Światowy ład informatyczny. Wybrane zagadnienia Wykłady akademickie w roku akademickim 2005/2006 Światowy ład informatyczny. Wybrane zagadnienia Kulturoznawstwo, studia stacjonarne i niestacjonarne 2

Informacja o prowadzącym zajęcia: Doc. dr habil. Andrzej Kocikowski Wydział Nauk Społecznych UAM ul. Szamarzewskiego 89 Pracownia Komunikacji Multimedialnej WNS UAM (nowy budynek dydaktyczny, p. 6) Instytut Kulturoznawstwa UAM (budynek AB, pokój 22 i 21) tel.: (61) 829 2097 (p. 6, bud. „E”), (61) 829 2229 (sekretariat Instytutu). Dyżur: poniedziałek, 11:00 - 13:00, wskazana sobota i niedziela zjazdowa. Korespondencja elektroniczna: kocias@wns.amu.edu.pl; http://mumelab01.amu.edu.pl/ 3

Komputer i sieć komputerowa. Wykład nr 4 ELEMENTARIUM SIECIOWE (I) Komputer i sieć komputerowa. 4

Wykład nr 4 Informatyczny model systemu obliczeniowego ELEMENTARIUM SIECIOWE (I) Informatyczny model systemu obliczeniowego jednostka przetwarzająca; jednostka sterująca; pamięć wewnętrzna; tor przesyłania informacji; wejście, wyjście; pamięć zewnętrzna jednostka przetwarzająca, zwana w technice komputerowej arytmometrem i jednostka sterująca, to procesor systemu 5 Źródło: [Kobus A., Szyller J., 1984, s. 23]

Wykład nr 4 ELEMENTARIUM SIECIOWE (I) pamięć (wewnętrzna i zewnętrzna) jest urządzeniem służącym do przyjmowania, przechowywania i wydawania danych (zakodowanych informacji). Fizycznie, „realnie”, ‘maszyna’, komputer to: - procesor (konkretna konstrukcja, gabaryty, lista rozkazów, tzw. moc), - pamięć operacyjna (konkretna konstrukcja, gabaryty, liczba komórek, największy możliwy adres pamięci, etc.), - szyna danych, - porty wejścia-wyjścia (ściśle określona ilość, konkretna konstrukcja, etc.) - pamięć zewnętrzna (ściśle określona ilość stacji dysków elastycznych lub/i optycznych, konkretny typ i pojemność dysku twardego (macierzy dysków twardych), etc.). Monitor, klawiatura, mysz należą do urządzeń wyjścia-wejścia i nie są częścią systemu obliczeniowego, aczkolwiek w procesie komunikacji człowieka z maszyną odgrywają niezwykle ważną rolę. 6

6A

6B

6C

Wykład nr 4 Wypiski z historii komputera i nauk komputerowych: ELEMENTARIUM SIECIOWE (I) Wypiski z historii komputera i nauk komputerowych: - George Bool, połowa XIX wieku; - Emil L. Post; Alan M. Turing; - Claude Shannon - 1937; - George Stibitz (Bell Labs); Howard Aiken (Harvard + IBM) Mark I - 1944; - J. Prosper Eckert & John W. Mouchly - ENIAC (15.02.1946); - John von Neumanna - EDVAC (architektura komputera sterowanego programem); - 1951 - UNIVAC wprowadza do produkcji i sprzedaży komputer UNIVAC 1; - IBM 650 - 1948; model 701 - 1953. 7

System połączeń w jakimś zbiorze miejsc Wykład nr 4 ELEMENTARIUM SIECIOWE (I) Ogólna definicja sieci: System połączeń w jakimś zbiorze miejsc lub zbiorze urządzeń. 8 Źródło: Marciszewski, W., Tajniki ...

Wykład nr 4 ELEMENTARIUM SIECIOWE (I) Miejsce (miasto) 9

Wykład nr 4 ELEMENTARIUM SIECIOWE (I) Przykład sieci drogowej: 10

System połączeń w jakimś zbiorze miejsc Wykład nr 4 ELEMENTARIUM SIECIOWE (I) Ogólna definicja sieci: System połączeń w jakimś zbiorze miejsc lub zbiorze urządzeń. 11 Źródło: Marciszewski, W., Tajniki ...

