Nowotwory nerki Robert Gryczka

Literatura Jacek Szmidt „Podstawy chirurgii”, Medycyna praktyczna, 2004 Radzisław Kordak „Onkologia”, Medical Press, 2003 Andrzej Kopacz „Zarys chirurgii onkologicznej”, 2000 Maciej Krzakowski „Standardy leczenia systemowego nowotworó złośliwych u dorosłych w Polsce”, Polskie Towarzystwo onkologii klinicznej, 1999

Nowotwory pierwotne nerki Guzy tkanek płodowych (guz Wilmsa) Guzy z nabłonka kanalików nerkowych (onkocytoma) Guzy z nabłonka przejściowego Guzy podścieliska i okołonerkowe Guzy nerkopochodne

Rozpoznanie USG TK RM Biopsja (podejrzenie chłoniaka lub przerzutu z innego narządu Urografia, badania izotopowe-ocena drugiej nerki

Wady i zalety TK Wady Zalety Ograniczona skuteczność w diagnostyce guzów < 2cm Zalety Po podaniu kontrastu pomocne w rozpoznaniu różnicowym guzów nerki Rozpoznanie czopu nowotworowego w żyle głównej (97%) Rozpoznanie nacieku poza nerkę (79%) Rozpoznanie przerzutów do węzłów chłonnych (87%)

Różnicowanie Torbiele Krwiaki podtorebkowe Krwiaki śródnerkowe Zmiany zapalne Włókniaki, tłuszczaki

Rodzaje guzów nerki Torbiel prosta nerki Guz torbielowaty o niejasnej etiologii (kryteria Bosniaka) Guz lity z elementami tkanki tłuszczowej (angiomyolipoma) Guz lity bez elementów tk tłuszczowej (oncocytoma)

Rak nerkowokomórkowy nerki Rak jasnokomórkowy Rak brodawkowaty Rak chromofobny Z komórek typowych Z komórek kwasochłonnych Rak chromofilny Z komórek zasadochłonnych Rak z kanalików zbiorczych (Belliniego)

Rak nerkowokomórkowy nerki-epidemiologia 2 x częściej mężczyźni 2 x częściej u mieszkańców miast Synchroniczne 2% Asynchroniczne 5% Wieloogniskowe ok. 10% 90 % nowotworów nerek 3 % nowotworów u dorosłych

Rak nerkowokomórkowy nerki- etiologia Palenie tytoniu Translokacje między 8 a 3 chromosomem Delecje w obrębie chromosomów 5, 11, 17

Objawy kliniczne Ból Guz Krwiomocz Obecnie triada występuje rzadko ze względu na dostępność diagnostyki obrazowej

Objawy paraneoplastyczne Objaw Stouffera (niewydolność wątroby) Hiperkalcemia Nadciśnienie tętnicze Czerwienica Wysoka gorączka

Stopień zaawansowania klinicznego - T T1 - guz < 2.5 (7) cm ograniczony do nerki T2 - guz > 2.5 (7) cm ograniczony do nerki T3a – guz wrasta do nadnercza i tkanki tłuszczowej okołonerkowej T3b – guz wrasta w żyłę główną dolną poniżej przepony T3c - guz wrasta w żyłę główną dolną powyżej przepony T4 – guz przekracza powięź Geroty

Stopień zaawansowania klinicznego - N N0 – brak przerzutów N1 – przerzuty w pojedynczym węźle (do 2 cm) N2 – przerzuty mnogie do węzłów chłonnych (od 2 do 5 cm) N3 – przerzuty > 5 cm

Stopień zaawansowania klinicznego - M M0 – brak przerzutów odległych M1 – przerzuty odległe Płuca Węzły chłonne Wątroba kości

Rak nerkowokomórkowy nerki -rozpoznanie Wywiad Badanie przdmiotowe Badania obrazowe Badanie histopatologiczne

Leczenie operacyjne - kwalifikacja Wiek do 65 r. ż. Wydolna druga nerka

Leczenie operacyjne Nefrektomia radykalna Adrenalektomia Limfadenektomia Usunięcie czopa nowotworowego z naczyń Zabiegi laparoskopowe Operacje oszczędzające

Radioterapia Rzadko, gdy T > 3 Paliatywne leczenie przerzutów do kości i mózgu

Leczenie systemowe Immunoterapia Chemioterapia Interferon alfa Interleukina 2 Interleukina 2 + autolimfocyty Chemioterapia Schemat Hanoverski (interleukina 2, interferon alfa i 5-FU) – 40 % odpowiedzi

Rokowanie (5 lat) T1 – 51- 82 % T2 – 40 - 80 % T3 – 12 – 52 % I stopień – 70 – 90 % II stopień – 55 – 70 % III stopień – 20 – 30 % IV stopień – 5 %

Onkocytoma 3 – 7 % litych guzów nerki Guz o potencjalnej złośliwości 30-40 % współistnieje z rakiem nerkowokomórkowym Leczenie operacyjne - nefrektomia

Nowotwory z nabłonka przejściowego 10 % guzów Objawy radiologiczne Leczenie chirurgiczne Tradycyjne Oszczędzające Radioterapia Leczenie systemowe

Naczyniakomięśniakotłuszczak (angiomyolipoma) 2 % guzów nerek 30 – 50 r. ż. Dwie postacie Odosobniona (duży rozmiar) Wieloośrodkowa Leczenie chirurgiczne > 4 cm