Wanda Klenczon Biblioteka Narodowa Międzynarodowe i krajowe standardy i zalecenia dla bibliotek publicznych Wanda Klenczon Biblioteka Narodowa X Ogólnopolska Konferencja z cyklu „Automatyzacja Bibliotek Publicznych”, Warszawa 7-8.11. 2012
Standard – problemy z definicją wspólnie ustalone kryterium, które określa powszechne, zwykle najbardziej pożądane cechy produktu, usługi, zachowania poziom czegoś ustalany według określonych norm; także: przeciętny typ czegoś, norma typowy, przeciętny model, wzorzec; gatunek jakiegoś wyrobu odpowiadający określonym wymogom, normom; wzorzec, norma .
Norma dokument opisujący standard/-y w sposób sformalizowany i ustanawiany zgodnie ze stosownymi procedurami podaje do powszechnego i stałego użytku sposoby postępowania lub cechy charakterystyczne wyrobów, procesów lub usług może mieć charakter dokumentu technicznego (stosowanie jest fakultatywne) albo prawno-technicznego (stosowanie jest obligatoryjne)
Standardy Akty prawne Wytyczne Raporty Instrukcje Normy Formaty Zalecenia Dobre praktyki
IFLA Public Libraries Section Chair Suzanne Payette (Kanada) Secretary Rebekka Pilppula (Finlandia) Treasurer Libuse Nivnická (Czechy) Information Co-ordinator Marian Morgan Bindon ( Australia) 16 członków: Australia, Bułgaria, Chiny, Francja (2), Hiszpania (2), Niemcy, Norwegia, Rosja, Słowenia, Stany Zjednoczone (2), Szwecja (2), Wielka Brytania.
IFLA Public Libraries Section IFLA Public Library Service Guidelines ed. by Christie Koontz and Barbara Gubbin. - Berlin/Munich: De Gruyter Saur, 2010 2nd edition of The Public Library Service IFLA/UNESCO Guidelines for Development.
Działalność bibliotek publicznych. Standardy międzynarodowe IFLA-UNESCO rola i cel biblioteki podstawy prawne i finansowe użytkownicy gromadzenie zbiorów zarządzanie personelem zarządzanie i marketing
Działalność bibliotek publicznych. Standardy międzynarodowe IFLA-UNESCO zarówno ogólne zalecenia, jak i standardy ilościowe, np.: wskaźniki uzupełniania i selekcji zbiorów, normy zatrudnienia, wskaźniki funkcjonowania przykłady realizacji z kilkudziesięciu krajów
IFLA Standards Committee powołany w 2012 r. koordynuje współpracę z innymi ciałami standaryzacyjnymi ( np. ISO, AFNOR, DIN), inicjuje tworzenie, weryfikację standardów oraz dba o spójność kolejnych wersji, zarządza publikowaniem standardów w ramach polityki open access, promuje i aktywnie zachęca podmioty zrzeszone w IFLA do współtworzenia i adaptacji standardów
IFLA Standards Committee Chair: Patrice Landry, Swiss National Library Division I: Tay Ai Cheng, National Library Board of Singapore Division II: Françoise Pellé, ISSN International Center Division III: Anders Cato, Gothenburg University Library Division IV: Marian Koren, Netherlands Public Library Association Division V: Chih-Feng P. Lin, Shih Hsin University, Taiwan Permanent UNIMARC Committee Chair: Alan Hopkinson, Middlesex University, United Kingdom CDNL representative: Anita Goldberga, National Library of Latvia
List of IFLA Standards http://www.ifla.org/files/assets/standards/documents/ifla-standards-version-20-june-2012-2.pdf blisko 100 aktualnych standardów różnego rodzaju (zalecenia, raporty, formaty) tłumaczenia/adaptacje polskie <10%
Acquisition and Collection Development Section 2012. Key Issues for e-Resource Collection Development: A Guide for Libraries 2008. Gifts for the Collections: Guidelines for Libraries 2001. Guidelines for a Collection Development Policy Using the Conspectus Model
Bibliography Section 2009. National Bibliographies in the Digital Age : Guidance and New Directions 2005. Sharing of Bibliographic information and resources: IFLA Bibliographic Standards and Interoperability
Cataloging Section 2011. ISBD: International Standard Bibliographic Description - Consolidated Edition 2009. IFLA Cataloguing Principles: Statement of International Cataloguing Principles (ICP) and its Glossary 2005. Guidelines for Online Public Access Catalogue (OPAC) Displays