Wykład nr 4 ELEMENTARIUM SIECIOWE (I) Urządzenie (komputer) 12

Wykład nr 4 ELEMENTARIUM SIECIOWE (I) Przykład sieci komputerowej. 13

System połączeń w zbiorze komputerów Wykład nr 4 ELEMENTARIUM SIECIOWE (I) Przyjęta definicja sieci komputerowej: System połączeń w zbiorze komputerów (mikrokomputerów). 14

Wykład nr 4 ELEMENTARIUM SIECIOWE (I) „(...) siecią nazwać można wszystko, co umożliwia dwóm lub większej liczbie komputerów komunikowanie się ze sobą i/lub z innymi urządzeniami”. Źródło: Sportack, M., Sieci ... “Siecią nazywamy zbiór autonomicznych komputerów połączonych w sposób umożliwiający wymianę danych pomiędzy nimi oraz korzystanie ze wspólnych zasobów”. Źródło: Gawiejnowicz, St., Wstęp ... 15

Wykład nr 4 Cecha charakterystyczna sieci komputerowej: ELEMENTARIUM SIECIOWE (I) Cecha charakterystyczna sieci komputerowej: Odróżnianie funkcji nadawcy i odbiorcy. (Symetria [odwracalność] w/w funkcji) 16

Wykład nr 4 16A Grafika i animacja: mgr Wojciech Puppel ELEMENTARIUM SIECIOWE (I) 16A Grafika i animacja: mgr Wojciech Puppel

Wykład nr 4 Podział sieci (generalnie): ELEMENTARIUM SIECIOWE (I) Podział sieci (generalnie): 1. Sieć lokalna LAN (Local Area Network) 2. Sieć rozległa WAN (Wide Area Network) 3. Sieć metropolitalna (miejska) MAN (Metropolitan Area Network) 17

Wykład nr 4 Podział sieci (generalnie): ELEMENTARIUM SIECIOWE (I) Podział sieci (generalnie): Sieć lokalna: jeden komputer jest najczęściej stałym „nadawcą”, będąc wyposażony dodatkowo w program zarządzający komunikacją; wielu odbiorców (od kilku do kilkudziesięciu); zasięg: pokój, gmach, kompleks gmachów. Cechą szczególną LAN jest oddzielne (osobne) tzw. „okablowanie”. Mbps -- akronim nazwy Megabit per second czyli: milion bitów na sekundę Więcej informacji: Wł. Moczurad, Unix. Sieci lokalne i rozległe; St. Gawiejnowicz, Wstęp do systemów operacyjnych. 18

18A Grafika i animacja: mgr Wojciech Puppel

Wykład nr 4 Podział sieci (generalnie): ELEMENTARIUM SIECIOWE (I) Podział sieci (generalnie): Sieć rozległa: Sieć wykorzystująca wysokoprzepustowe, dalekozasięgowe sieci komunikacyjne lub połączenia satelitarne do łączenia komputerów znajdujących się w odległości przekraczającej zasięg LAN - zwykle kilka kilometrów [źródło: STK, s. 282]. kbps -- akronim nazwy kilobit per second czyli: tysiąc bitów na sekundę Więcej informacji: Wł. Moczurad, Unix. Sieci lokalne i rozległe; St. Gawiejnowicz, Wstęp do systemów operacyjnych. 19

19A Grafika i animacja: mgr Wojciech Puppel

Wykład nr 4 Każdy taki przypadek to metasieć lub sieć sieci ELEMENTARIUM SIECIOWE (I) Podział sieci (generalnie): Sieci (a więc LAN, MAN, WAN) mogą być [i są] elementami zbioru, w którym istnieje jakiś system połączeń. Każdy taki przypadek to metasieć lub sieć sieci „Metasiecią nazywamy zbiór połączonych ze sobą sieci komputerowych w których używane są różne protokoły komunikacyjne.” St. Gawiejnowicz, Wstęp ... s. 178 20

Wykład nr 4 Globalną siecią sieci jest INTERNET ELEMENTARIUM SIECIOWE (I) W skrajnym przypadku sieć sieci staje się siecią globalną Globalną siecią sieci jest INTERNET POWTÓRZMY: INTERNET jest globalną siecią sieci lub globalną metasiecią „Metasiecią nazywamy zbiór połączonych ze sobą sieci komputerowych w których używane są różne protokoły komunikacyjne.” St. Gawiejnowicz, Wstęp ... s. 178 21

