Politechnika Wrocławska Wydział Elektryczny Produkty cenowe w ofercie spółek dystrybucyjnych Opiekun dydaktyczny: prof. dr hab. inż. Artur Wilczyński Konsultant: mgr Magdalena Ryś Dyplomant: Jacek Półkoszek jacekpolkoszek@magma-net.pl

Cel pracy: Zakres pracy: analiza możliwości poszerzenia oferty rynkowej spółek dystrybucyjnych o produkty cenowe, czyli ofertę zróżnicowaną ze względu na sposób ustalania ceny za energię (stawki opłat za jednostkę energii stałe lub zmienne w czasie itp.). Zakres pracy: przegląd rozwiązań odnośnie produktów cenowych stosowanych w kraju i zagranicą.

Rynek energii w Polsce Segment bilansujacy Konkurencyjny rynek hurtowy Rynek konkurencyjny Segment giełdowy Segment kontraktowy Wytwarzanie i import energii Rynek regulowany Przepływ energii Regulowany rynek hurtowy Rys. 1. Ogólna struktura rynku energii elektrycznej w Polsce

Spółki dystrybucyjne wobec nowej sytuacji na rynku Liberalizacja rynku energii pociąga za sobą ograniczenie roli państwa, zmuszając przedsiębiorstwa energetyczne do podjęcia walki rynkowej. Ich zyski będą uzależnione od odpowiedniej strategii marketingowej, w wyniku której, spółki przeprowadzą segmentację rynku i odpowiednio poszerzą i dopasują swoją ofertę do wymagań odbiorców: strategie marketingowe segmentacja rynku badania reakcji odbiorców

Produkty cenowe taryfy płaskie z dodatkowymi stawkami taryfy z wyłączeniem taryfy czasu rzeczywistego taryfa z krytyczną stawką szczytową

Ryzyko cenowe odbiorców taryfy czasu rzeczywistego z limitem obciążenia taryfy czasu rzeczywistego z budowanym samodzielnie limitem obciążenia

Rys. 2. Stabilizacja miesięcznego rachunku za pomocą kontraktu długoterminowego

Rys. 3. Rynek hurtowy (lewa strona) i detaliczny (prawa strona) Ekonomiczne uzasadnienie wprowadzenia taryf czasu rzeczywistego Rys. 3. Rynek hurtowy (lewa strona) i detaliczny (prawa strona)

Rys. 4. Rynek połączony

Konkretna oferta produktów cenowych na przykładzie Georgia Power Company Dostępne produkty oparte na taryfach czasu rzeczywistego: RTP-DA-2 (grupa REAL TIME PRICING – DAY AHEAD) RTP-HA-2 (grupa REAL TIME PRICING – HOUR AHEAD) RTP-DAA-2 RTP-HAA-2 PPP-1 (grupa Price Protection Products) FPA-1 REVISED (Fixed Pricing Alternative)

Odpowiedź odbiorców na produkty cenowe W tym celu bada się reakcję odbiorców na zmiany ceny czyli oblicza się tzw. elastyczność cenową popytu. Zależy ona od: przynależność użytkownika do określonego sektora wielkość zużycia energii w jednostce czasu zmiany ceny energii budowa taryf i wielkość stawek taryfowych sposób podziału na strefy czasowe w ciągu doby rozkład krzywej poboru mocy warunki atmosferyczne wielkość udziału kosztów energii w kosztach własnych konsumentów ceny substytutów

