Przygotowanie do zabiegu operacyjnego w ginekologii KATEDRA I KLINIKA ZDROWIA MATKI I DZIECKA MAŁGORZATA PISKORZ - SZYMENDERA

Nie ma dwóch kobiet o takich samych cechach biologicznych organizmu Nie ma dwóch kobiet o takich samych cechach biologicznych organizmu. Konieczne jest więc traktowanie każdej pacjentki w sposób indywidualny. Na oddziale ginekologii leczone są kobiety z chorobami narządu rodnego w każdej fazie życia. Jedną z metod jest leczenie operacyjne, które może być przeprowadzone drogą brzuszną lub pochwową.

Na prawidłowy przebieg zarówno zabiegu operacyjnego, jak i okresu pooperacyjnego, ma wpływ stopień przygotowania pacjentki do operacji. Mówiąc o przygotowaniu chorej do zabiegu operacyjnego, należy mieć na uwadze przygotowanie fizyczne i psychiczne, na każdym z jego etapów, tj. dalszym i bliższym.

PRZYGOTOWANIE DALSZE Przygotowanie dalsze ma swój początek w momencie podjęcia decyzji o sposobie leczenia a kończy się na jedną dobę przed planowanym zabiegiem operacyjnym.

Przygotowanie fizyczne pacjentki odbywa się w oparciu o ocenę stanu biologicznego poszczególnych układów (krążenia, oddechowego, pokarmowego, moczowo-płciowego), aktywności i sprawności fizycznej, funkcjonowania narządu zmysłów i stanu skóry.

Przygotowanie psychiczne chorej do zabiegu polega na pomocy w rozwiązaniu problemów związanych z jej nastawieniem do operacji, akceptacją zabiegu przez pacjentkę, jej męża, rodzinę. Powinno się ono zaczynać jak najwcześniej.

Ważne jest przyjęcie do oddziału, które powinno sprzyjać adaptacji kobiety do nowych warunków bytowych i osób w nim przebywających. Konieczne jest przedstawienie chorej zespołu terapeutycznego, nawiązanie z nią kontaktu emocjonalnego oraz rozmowa z jej rodziną, a także zapoznanie z innymi pacjentkami przebywającymi w danej sali.

Ponadto kolejnym zadaniem jest zapoznanie pacjentki z topografią oddziału, regulaminem dnia, kartą praw pacjenta oraz przekazanie informacji dotyczącej możliwości utrzymywania kontaktu z najbliższymi.

Gromadzenie danych o pacjentce odbywa się przez wywiad. Wywiad taki dotyczy: przebytych chorób, zabiegów i operacji, w tym także ginekologicznych oraz przebiegu okresów pooperacyjnych, chorób współistniejących, objawów, z którymi pacjentka zgłosiła się do szpitala, przeszłości położniczej, czyli liczby przebytych porodów i poronień, wiedzy pacjentki i jej rodziny na temat istoty choroby, zabiegu operacyjnego, rodzaju znieczulenia w czasie zabiegu, możliwości uzyskania pomocy i wsparcia ze strony najbliższych, pełnionych ról społecznych, wyznania religijnego.

Przez cały okres pobytu w szpitalu pielęgniarka prowadzi bieżącą obserwację i ocenę podstawowych parametrów stanu ogólnego. Podczas rozmów z kobietą i prowadzenia obserwacji stara się ocenić: stan nawodnienia ustroju, stan uzębienia pacjentki i możliwości przeżuwania, połykania pokarmów, aktywność fizyczną i motywację chorej do ruchu, jeżeli nie ma przeciwwskazań, stan skóry pacjentki pod katem zmian (zapalnych, predyspozycji do tworzenia odleżyn), stan narządów zmysłu, tj. zaburzenia widzenia, słuchu, równowagi, obniżenia wrażliwości na dotyk, nastawienie chorej do operacji i zespołu terapeutyczno-pielęgnującego oraz stosunek rodziny do hospitalizowanej.

Udział personelu pielęgniarskiego w badaniach diagnostycznych to jeszcze inny sposób na zdobywanie zaufania chorej, a także możliwość świadczenia pomocy i wspierania jej, poprzez wyjaśnianie celowości wykonywanych badań, pytanie o zgodę, indywidualne przygotowanie do nich.

