Konformizm Konformizm to zmiana zachowania lub opinii osoby, która spowodowana jest rzeczywistym lub wyobrażonym naciskiem ze strony osoby lub grupy osób Konformizm informacyjny – osoba obserwująca zachowania innych ludzi, czy przysłuchująca się wygłaszanym przez nich poglądom traktuje, ich jako źródło informacji o zewnętrznej rzeczywistości (np. eksperyment Ascha) Konformizm normatywny (instrumentalny) – człowiek, który naśladuje działania innych osób zachowuje się zgodnie z normą nie odróżniania się od innych członków grupy (np. eksperyment z windą) Czy konformizm jest zjawiskiem pozytywnym, czy negatywnym? Czy lubimy konformistów? (eksperyment „kara dla Johna”)
Czynniki nasilające/osłabiające konformizm Jednoznaczność sytuacji podlegającej ocenie Jednomyślność opinii większości Wielkość grupy Wysokość samooceny Relatywne poczucie kompetencji Pewność samooceny Skład grupy nacisku Specjaliści/autorytety (eksperyment Milgrama) Osoby znaczące Podobieństwo członków grupy do danej jednostki Pozycja w grupie
Inne mechanizmy funkcjonowania jednostki w grupie Facylitacja – podniesienie wyników jednostki spowodowane obecnością innych osób Dezindywidualizacja – stan zmniejszonego poczucia własnej tożsamości, mniejszej troski o ocenę społeczną wśród osób anonimowych i nierozpoznawalnych Dyfuzja odpowiedzialności (rozproszenie odpowiedzialności) – bezczynny świadek jako konformista Myślenie grupowe – taki sposób myślenia do którego ludzie uciekają się wtedy, gdy w spójnej, własnej grupie dążenie do jednomyślności staje się tak dominujące, że prowadzi do lekceważenia realistycznej oceny alternatywnych kierunków działania Wpływ norm, reguł sytuacyjnych – eksperyment Standfordzki
Mechanizmy wpływu społecznego Reguła wzajemności (technika „drzwiami w twarz”) Reguła zaangażowania (technika „stopa w drzwiach”) Reguła autorytetu Reguła sympatii Reguła kontrastu Reguła niedostępności