Tabela 1. Elastyczność cenowa popytu w grupie taryfowej G11, dane dla poszczególnych miesięcy w latach 1991-2002 0,387 0,001 0,093 -0,035 -0,056 0,141 0,062 -0,050 -0,004 -0,043 -0,275 -0,042 1,650 4,699 16,246 -9,083 -16,179 16,747 -7,081 -3,081 -12,845 -2,494 7,077 -0,488 -1,562 -2,246 11,239 10,700 17,163 -0,242 -10,11 7,630 -0,530 -0,750 -1,159 7,674 -0,251 -26,961 -10,479 -1,412 0,135 5,082 0,026 0,134 -0,575 0,305 0,122 2,586 -4,524 -26,199 -24,582 2,007 2,444 0,745 0,216 0,021 0,253 -0,522 -0,806 -2,799 -1,348 1,236 7,450 -3,563 1,375 8,650 4,649 0,223 -1,934 -0,398 -4,013 -9,412 0,330 20,494 1,105 -7,985 -0,269 2,351 -0,005 1,129 0,528 -0,392 -0,084 -0,008 -0,172 -0,460 0,448 -0,152 -0,158 0,318 0,126 0,248 0,337 0,149 0,187 -0,163 0,348 0,666 -0,948 0,143 0,430 -0,352 -0,423 0,167 0,121 0,201 0,254 -0,188 0,107 0,012 -0,189 -0,006 0,022 0,063 0,117 -0,041 -0,098 0,000 0,413 0,189 0,357 0,087 0,491 2,577 -5,405 1,410 0,645 2,697

Rys. 5. Elastyczność cenowa popytu w latach 2001 i 2002, dla grupy taryfowej G11

Rys. 6. Elastyczność cenowa popytu dla odbiorców handlowych, dla opcji dnia następnego. Obserwacja dla dni powszednich, w okresie letnim od godziny 14 do 21, na terenie obsługiwanym przez GPC

Rys. 7. Wielkość sprzedaży i cena w poszczególnych miesiącach od 1996 do 2002 roku, dla grupy taryfowej G11

miesięczne temperatury od 2001 do 2002 roku Rys. 8. Wielkość sprzedaży, cena przeliczona na ilość klientów i średnie miesięczne temperatury od 2001 do 2002 roku

miesięcy od 1996 do 2002 roku. Wielkości podane dla taryfy Rys. 9. Wielkość sprzedaży, cena i średnia temperatura dla poszczególnych miesięcy od 1996 do 2002 roku. Wielkości podane dla taryfy dziennej i nocnej dla grupy taryfowej G11

Kierunki rozwoju produktów cenowych Tabela nr 2. Modelowe taryfy, systemy pomiarowe i sposób przesyłu danych dla poszczególnych grup odbiorców Grupa Taryfa System pomiarowy Przesył danych Mieszkania i małe obiekty handlowe Standard – CPP Zabezpieczenie – TOU Opcja – zmienne CPP Pomiar z zdolnością comiesięcznego zapisu pozwalający również odczytać dane ze zmienną częstotliwością. Dostęp poprzez odpowiednio zabezpieczone konto internetowe zawierające dane o zużyciu. Uaktualnianie odbywa się co miesiąc jednak istnieje możliwość skrócenia tego okresu nawet do jednego dnia. Duże obiekty handlowe Standard – zmienne CPP Opcja – RTP Pełna infrastruktura potrzebna do realizacji obsługi programów czasu rzeczywistego. Dostęp poprzez odpowiednio zabezpieczone konto internetowe zawierające dane o zużyciu. Uaktualnianie odbywa się codziennie, możliwość skrócenia tego okresu do niemal czasu rzeczywistego. Przemysł Standard – RTP Zabezp.- zmienne CPP Takie jak dla grupy: Duże obiekty handlowe Rolnictwo Dostęp poprzez odpowiednio zabezpieczone konto internetowe zawierające dane o zużyciu. Uaktualnianie odbywa się co miesiąc istnieje możliwość skrócenia tego okresu do jednego dnia.

Podsumowanie Produkty cenowe stanowią ważne ogniwo w rozwoju i podjęciu, przez spółkę dystrybucyjną konkurencji na rynku energii. Istotne jest, aby do wprowadzenia nowości w ofercie, podejść do w sposób metodyczny: ocena ekonomicznej strony zagadnienia (zainteresowanie odbiorców, ryzyko cenowe itp.) wpływ na stabilność, zagadnienia związanych z rezerwowaniem w systemie i przewidywalnością występowania szczytów energetycznych