Popyt i podaż WYKŁAD 3

Rola rynku Rynek to zespół warunków, które doprowadzają do kontaktu pomiędzy kupującymi i sprzedającymi w procesie wymiany dóbr i usług. Rolą rynku jest ustalenie ceny, która sprawia, że ilość dóbr na którą ludzie zgłaszają popyt zostaje zrównana z ilością oferowaną do sprzedaży. Ceny kierują decyzjami społeczeństwa o tym, co, w jaki sposób i dla kogo jest kupowane.

Popyt jako funkcja ceny Popyt to ilość dobra, jaką nabywcy są gotowi zakupić przy różnym poziomie ceny (ceteris paribus) Tablica 3.1. Popyt i podaż czekolady Cena w Euro za tabliczkę) Popyt (mln tabliczek/rok 200 0,1 160 0,2 120 0,3 80 0,4 40 0,5

Krzywa popytu przedstawia ujemną zależność między ceną a rozmiarami zapotrzebowania przy innych wielkościach stałych. Wzrost ceny zuboża ludzi, którzy są zmuszeni kupować mniej. Po drugie konsumenci zwykle zastępują to, co drożeje podobnymi dobrami (substytucyjnymi).

Podaż jako funkcja ceny Podaż to ilość dobra, jaką sprzedawcy są gotowi zaoferować przy różnym poziomie ceny. Cena w Euro za tabliczkę) Popyt (mln tabliczek/ /rok) Podaż 200 0,1 160 0,2 120 40 0,3 80 0,4 0,5

Krzywa podaży ukazuje dodatnią zależność między ceną a ilością oferowanego towaru przy innych wielkościach nie zmienionych.

Prawo popytu i podaży Przy pozostałych wielkościach nie zmienionych, im niższa jest cena, tym większe zapotrzebowanie. Przy pozostałych wielkościach nie zmienionych, im wyższa jest cena, tym większa ilość oferowana.

Rynek i cena równowagi Cena równowagi (E) to cena przy której rozmiary zapotrzebowania są równe ilości oferowanej S – podaż D - popyt Rysunek 33. Rynek czekolady

Czynniki oddziałujące na popyt czynniki mające związek z krzywą popytu można ująć w trzy grupy: 1) ceny innych dóbr powiązanych z danym dobrem (komplementarnych bądź substytucyjnych), 2) dochody konsumentów (nabywców) 3) ich gusty i preferencje.

Przyczyny wzrostu popytu na opiekę zdrowotną zwiększenie przeciętnej długości życia oraz przesunięcia w strukturze demograficznej ludności, rozszerzenie się bazy sektora ochrony zdrowia umożliwiające zaspokajanie większej ilości potrzeb zdrowotnych, nowe urządzenia i technologie (zwiększenia możliwości wykrywania chorób i leczenia), wzrost oczekiwań społeczeństwa.

Przykłady czynników niepieniężnych ograniczających popyt na usługi medyczne Czas przeznaczany na dojazd do lekarza- Jeśli potrzeba mniej niż 30 min. na przebycie drogi do lekarza, pacjenci częściej korzystają z usług w razie potrzeby Oczekiwanie przed gabinetem na wizytę- ci, którzy czekają przed gabinetem więcej niż 30 min, korzystają rzadziej z usług służby zdrowia

Rodzaje dóbr a popyt Dobro normalne (zwykłe) to takie dobro, na które popyt wzrasta wraz ze wzrostem dochodów. Dobro niższego rzędu to takie dobro, na które popyt maleje przy wzroście dochodu (np. wypełnienia stomatologiczne amalgamatowe)

Przesunięcia krzywej popytu Rysunek 3.4. Wpływ wzrostu cen cukierków na popyt na czekoladę Przy niskich cenach cukierków krzywa popytu na czekoladę przebiega to DD, a równowaga rynkowa występuje w punkcie E. Wzrost cen cukierków zwiększa popyt na czekoladę, krzywa popytu przesuwa się do położenia D'D'. Poziom nowej równowagi jest w punkcie E'.

Metoda statyki porównawczej polega na zmianie jednej z wielkości przyjmowanych za stałe i badaniu wpływu tej zmiany na cenę równowagi i odpowiadające jej wielkości popytu i podaży.

Czynniki kształtujące podaż technika - postęp techniczny spowoduje przesunięcie krzywej podaży w prawo koszty produkcji: siła robocza, maszyny i urządzenia, energia, surowce - spadek cen poszczególnych czynników pobudza producentów do zwiększania produkcji – krzywa podaży przesuwa się w prawo. interwencja państwa – jeśli państwo narzuca nie korzystną dla producentów technikę wytwarzania – krzywa podaży przesuwa się w lewo.

Efekt spadku podaży czekolady Zmniejszenie podaży czekolady przemieszcza krzywą podaży w lewo do położenia S'S'. Nowa, wyższa cena równowagi jest w punkcie E'

Interwencja państwa Wolny rynek umożliwia ustalanie się cen wyłącznie w wyniku gry sił podaży i popytu. Interwencja państwa może powodować zmiany położenia krzywych podaży i popytu. Kontrola cen może polegać na administracyjnym określaniu cen minimalnych bądź maksymalnych lub cen urzędowych, płac minimalnych.

Ruch wzdłuż krzywej a przesunięcie samej krzywej Posuwanie się wzdłuż krzywej popytu pokazuje dostosowanie się konsumenta do zmiany ceny rynkowej dobra. Zmiana położenia samej krzywej ilustruje reakcję na zmiany czynników zewnętrznych (ceny innych dóbr, dochód, gusty) i prowadzi do zmiany ceny równowagi.