Miejsce psychoedukacji w systemie leczenia schizofrenii Mikołaj Majkowicz Katedra Chorób Psychicznych AMG Kierownik: Prof. Dr hab. Zbigniew Nowicki Zakład Psychologii Klinicznej Kierownik: Dr hab. Bogusław Borys

Miejsce psychoedukacji i terapii rodzin w systemie leczenia schizofrenii wg Mikołaj Majkowicz

Pojęcie psychoedukacji Psychoedukacja jest to forma oddziaływania, która ma na celu zmianę postaw i zachowań w czasie trwania choroby. W psychoedukacji uwzględnia się współczesny model choroby "nadwrażliwość na stres", w którym istotne znaczenie ma podatność organizmu na różnego rodzaju obciążenie zewnętrzne. Psychoedukacja i farmakoterapia mają istotne znaczenie w zapobieganiu nawrotom choroby i tym samym hospitalizacji chorych i mają wpływ na przebieg choroby. wg Dr Izabeli Trzmiel

Cele i zadania psychoedukacji Mimo pewnych różnic w metodach psychoedukacyjnych podstawowym zadaniem psychoedukacji jest uczenie radzenia sobie z chorobą i zapobieganie nawrotom. W ramach psychoedukacji uczy się wczesnego rozpoznawania objawów prodromalnych - zwiastujących nawrót choroby i radzenia sobie z nimi w razie ich wystąpienia. Sami pacjenci są zachęcani do tworzenia własnych planów działania na wypadek pojawienia się objawów zwiastunowych choroby m. in. przy pomocy odwołania się do uprzednich doświadczeń. Choć przypominanie sobie przykrych wydarzeń z przeszłości jest trudne, to w przypadku schizofrenii ma to istotne znaczenie w zapobieganiu nawrotom choroby.

Miejsce psychoedukacji i terapii rodzin w systemie leczenia schizofrenii wg Mikołaj Majkowicz

Ocena skuteczności psychoedukacji Wg. Kislinga osiem spotkań psychoedukacyjnych 1 raz w tygodniu powoduje wzrost przestrzegania zaleceń leczniczych o 30 % i zmniejszenie odsetka hospitalizacji o 45%. za dr Izabelą Trzmiel

Pytania ze strony pacjentów i ich rodzin o istotę schizofrenii Czym jest schizofrenia? Jak rozpoznaje się schizofrenię? Czy rozpoznanie schizofrenii jest pewne? Jakie są przyczyny schizofrenii? Jakie jest rokowanie w schizofrenii? W jakim wieku pojawiają się pierwsze objawy schizofrenii? Jaka jest rola narkotyków i alkoholu w schizofrenii?

Pytania ze strony pacjentów i ich rodzin o sposoby leczenia schizofrenii Kiedy należy stosować leki przeciwpsychotyczne? Jak długo należy stosować leki przeciwpsychotyczne? Dlaczego część chorych nie chce zażywać leków? Czy trzeba kontynuować leczenie po ustąpieniu ostrych objawów schizofrenii? Czym są neuroleptyki o przedłużonym działaniu? Jakie są najczęściej objawy niepożądane przy leczeniu neuroleptykami?

Pytania związane z nawrotami choroby Jak można wykryć zbliżający się nawrót i jak temu zapobiegać? Czy nadużywanie alkoholu wpływa na ryzyko nawrotów? Jak postępować w przypadku kryzysu?

Adresaci informacji przekazywanych w procesie psychoedukacji

Obszary informacji przekazywanych w procesie psychoedukacji Dla pacjenta: Zapobieganie nawrotom psychozy Indywidualne objawy zwiastunowe Ogólne objawy zwiastunowe Dla rodziny: Zapobieganie nawrotom psychozy Indywidualne objawy zwiastunowe Ogólne objawy zwiastunowe

Indywidualne objawy zwiastunowe (wzór tabeli) Data ostatniego wystąpienia

Ogólne objawy zwiastunowe (wzór tabeli) Data ostatniego wystąpienia Uczucie napięcia i nerwowość Depresja Bezsenność Niepokój Trudności w koncentracji uwagi Uczucie braku radości Utrata apetytu Zaburzenia pamięci (zapamiętywania) Uczucie, że jest się prześladowanym Rzadsze kontakty ze znajomymi Uczucie, że jest się wyśmiewanym Uczucie, że jest się tematem rozmów Utrata zainteresowań Zaabsorbowanie sprawami religii (niespoistrzegane wcześniej) Złe samopoczucie bez wyraźnej przyczyny Nadmierne podniecenie „głosy”, oomawy wzrokowe Uczucie bezwartościowości Dziwaczne zachowania