TEATR GRECKI Oprac. Anna Horodelska

Caravaggio (1573-1610) - Bachus. Teatr grecki – wywodzi się z tradycji obrzędów religijnych, zwłaszcza związanych z obchodami ku czci Dionizosa. Podczas uroczystości na cześć boga śpiewano pieśni, zwane dytyrambami i tańczono. Wieśniacy przebierali się w skóry zwierzęce, aby przypominać towarzyszy dionizyjskiego pochodu – sylenów i satyrów. Chóry Dionizosa, śpiewające pieśni pod przewodnictwem kierownika chóru (koryfeusza), zostały nazwane chórami koźlimi, a ich pieśń – pieśnią kozła, czyli tragedią (od tragos - kozioł, ode – pieśń). Caravaggio (1573-1610) - Bachus.

Święta Dionizosa obchodzono kilka razy do roku, do najbardziej znanych należały tzw. Dionizje Małe (Wiejskie) i Dionizje Wielkie (Miejskie), odprawiane w Atenach. Tragedia antyczna wywodzi się z Dionizji Wielkich. Pieśni chóralne na cześć Dionizosa przechodziły stopniową ewolucję, aż w końcu przybrały formę znaną nam dzisiaj jako tragedia grecka. Teatr grecki w Taorminie

Tespis wyćwiczył swoje chóry w śpiewaniu i woził je od wioski do wioski. do tańca i śpiewu wprowadził „opowiadacza” (zwanego po grecku hypokrites), który stał się pierwszym aktorem, prowadzącym dialog z chórem. aktor zmieniał kostium i maskę i wracał na scenę, przybierając różne role.

Ewolucja dramatu antycznego zrezygnowanie z przedstawiania losów jedynie Dionizosa, sięgnięcie także do innych mitów. rezygnacja z chóru satyrów na rzecz chóru złożonego z innych osób – zależnie od tematyki tragedii. ograniczenia roli chóru i elementu opowiadającego na rzecz elementu dramatycznego, przenoszącego coraz więcej akcji na scenę. Coraz mniej się na scenie śpiewało, a coraz więcej odgrywało.

Ajschylos i Sofokles Ajschylos wprowadził na scenę drugiego aktora; stwarzało to znacznie większe możliwości dramatyczne. Trzeciego aktora wprowadził Sofokles i na tym liczba aktorów na scenie greckiego teatru się ograniczyła. Ajschylos Sofokles

Dom Eustoliosa, Cypr Z czasem tematyka bohatersko-mitologiczna wyparła z tragedii treść dionizyjską, publiczność domagała się jej jednak. Rozwiązano to w ten sposób, że do wystawianych trzech tragedii (trylogii), dodawano dramat satyrowy i tym samym tworzono tetralogię. Trylogie były bardzo popularne. Początkowo tworzące je utwory pozostawały ze sobą w związku dramatycznym, jak np. Oresteja Ajschylosa. Z czasem trylogie zaczęły tworzyć samodzielne tragedie, np. Persowie Ajschylosa.

Teatr grecki z V wieku

Pierwsze greckie teatry znajdowały się pod gołym niebem, przeznaczone były dla dużej widowni. Budowano je wykorzystując warunki naturalne, na zboczach gór. Teatry były budowane z kamienia. Widownię dzielono na sektory, co ułatwiało przemieszczanie się publiczności. Miejsce dla widowni nosiło nazwę theatronu. Skene (scena) znajdowała się na podwyższeniu, by wszyscy oglądający przedstawienie mogli widzieć rozgrywającą się akcję. Poniżej sceny znajdowała się orchestra, na której przebywał chór. Po bokach znajdowały się wyjściai wejścia na orchestrę – parodos. Pod sceną znajdowało się proskenium – miejsce na garderobę i kulisy

Maski W teatrze panowała wspaniała akustyka – ludzie w ostatnich rzędach słyszeli wszystko, co działo się na scenie. Aby mogli także wszystko widzieć, aktorzy ubierali się w charakterystyczny sposób – przywdziewali jaskrawe szaty i buty na koturnach, by byli bardziej widoczni. Kostiumy były długie, do ziemi, by zakrywały buty. Każda postać miała swoją maskę i perukę. Maska tragiczna lub komiczna określała charakter bohatera, pełniła też funkcję rezonatora. Peruki też miały swoje znaczenie: jasna to postać pozytywna, ciemna – negatywna, ruda – zdrajca, siwa – starzec. Tekst tragedii bądź komedii był śpiewany lub śpiewnie recytowany, chóry śpiewały i tańczyły.

Chór Chór był złożony z dwunastu, piętnastu osób. Aktorami mogli być tylko mężczyźni, role kobiece odgrywali młodzi chłopcy przed mutacją. Badacze do dziś spierają się, czy kobiety mogły w ogóle oglądać przedstawienia teatralne. ANTYGONA wg Warszawskiej Opery Kameralnej Muzyka Zbigniew RUDZIŃSKI Libretto Zbigniew RUDZIŃSKI według Sofoklesa