Wykład nr 4 Wykaz literatury uzupełniającej (po części fachowej): 20 ELEMENTARIUM SIECIOWE (I) Wykaz literatury uzupełniającej (po części fachowej): Gawiejnowicz, Stanisław (1998), Wstęp do systemów operacyjnych. WN UAM. Kobus Andrzej, Szyller Jerzy (1984), Mikroprocesory. WP. Marciszewski, Witold (1995), Tajniki Internetu. Moczurad, Włodzimierz (1998), W sieci. UNIX. Sieci lokalne i rozległe. Skorupski, Andrzej (1996), Podstawy budowy i działania komputerów. WKŁ. Sportack, Mark (1999), Sieci komputerowe, Helion 20

Koniec sekcji

UZUPEŁNIENIA

ELEMENTARIUM SIECIOWE (I) Wykład nr 4 ELEMENTARIUM SIECIOWE (I) Komputer i sieć komputerowa.

Moc obliczeniowa procesora, czyli luźno tutaj pojęta (dla humanistów właśnie) zdatność, do wykonania w zadanym odcinku czasu określonego zadania (lub jego części), zależy od jego architektury i częstości tzw. zegara taktującego. Jeśli idzie o konstrukcję (dokładniej: architekturę), to kwestią główną jest to, czy procesor jest 8, 16, 32 czy też 64 bitowy. Częstość zegara taktującego jest czynnikiem bezpośrednio wpływającym na szybkość pracy procesora (mikroprocesora) przez co jest on zdatny do wykonania większej lub mniejszej ilości rozkazów w danym kwancie czasu. Porównaj: Skorupski, A. (1996), s. 60-81.] Początkowo nazwa ‘mainframe’ używana była na oznaczenie metalowej szafy, w której mieścił się CPU (Central Processor Unit), czyli jednostka centralna pierwszych komputerów. Z czasem zaczęto używać tej nazwy dla wszystkich wielkich, centralnych komputerów obsługujących operacje finansowo-księgowe i bazy danych w dużych instytucjach. Dzisiejsze maszyny typu mainframe mogą pracować z tysiącami terminali, a ich pamięć zewnętrzna sięga setek terabajtów.

Osadzając na osi czasu dane dotyczące konstrukcji urządzeń pamięci zewnętrznej stwierdzić należy co następuje: w 1956 roku IBM zbudował pierwszy dysk twardy (IBM 305 RAMAC), a 11 lat później pierwszy dysk elastyczny. W 1973 r., ta sama firma wprowadziła urządzenia dyskowe oznaczone symbolem IBM 3340 Hard Disc Unit, znane w środowisko fachowców komputerowych jako Winchester. Poczynając od 1980 r., rozpoczyna się prawdziwy wyścig pomysłów (konstrukcji), do których zaliczyć trzeba – między innymi – urządzenie dyskowe HD 5½ cala i pojemności 5 do 10 MB i – np. – 3 ½ calowy dysk elastyczny (SONY). W 1983 r. PHILIPS i SONY wprowadzają do technologii audio system CD, zaś 3½ calowe dyski twarde pojawiają się w r. 1987. Urządzenia dyskowe stają się najpowszechniej stosowanymi urządzeniami pamięci zewnętrznej komputerów.

Początki informatyki w Polsce drobne wypiski ... 1962 r. - wyprodukowano pierwszy komputer w zakładach Elwro nazwany Odra 1002. 1964 r. - powstaje Odra 1003, która była pierwszym seryjnie produkowanym komputerem w Polsce. 1967 r. - pojawia się Odra 1204, pierwszy komputer na obwodach scalonych. W tymże roku powstaje również minikomputer Jacka Karpińskiego-K2. 1978 r. - pojawiają się mikrokomputery Mera. 1986 r. - to rok początku inwazji komputerów osobistych w Polsce. 1990 r. - większość najbardziej znanych firm komputerowych wkracza na nasz rynek. 1993 r. - pojawiają się w naszym kraju pierwsze superkomputery światowej klasy. Więcej: Początki informatyki w Polsce: Jan Madey i Maciej M. Sysło {http://www.mimuw.edu.pl/informacje/varia/hist-inf.html}

Procesor Pentium III po zdjęciu zakrywającego do radiatora

To jest ostatni slajd prezentacji