1

2 Światowy ład informatyczny. Wybrane zagadnienia Wykłady akademickie w roku akademickim 2005/2006 Kulturoznawstwo, studia stacjonarne i niestacjonarne 2

3 Informacja o prowadzącym zajęcia: Doc. dr habil. Andrzej Kocikowski Wydział Nauk Społecznych UAM ul. Szamarzewskiego 89 Pracownia Komunikacji Multimedialnej WNS UAM (nowy budynek dydaktyczny, p. 6) Instytut Kulturoznawstwa UAM (budynek AB, pokój 22 i 21) tel.: (61) (p. 6, bud. E), (61) (sekretariat Instytutu). Dyżur: poniedziałek, 11: :00, wskazana sobota i niedziela zjazdowa. Korespondencja elektroniczna: 3

stycznia 2006 r.: wypełnianie druku ankiety oraz rozwiązywanie testu zaliczeniowego. -- Wcześniej należy zapoznać się z instrukcją dotyczącą przebiegu testu zaliczeniowego i sposobu wypełniania formularza testowego: ( -- Zamknięcie drzwi sali B i start prezentacji z testem: godz. 14: Dodatkowe wykazy kwestii egzaminacyjnych dołączono do niektórych prezentacji towarzyszących wykładom. -- Wpisy do indeksów: wedle zapisów terminarza. ( -- Wszelkie wątpliwości wyjaśniamy za pomocą korespondencji elektronicznej. Odpowiedzi dotyczące kwestii ogólniejszych zawisną na tablicy ogłoszeń wydziałowego serwisu pocztowego. WAŻNE INFORMACJE

5 5 Wykład nr 11 Wstęp do etyki informatycznej Technologie teleinformatyczne a wybrane zagadnienia etyki, kultury i edukacji Szkic zagadnienia

6 6 Wykład nr 11 Technologie teleinformatyczne a wybrane zagadnienia etyki, kultury i edukacji Termin etyka informatyczna (ang. information ethics) pojawia się w 1995 roku zastępując używany do tego czasu termin etyka komputerowa (ang. computer ethics) (konferencja o nazwie ETHICOMP95, Leicester, UK) termin etyka komputerowa ukuty został przez Amerykanina o nazwisku Walter Maner w połowie lat siedemdziesiątych XX w. tradycja filozoficzna w której : etyka pojmowana jest jako teoria podejmowania (właściwych) decyzji. doktryna utylitarystyczna, etyka utylitarystyczna

7 7 Wykład nr 11 Technologie teleinformatyczne a wybrane zagadnienia etyki, kultury i edukacji najwyższym dobrem jest pożytek jednostki lub społeczeństwa największe szczęście największej liczby ludzi Moralnej oceny czynów ludzkich dokonujemy ze względu na pożyteczność ich skutków Miarą słuszności postępowania winna być użyteczność jego skutków. Największe szczęście (przyjemność, pożytek) największej liczbie ludzi (Bentham) UTYLITARYZM W PIGUŁCE

8 8 Wykład nr 11 Technologie teleinformatyczne a wybrane zagadnienia etyki, kultury i edukacji Empiryzm: Francis Bacon XVI-XVII w., John Locke XVII-XVIII w., Mill [James i jego syn John, Stuart] XVIII i XIX w. Pragmatyzm: Charles Peirce : filozof, logik, matematyk; William James : filozof i psycholog; John Dewey : filozof, psycholog, pedagog. Neopragmatyzm: Richard Rorty (ur. 1931) Utylitaryzm: John Locke XVII-XVIII w., Jeremy Bentham , J. S. Mill ___________________________________________________ John, B. Rawls, : filozof, twórca teorii sprawiedliwości (pierwsze wydania 1971) nawiązującej do teorii umowy społecznej (Locke, Rousseau, Kant) i stanowiącej znaczącą przeciwwagę dla doktryny utylitarystycznej.

