Armia Krajowa

Armia Krajowa (AK) - zakonspirowana siła zbrojna polskiego podziemia w czasach II wojny światowej, działająca pod okupacją niemiecką państwa polskiego i sowiecką w granicach sprzed 1 września 1939 oraz poza nimi. Była najsilniejszą i najlepiej zorganizowaną armią podziemną z działających w tamtym czasie w Europie. Opaska noszona przez żołnierzy AK Mosiężny orzełek AK

Struktura organizacyjna AK Komenda Główna składała się z siedmiu oddziałów: Organizacyjnego, Informacyjno-Wywiadowczego, Operacyjno-Szkoleniowego, Kwatermistrzostwa, Łączności, Biura Informacji i Propagandy oraz Finansowego, miała też własnych duszpasterzy. Jako odrębną jednostkę utworzono w styczniu 1943 Kedyw, przeprowadzający akcje dywersyjne i specjalne. W momencie maksymalnej zdolności bojowej (lato 1943) siły AK liczyły ok. 380 tys. osób, w tym 10 tys. oficerów. Kadrę oficerską sprzed wojny uzupełniano absolwentami tajnych kursów oraz przerzucanymi do kraju cichociemnymi. AK zaopatrywała się w sprzęt na drodze akcji bojowych (wyposażenie niemieckie), alianckich zrzutów oraz własnej produkcji. Straty w walce: około 100 tys. poległych, 50 tys. wywiezionych do ZSRR i uwięzionych. Po zakończeniu wojny część akowców odmówiła dokonania demobilizacji i kontynuowała walkę w ramach Delegatury Sił Zbrojnych, Ruchu Oporu Armii Krajowej, Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość, Konspiracyjnego Wojska Polskiego, Narodowej Organizacji Wojskowej, Narodowych Sił Zbrojnych, Wielkopolskiej Samodzielnej Grupy Operacyjnej "Warta" i innych. Masowe prześladowania członków tych organizacji, określanych w późniejszym okresie również jako żołnierze wyklęci, trwały przez cały okres stalinowski.

Mniejsze organizacje AK Narodowa Organizacja Wojskowa – od 1942 (częściowo), Konfederacja Narodu – od sierpnia 1943, Narodowe Siły Zbrojne – od 1944 (częściowo), Bataliony Chłopskie (częściowo), Gwardia Ludowa WRN (PPS-WRN) - od 1940 (autonomiczna)

Krzyż Armii Krajowej Krzyż AK Był pierwotnie odznaką pamiątkową wprowadzoną 1 sierpnia 1966 przez generała Tadeusza Bora-Komorowskiego dla upamiętnienia wysiłków żołnierzy Polski Podziemnej 1939 - 45. Nadawany był żołnierzom Armii Krajowej oraz organizacji ją poprzedzających (Służba Zwycięstwu Polski, Związek Walki Zbrojnej). Pierwszy Krzyż Armii Krajowej nadano pośmiertnie gen. Stefanowi Roweckiemu "Grotowi". Krzyż Armii Krajowej nadawano w Londynie. Nie został przyjęty do systemu odznaczeń PRL. Dopiero od 1992 został uznany za polskie odznaczenie wojskowe, nadawane przez Prezydenta RP. Jego nadawanie uznano za zakończone z dniem 8 maja 1999. Krzyż Armii Krajowej noszony jest w kolejności po aktualnych odznaczeniach państwowych. Krzyż AK

Przysięga żołnierzy AK Rota przysięgi Armii Krajowej – obowiązująca od lutego 1942 Przyjmowany W obliczu Boga Wszechmogącego i Najświętszej Maryi Panny, Królowej Korony Polskiej kładę swe ręce na ten Święty Krzyż, znak Męki i Zbawienia, i przysięgam być wiernym Ojczyźnie mej, Rzeczypospolitej Polskiej, stać nieugięcie na straży Jej honoru i o wyzwolenie Jej z niewoli walczyć ze wszystkich sił – aż do ofiary życia mego. Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej i rozkazom Naczelnego Wodza oraz wyznaczonemu przezeń Dowódcy Armii Krajowej będę bezwzględnie posłuszny, a tajemnicy niezłomnie dochowam, cokolwiek by mnie spotkać miało. Tak mi dopomóż Bóg. Przyjmujący Przyjmuję cię w szeregi Armii Polskiej, walczącej z wrogiem w konspiracji o wyzwolenie Ojczyzny. Twym obowiązkiem będzie walczyć z bronią w ręku. Zwycięstwo będzie twoją nagrodą. Zdrada karana jest śmiercią.

Rodowód 27 września 1939 – powołanie Służby Zwycięstwu Polski, 13 listopada 1939 – rozkazem Naczelnego Wodza powstaje Związek Walki Zbrojnej, opierający się na strukturach SZP. 14 lutego 1942 – przemianowanie rozkazem Naczelnego Wodza Polskich Sił Zbrojnych, gen. Władysława Sikorskiego na Armię Krajową. 19 stycznia 1945 rozwiązanie AK.

Komendanci AK Zdjęcie stopień imię i nazwisko pseudonim okres urzędowania         gen. dyw. Michał Tokarzewski-Karaszewicz[8] Torwid 27 IX 1939 - III 1940 gen. broni Kazimierz Sosnkowski Godziemba III 1940 - 18 VI 1940 Stefan Rowecki Grot 18 VI 1940 - 30 VI 1943 Tadeusz Komorowski[9] Bór VII 1943 - 2 X 1944 gen. bryg. Leopold Okulicki Niedźwiadek 3 X 1944 - 17 I 1945

Zdjęcia Legitymacja Pomnik AK Oddziały AK Armia Krajowa

Pracę wykonał: Przemysław Kalisz