PRZEKAŹNIKI DEFINICJA ZASTOSOWANIE TYPY BUDOWA KONFIGURACJA

DEFINICJA Przekaźniki są to urządzenia elektromagnetyczne, elektroniczne lub cyfrowe służące do przełączania określonych styków w obwodzie automatyki.

ZASTOSOWANIE cz.1 Dzięki przekaźnikom sygnały o większej amplitudzie, większym poziomie napięć i prądów mogą wywoływać skutki w obwodach, w których obowiązują inne poziomy sygnałów. Przekaźniki stosuje się również do zwielokrotniania sygnałów. Przekaźniki mogą reagować na odpowiednie kryterium wielkości wejściowej. Przykładowo, przekaźnik nadprądowy pobudzi się (zadziała) wtedy, gdy wartość płynącego przezeń prądu przekroczy nastawioną wartość.

ZASTOSOWANIE cz.2 Rozróżnia się przekaźniki nadmiarowe (czyli reagujące na wzrost wielkości mierzonej), jak i niedomiarowe (reagujące na spadek wielkości mierzonej, poniżej określonego poziomu). Przekaźniki mogą reagować nie tylko na sygnały typu prąd czy napięcie, ale także na temperaturę, częstotliwość, kąt fazowy między prądem a napięciem itd.

PRZEKAŹNIKI ELEKTROMAGNETYCZNE Przekaźniki elektromagnetyczne działają na zasadzie elektromagnesu: prąd płynący w cewce przekaźnika wywołuje pole magnetyczne w rdzeniu i tym samym przyciąga (lub odpycha) odpowiedni styk lub grupę styków.

ZASADA DZIAŁANIA cz.1 Przekaźnik ma trzy układy: układ odbiorczy - przeznaczony do odbioru zasilania prądu stałego lub przemiennego malej częstotliwości i składający się ze zwrotnicy nawiniętej na stalowym rdzeniu. układ pośredniczący – zmienia energie elektryczna układu odbiorczego na energię strumienia magnetycznego, który pojawia się w obwodzie magnetycznym złożonym z: rdzenia, kotwicy i jarzma. układ wykonawczy, który uruchamia pod działaniem kotwicy zestawy sprężyn stykowych. Przepływający prąd w cewce wytwarza strumień magnetyczny w cewce, który przyciąga jarzmo do rdzenia w wyniku tego następuje ruch kotwicy, który uruchamia zestaw sprężyn stykowych.

RODZAJE STYKÓW Rodzaje styków: styki zwierne: „T” (zamykają się przy działaniu kotwicy), zestyk rozwierny: „R” (otwierający się pod działaniem kotwicy, zestyk przełączający: „RT”, „PR”, zestyk przełączny bezprzerwowy (przełącza się przy przeciągnięciu kotwicy, przy czym zestyk zwierny zamyka się przed rozwarciem styku rozwiernego.

PRZEKAŹNIKI STANDARDOWE PENTACONTA Przekaźniki standardowe Pentaconta dzielimy na: Przekaźniki z cewka owalną Przekaźniki z cewka okrągłą

PRZEKAŹNIKI Z CEWKĄ OWALNĄ Przekaźniki z cewka owalna stosuje się wtedy gdy: moc pobierana ze źródła jest nieograniczona, gdy potrzeba do 33 zestyków.

PRZEKAŹNIKI Z CEWKĄ OKRĄGŁĄ Przekaźniki z cewką okrągłą stosuje się gdy: moc pobierana ze źródła jest ograniczona, wymagana jest duża czułość i duża liczba zestyków, trzy zwojnice niezależne – duża indukcyjność zwojnicy. Przekaźniki te maja kotwice dwuramienne, uruchamiają dwa zespoły zestyków – maksimum 26 zestyków.

BUDOWA PRZEKAŹNIKA Z CEWKĄ OWALNĄ korpus, zwojnica, rdzeń, kotwica jedno ramienna z cewką owalną, jarzmo.

BUDOWA PRZEKAŹNIKA Z CEWKĄ OKRĄGŁĄ korpus, rdzeń na którym nawinięte są trzy zwojnice, kotwica dwuramienna, jarzmo.

PRZEKAŹNIKI ELEKTRONICZNE Do ich budowy wykorzystuje się elementy elektroniczne.

PRZEKAŹNIKI CYFROWE Przykładem elektronicznego przekaźnika sterowanego cyfrowo jest bramka transmisyjna.

PRZEKAŹNIKI CZASOWE Przekaźnik czasowy jest to przekaźnik, którego cewka realizuje różne funkcje czasowe, np: opóźnione załączanie, opóźnione odpadanie, impulsowanie itd...

KONFIURACJA cz.1 W obwodach sterowania i automatyki często stosuje się skomplikowane systemy przekaźników. Jeden przekaźnik reaguje na przykład na wzrost prądu, drugi na spadek napięcia, zaś trzeci pobudzi się tylko wtedy, gdy zadziałają poprzednie dwa. Dzięki temu można stosować złożone systemy decyzyjne. W automatyce elektroenergetycznej przekaźniki stosowane są do ochrony obiektów przed skutkami zwarć i innych niepożądanych zjawisk.

KONFIGURACJA cz.2 Wiedząc, że podczas zwarcia zazwyczaj znacznie rośnie prąd, można zabezpieczyć obiekt przed skutkami zwarć włączając w obwód przekaźnik nadprądowy. Jeżeli prąd w obwodzie wzrośnie powyżej nastawionej wartości (np. 120% wartość znamionowa), przekaźnik pobudzi się i zewrze obwód cewki wyłącznika. To spowoduje otwarcie wyłącznika i tym samym przerwanie obwodu głównego, w którym płynie prąd zwarciowy. Jednocześnie ten sam przekaźnik może zewrzeć obwód sygnalizacyjny, informując o awarii, a także np. doprowadzić do pobudzenia innych przekaźników, odpowiedzialnych za załączenie zasilania rezerwowego.