9 9 Wykład nr 11 Technologie teleinformatyczne a wybrane zagadnienia etyki, kultury i edukacji Kamienie milowe w historii etyki informatycznej Lata czterdzieste i pięćdziesiąte: NORBERT WIENER ( ); (MIT, Boston, Cambridge) - twórca cybernetyki; książka:Cybernetyka, czyli sterowanie i komunikowanie w zwierzęciu i w maszynie (1948). Lata sześćdziesiąte: DONN PARKER (Stanford Research International); praca: Zasady etyczne w przetwarzaniu informacji (1968); ACM -- Association for Computing Machinery (pierwszy kodeks ) Lata siedemdziesiąte: JOSEPH WEIZENBAUM (MIT, Boston); ELIZA; książka Computer Power and Human Reason (1976) WALTER MANER (Old Dominion University), twórca terminu etyka komputerowa; autor pierwszego, amatorskiego podręcznika dla nauczania akademickiego (1978);

10 Wykład nr 11 Technologie teleinformatyczne a wybrane zagadnienia etyki, kultury i edukacji Lata osiemdziesiąte: JAMES MOOR (Dartmouth College); Metaphilosophy: Czym jest etyka komputerowa? (1985); DEBORAH JOHNSON (Rensselaer Polytechnic Institute); pierwszy profesjonalny podręcznik akademicki o tytule Computer Ethics (1985; II wyd. 1994); Autorka specjalizuje się w kwestiach dotyczących własności oprogramowania; TERRELL WARD BYNUM (Southern Connecticut State University); lata współpracy z Walterem Manerem; wieloletni redaktor Metaphilosophy; organizator pierwszej międzynarodowej konferencji nt. etyki komputerowej (1991); współorganizator konferencji ETHICOMP; autor Digital Phoenix (1998) i Computer Ethics and Professional Responsibility (2004). Kamienie milowe w historii etyki informatycznej

11 Wykład nr 11 Technologie teleinformatyczne a wybrane zagadnienia etyki, kultury i edukacji MANER: EK Bada problemy etyczne zaostrzone, przekształcone, stworzone przez technologię komputerową JOHNSON: EK Bada sposób w jaki komputery [technologia informatyczna] dostarczają nowych wersji standardowych problemów moralnych i moralnych dylematów powiększając stare problemy i zmuszając nas do stosowania zwykłych norm moralnych na niezbadanych terenach. MOOR, BYNUM: EK określa i analizuje wpływ technologii komputerowej na wartości społeczne i ludzkie takie jak: zdrowie, bogactwo, wolność, demokracja wiedza, prywatność, bezpieczeństwo, samorealizacja etc

12 8 Wykład nr 11 Technologie teleinformatyczne a wybrane zagadnienia etyki, kultury i edukacji Wykaz literatury uzupełniającej listę bazową: Bynym, Terry (2004) Computer Ethics and Social Responsibility; Bentham, Jeremy (1958) Wprowadzenie do zasad moralności i prawodawstwa; Kocikowski, Andrzej [red.] (2001) Wprowadzenie do etyki informatycznej; Rawls, John, (1994) Teoria sprawiedliwości; Rorty, Richard (1998), Konsekwencje pragmatyzmu; Spinello, Richard & Tavani, Herman [red.] (2001) Readings in CyberEthics; Wiener Norbert (1961) Cybernetyka i społeczeństwo;

13 14 Wykład nr 11 W związku z wykładem nr 11 pojawić się mogą - m. in. - następujące kwestie egzaminacyjne: 1. Kiedy pojawił się termin etyka komputerowa? 2. Kto był twórcą terminu etyka komputerowa? 3. Kiedy pojawił się termin etyka informatyczna? 4. Czy terminy: etyka komputerowa i etyka informatyczna mogą być stosowane zamiennie? 5. Kiedy odbyła się pierwsza europejska konferencja poświęcona etyce informatycznej? 6. Jaka koncepcja filozoficzna należy do fundamentów etyki komputerowej? 7. Jak nazywali się (trzej) ojcowie etyki komputerowej (wedle Bynuma)? 8. Kto napisał tekst o tytule: Czym jest etyka komputerowa? 9. Czym różnią się definicje etyki komputerowej W. Manera i Debry Johnson? 10. Jak definiuje etykę komputerową Terry Bynum? Technologie teleinformatyczne a wybrane zagadnienia etyki, kultury i edukacji

14 UZUPEŁNIENIA

15 Wykład nr 11

16 To jest ostatni slajd prezentacji