Library Buildings and Equipment Section 2009. Key Issues in Building Design: How to get started in planning a project 2007. IFLA Library Building Guidelines: Developments & Reflections
Library Services to People with Special Needs Section 2010. Guidelines for easy-to-read materials 2007. Guidelines for Library Services to Persons with Dementia 2001. Guidelines for Library Services to Persons with Dyslexia 2000. Guidelines for Libraries Serving Hospital Patients and the Elderly and Disabled in Long-Term Care Facilities 2000. Guidelines for Library Services to Deaf People
Literacy and Reading Section 2011. Using research to promote literacy and reading in libraries: Guidelines for librarians 2003. Guidelines for Library-based literacy programs
Document Delivery and Resource Sharing Section 2009. International Resource Sharing and Document Delivery: Principles and Guidelines for Procedure 2006. Guidelines on Information Literacy for Lifelong Learning: Final Draft 2003 Guidelines for Best Practice in Interlibrary Loan and Document Delivery
Libraries for Children and Young Adult Section 2008. Guidelines for Library Services For Young Adults Supplement: 2008. Web 2.0 and Library Services for Young Adults: An Introduction for librarians 2007. Guidelines for Library Services to Babies and Toddlers 2003. Guidelines for Children’s libraries Services
Library Services to Multicultural Populations Section 2011. Multicultural Communities: Guidelines for Library Services: An Overview
Statistics and Evaluation Section Manifest IFLA o statystyce bibliotecznej Library Statistics for the 21st Century World, ed. by Michael Heaney IFLA Publications Series 138 München: K.G. Saur, 2009 Współpraca z ISO/TC 46 SC 8 w zakresie: ISO 2789 International Library Statistics ISO 11620 Library performance indicators ISO 16439 Methods and procedures for assessing the impact of libraries
International Organization for Standardization (ISO) zrzesza organizacje normalizacyjne ze 157 państw jest organizacją pozarządową każdy kraj reprezentuje, z zasady, tylko jedna organizacja. wśród członków-założycieli ISO jest Polski Komitet Normalizacyjny (PKN).
PKN Komitet Techniczny 242 ds. Informacji i Dokumentacji działa w ramach Zespołu Zagadnień Ogólnych, Ochrony Zdrowia i Środowiska PKN jest komitetem wiodącym w zakresie współpracy z: CEN/SS A07; CEN/SS F07; CEN/SS F17; CEN/TC 353; ISO/TC 232; ISO/TC 46;
ISO/TC 46 Information and Documentation SC 4 Technical interoperability SC 8 Quality - Statistics and performance evaluation SC 9 Identification and description SC 11 Archives/records management WG 2 Coding of country names and related entities WG 3 Conversion of written languages WG 4 Terminology of information and documentation
Normy ISO RFID in libraries Dublin Core metadata element set Format for information exchange Transliteracja, transkrypcja.. ISBN, ISSN, ISMN, ISIL, ISRC, ISAN, ISWC, ISTC, ISNI, ISCI…
Normy ISO/TC 46 SC 8 International library statistics Library performance indicators Statistics and quality issues for web archiving Determination of price indexes for print and electronic media purchased by libraries Statistics on the production and distribution of books, newspapers, periodicals and electronic publications Qualitative conditions and basic statistics for library buildings -- Space, function and design Methods and procedures for assessing the impact of libraries
Polskie Normy własne opis bibliograficzny działalność wydawnicza są stopniowo wycofywane (bez zastąpienia) ze zbioru Polskich Norm
Standardy międzynarodowe warto analizować, w wyborze tłumaczyć i popularyzować mimo że nie są obligatoryjne i nie zawierają prostych, jednoznacznych wskazówek ważne jako materiał do dyskusji, punkt odniesienia, źródło informacji i inspiracji
Standardy krajowe Zalecenia, instrukcje, opisy dobrych praktyk Popularyzacja standardów międzynarodowych – adaptacja z dostosowaniem do lokalnych warunków Normy – w szczególnych przypadkach Statystyka, wskaźniki działania Technologie informacyjne
Wanda Klenczon w.klenczon@bn.org.pl Dziękuję za uwagę Wanda Klenczon w.klenczon@bn.org.pl