Do ważniejszych zadań należy również pobieranie materiałów do badań laboratoryjnych (krwi, moczu, wymazu z pochwy) oraz udział w farmakoterapii, a także sprawdzenie raz jeszcze określenia grupy krwi i czynnika Rh. W przypadku braku takiej informacji konieczne jest pobranie krwi na badanie.

BADANIA LABORATORYJNE zdjęcie rentgenowskie płuc - u chorych po 40. roku życia (często wystarczy zdjęcie z ostatnich dwóch lat); w przypadku podejrzenia lub stwierdzenia nowo­tworu złośliwego wymagane jest aktualne zdjęcie klatki piersiowej, EKG u chorych bez obciążeń po ukończeniu 40. rż., morfologia krwi, stężenie elektrolitów w surowicy krwi, stężenie glukozy w surowicy krwi, badanie ogólne moczu, grupa krwi i czynnik Rh, HBs, biocenoza pochwy, cytologia szyjki macicy, zabezpieczenie krwi w dniu poprzedzającym operację.

Dobrze jest omówić z pacjentką przebieg okresu pooperacyjnego, a w nim czas leżenia w łóżku, możliwość korzystania z pomocy personelu medycznego i rodziny, sposób odżywiania oraz zasadność wczesnego wykonywania ćwiczeń gimnastycznych w łóżku. Należy wcześniej nauczyć pacjentkę wykonywania wszystkich tych ćwiczeń, które mogą być przydatne w okresie pooperacyjnym. Dobrze jest poinformować pacjentkę o możliwościach zwalczania bólu po operacji oraz zapewnić, że zawsze może prosić o lek przeciwbólowy.

PRZYGOTOWANIE BLIŻSZE Przygotowanie bliższe rozpoczyna się w dniu poprzedzającym operacje ginekologiczną i kończy się w chwili przekazania chorej na blok operacyjny. Składa się ono, podobnie jak przygotowanie dalsze, z przygotowania fizycznego i psychicznego.

Do fizycznego zalicza się przygotowanie: przewodu pokarmowego, pola operacyjnego, higieniczne skóry, drogi do intubacji i układu moczowo-płciowego. Do emocjonalnego natomiast – kontynuację wcześniej rozpoczętego przeciwdziałania lękom i niepokojom, świadczenie wsparcia, a przez to utrzymanie komfortu psychicznego kobiety.

Przygotowanie pola operacyjnego polega na dokładnym jego ogoleniu i zdezynfekowaniu. Przygotowanie przewodu pokarmowego polega na wprowadzeniu pewnych ograniczeń w spożywaniu pokarmów oraz na jego oczyszczeniu – wykonanie lewatywy lub podanie innego środka przeczyszczającego. Kąpiel całego ciała - dwukrotnie (wieczorem i rano). W dniu poprzedzającym operację pielęgniarka uczestniczy w konsultacji anestezjologicznej, która ma na celu między innymi wybór i omówienie metody znieczulenia.

Ponadto pobiera materiały do zleconych analiz (krew na morfologię, ), a także towarzyszy pacjentce podczas innych, koniecznych jeszcze badań, np. wykonanie EKG. Ważne jest umożliwienie pacjentce stałego kontaktu z rodziną, osobami bliskimi, a także spotkanie z osobą duchowną. Zapewnienie dostatecznie długiego snu i wypoczynku w dniu poprzedzającym operacje ginekologiczną również jest bardzo ważne. Należy zadbać o dobre wywietrzenie sali oraz poinformować inne chore o bezwzględnym przestrzeganiu ciszy nocnej. Ponadto na zlecenie lekarza można podać lek nasenny.

W dniu zabiegu należy: sprawdzić ciepłotę ciała, tętno, ciśnienie tętnicze krwi, a także to czy występuje, np. nieżyt nosa, miesiączka, zapewnić czystą bieliznę szpitalną, poinformować o konieczności usunięcia protez zębowych i soczewek kontaktowych oraz zabezpieczyć je, wykonać inne zlecone zabiegi, np. cewnikowanie, założyć cewnik do pęcherza moczowego na stałe, sprawdzić, czy jest zgoda pacjentki na operacje oraz kompletność dokumentacji, wyników badań, a także dostarczonej do oddziału krwi. Ważne jest by być blisko pacjentki, uspokajać i wspierać.

DZIĘKUJE ZA UWAGĘ