkwita, za zielenią traw, cieniem drzew i krzewów, liczne wtedy parki witają wędrowca, w tym park Źródliska, park na Zdrowiu, park im. 3 maja, czy park Śledzia. Znane są również rzeki płynące przez Łódź, Jasień, Łódka, Bałutka, zaś na północy miasta, Bzura i Ner płynąca z południa. Wiele jest legend ukrytych w Łodzi, które dodają miastu uroku, wszystkich zaś Łodzian starych czy młodych, cieszą najpiękniejsze zabytki miasta Łodzi. Beata Szałek

Zapraszamy do Łodzi