KOSZTY LOGISTYKI
Koszty Koszty - wyrażone są w pieniądzu Koszty - wyrażone są wartościowo Koszty – to zużycie czynników produkcji Koszty – to wykorzystanie zasobów ludzkich Koszty – to wykorzystanie usług obcych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą.
Czynniki produkcji TO materialne lub niematerialne zasoby niezbędne do wytwarzania dóbr w postaci towarów i usług.
W klasycznym ujęciu wyróżnia się następujące czynniki produkcji: - ziemia i naturalne surowce posiadane przez ludzi. Ceną ziemi jest renta gruntowa. - praca to wysiłek ludzki włożony w wytworzenie danego dobra. Ceną pracy jest płaca. - kapitał to dobra wytworzone uprzednio przez ludzi używane do produkcji innych dóbr. Są to budynki, narzędzia i maszyny. Ceną kapitału są odsetki.
Koszty można klasyfikować na wiele sposobów.
Podstawowe układy kosztów:
PODZIAŁ KOSZTÓW A. UKŁAD RODZAJOWY ustalany wg. rodzaj kosztu B. UKŁAD FUNKCJONALNY ustalany wg miejsc powstawania kosztu C. UKŁAD KALKULACYJNY niezbędny jest do kalkulacji tj. obliczania i ustalania kosztów
CHARAKTERYSTYKA KOSZTÓW LOGISTYKI UJĘTYCH W POSZCZEGÓLNYCH UKŁADACH
A. UKŁAD RODZAJOWY obejmuje następujące grupy kosztów: 1. Amortyzacja - celowe wyrażone wartościowo zużycie środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, 2. Zużycie materiałów i energii - zużycie surowców, materiałów zapasowych, opakowań, paliwa, książek, czasopism, energii (elektrycznej, cieplnej, wodnej, sprężonego powietrza), 3. Usługi obce - obróbka obca, usługi: transportowe, remontowe, łączności, najmu, leasingu, bankowe, 4. Wynagrodzenia - wynagrodzenia brutto za prace wykonane na rzecz danego podmiotu,
5. Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia obciążające pracodawcę składki na ubezpieczenie społeczne, fundusz pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych oraz inne świadczenia na rzecz pracowników : wydatki na szkolenia BHP, ochronę zdrowia, 6. Podatki i opłaty - podatki: od nieruchomości, środków transportu oraz opłaty: skarbowe, notarialne, administracyjne, sądowe, za zanieczyszczanie środowiska, i pozostałe koszty rodzajowe - podróże służbowe, ubezpieczenie majątkowe, stypendia, reklama nie ujęta w innych pozycjach.
B. UKŁAD FUNKCJONALNY Układ funkcjonalny dzieli koszty według miejsc powstawania kosztów. Wyróżniamy : 1. Koszty działalności podstawowej , (produkcja, usługi, handel) W działalności produkcyjnej są to bezpośrednie koszty związane z tą działalnością. Zaliczamy do nich : - zużycie materiałów bezpośrednich, - wynagrodzenie pracowników bezpośrednio produkcyjnych, - obróbkę obcą, - koszt przygotowania nowej produkcji,
2. Koszty wydziałowe – to pośrednie koszty wytwarzania ponoszone są na : wydziałach produkcji podstawowej, obejmujące koszty : - amortyzacji i remontu maszyn, - transportu wewnętrznego, - zużytych narzędzi, - oświetlenia, - ogrzewania i utrzymania czystości wydziału,
3. Koszty zarządu - wynagrodzenia kierownictwa firmy i ogólnego zarządu,. Zaliczamy do nich : koszty podróży służbowych, łączności, biurowe, reprezentacji i reklamy firmy, podatki i ubezpieczenia, koszty utrzymania magazynów, laboratoriów oraz służbowych samochodów osobowych; 4. Koszty zakupu - związane bezpośrednio z zakupem materiałów jak np. załadunku i wyładunku, przewozu, ubezpieczenia w trakcie przewozu.
6. Koszty działalności pomocniczej - koszty wydziałów: 5. Koszty sprzedaży - dotyczą sprzedawanych wyrobów i obejmują: koszty opakowania, załadunku i wyładunku, ubezpieczenia, reklamy oraz podatek akcyzowy od wyrobów. 6. Koszty działalności pomocniczej - koszty wydziałów: remontowego, transportowego, kotłowni oraz jednostek bytowych i socjalnych: stołówki, hotelu robotniczego, domu wczasowego.
C. UKŁAD KALKULACYJNY Układ kalkulacyjny klasyfikuje koszty w tzw. pozycje kalkulacyjne niezbędne do obliczenia kosztu wytworzenia produktu. Dzieli on koszty następująco: Koszty bezpośrednie (najczęściej wyróżniamy tu koszty: wynagrodzeń pracowników bezpośrednio produkcyjnych wraz z narzutami, materiałów podstawowych oraz usług obcych takich jak obróbka obca. materiały bezpośrednie, płace bezpośrednie,
koszty wydziałowe - koszty poniesione Koszty pośrednie koszty wydziałowe - koszty poniesione przez wydziały produkcji podstawowej) koszty zarządu - koszty związane z kierownictwem przedsiębiorstwa) koszty sprzedaży - koszty, które ponosi jednostka, w związku ze sprzedażą wyrobów lub usług) koszty zakupu - koszty ponoszone przez jednostkę, związane z zakupem majątku obrotowego)
Koszty zmienne - są to nakłady przedsiębiorcy związane bezpośrednio z produkcją. Ich poziom zależy wprost od rozmiarów produkcji. Tak więc wynoszą zero gdy nic się nie produkuje, a rosną wraz ze zwiększaniem się rozmiarów produkcji
Koszty stałe – to nakłady, które musi ponosić przedsiębiorca, niezależnie od wielkości produkcji. Nawet wówczas, gdy w przedsiębiorstwie nic się nie produkuje, ponosi on takie nakłady jak czynsze, dzierżawne, procenty od kredytów, koszty konserwacji, płace strażników i służb administracyjnych, często pensje pracownicze (w przypadku sztywnego rynku pracy). Koszty stałe trzeba płacić niezależnie od wielkości produkcji, a więc bez względu na to czy się produkuje czy nie.
Każdy z nas ponosi koszty. Utrzymując dom obliczamy koszty rodzajowe ( czynsz, opłata za gaz, prąd, Internet ….) , koszty układu funkcjonalnego (koszt poniesione w poszczególnych miejscach : pokój młodzieży, kuchnia, łazienka, piwnica …). Być może nawet nie zdajemy sobie sprawy, że każdego dnia dokonujemy kalkulacji kosztów ( dlaczego w tym miesiącu opłata za energię elektryczną nagle wzrosła ?, Dlaczego w stosunku do roku ubiegłego w tym samym okresie grzewczym za gaz płaciłam o 50% więcej niż obecnie ? itd…. Szukamy sposobu jak taniej, na czas dojechać na koncert ? To są koszty. Robimy wszystko, aby je zminimalizować. Ale o tym następnym razem.
Dziękuję za uwagę. Bożena Kozak 14 lutego 2012 roku