Bibliotekarz – odkrywca

Agenda Proces tworzenia informacji Indeksy wyszukiwawcze Budowa rekordu w Promaxie Zapytania

Używanie JIW Transformacja tekstu oryginalnego do postaci jego reprezentacji Charakterystyka wyszukiwawcza dokumentów tworzona za pomocą słów derywowanych z naturalnego języka autora Charakterystyka wyszukiwawcza dokumentów tworzona za pomocą kontrolowanego języka

Zasada best match Najlepsze dopasowanie słów do wyszukiwania informacji Użytkownik potrafi opisać to, czego nie zna Użyte przez nas wyrażenia wyszukiwawcze są właściwe

Charakterystyki wyszukiwawcze Kontekstowe Autor, tytuł, data publikacji, język, kraj… Treściowe Przedmiot / temat publikacji

Przedmiot Przedmiot – desygnat pewnej idei Kluczem do zrozumienia przedmiotu to wiele interpretacji Wersja autora (np. w streszczeniu) Wersja użytkownika (im więcej użytkowników, tym więcej wersji) Wersja wydawcy (np. wykazana w serii) Wersja bibliotekarza (Języki Informacyjno- Wyszukiwawcze)

SIW przyjazne dla użytkownika Ujęcie subiektywno-idealistyczne przedmiotu: Eksponowanie pewnych własności przedmiotu bądź z punktu widzenia autora, bądź z punktu interpretującego

SIW przyjazne dla użytkownika Ujęcie pragmatyczne Jesteśmy przekonani, że zapotrzebowanie na informację jest pochodną problemu, wobec rozwiązania którego staje użytkownik. Zapis przedmiotu musi umożliwić odnalezienie użytkownikowi tego, co potrzebuje

Wiedza indeksatora Każdy widzi przedmiot tak, jak go opisuje Im dokładniejszy jest przewidywany opis potencjału dokumentu, tym wartościowszy jest opis przedmiotu Postrzeganie potencjału dokumentu zależy od uprzedniego zrozumienia przedmiotu przez osobę, która zajmuje się jego określeniem

Analiza dokumentu Tworzenie reprezentacji dokumentu Przyjmujemy, że czytelnicy rozumieją, co się ma na myśli (wyszukiwanie treściowe) Musimy znać znaczenie wyrażenia, by użyć go we właściwy sposób (i w zależności od warunków/okoliczności)

Analiza dokumentu Pośrednicy informacji mają głęboką wiedzę Użytkownicy nie potrafią zwerbalizować swoich potrzeb Formuła zapytania użytkownika charakteryzuje się własnym językiem. Takie czy inne słowa określają jego przedmiot zainteresowania. Użytkownicy pytają o te same dokumenty w różny sposób

Analiza dokumentu Jakiego słowa / znaku użyć? Użycie znaku językowego jest wypadkową wyników Rzeczy oznaczającej Rzeczy oznaczanej Człowieka (interpretatora) Procesu interpretacji Kontekstu sytuacyjnego

Analiza dokumentu Istnieje duża liczba dokumentów, które mogą być reprezentowane przez tę samą charakterystykę Istnieje duża liczba charakterystyk treściowych, które mogą być sensownie zastosowane do jednego dokumentu

Postrzeganie treści Wg M.E.Marona są 3 aspekty postrzegania treści (o czym to jest) dokumentu Subiektywny aspekt odbiorcy informacji (potoczne wyrażenie pojęcia tematu) Obiektywny aspekt – potencjalne zachowanie osoby pytającej, szukającej dokumentu (pytam się: Jakich terminów używałby użytkownik, jeśli by o to pytał) Retrieval-about – prezentowany jest rozkład prawdopodobieństwa dla zasady: Jeśli dana osoba/grupa osób uznała dokument za relewantny, to słowo jest terminem/jednym z terminów, którego ta osoba/grupa użyje do zapytania informacyjnego

Co dalej? Czy zapytania użytkowników są nieprecyzyjne? Czy i jaką wiedzę musi posiadać użytkownik Systemów Informacyjno-Wyszukiwawczych? Aby dobrze używać systemu, musimy dysponować odpowiednią wiedzą Musimy posiadać wiedzę o tym, czego użytkownik będzie szukał Musimy posiadać wiedzę o temacie użytkownika

Pytania o dokument PROMAX / Indeksy wyszukiwawcze Poznać użytkownika i jego oczekiwania Jak szukać, aby znaleźć ? Co zrobić, aby móc wyszukać ?

Definicja indeksów – jak to zrobić Promax Administrator Rekordy i Formaty Indeksy Dodaj Kod indeksu Rodzaj i nazwa indeksu Komentarz Pola Dodaj

Indeksy Rodzaje indeksów Słowny Alfabetyczny Wartościowy Chronologiczny

Format Poprawna budowa indeksu = znajomość formatu = znajomość potrzeb użytkowników

Budowa indeksu Zawartość indeksu to podpola, które będą podlegały przeszukiwaniu

Budowa indeksu

Zawartość indeksu

WAŻNE! Zdefiniowany indeks, to nie wszystko Pamiętaj! Indeks należy odbudować

Zapytania Zapytania do bazy są zależne od rodzaju indeksu wyszukiwawczego Indeks słowny – dowolne słowo Indeks chronologiczny – zakres dat Indeks wartościowy - liczba

Dziękuję za uwagę Krzysztof Henne