Układ oKresOwy PierwiAstków Będę potrafił/a: 1) odczytać z układu okresowego podstawowe informacje o pierwiastkach (symbol, nazwę, liczbę atomową, masę atomową, rodzaj pierwiastka – metal lub niemetal); 2) opisywać i charakteryzować skład atomu (jądro: protony i neutrony, elektrony); definiować elektrony walencyjne; 3) ustalać liczbę protonów, elektronów i neutronów w atomie danego pierwiastka, gdy dana jest liczba atomowa i masowa; 4) wyjaśniać związek pomiędzy podobieństwem właściwości pierwiastków zapisanych w tej samej grupie układu okresowego a budową atomów i liczbą elektronów walencyjnych; K 19 C 6 N 7 O 8 Na 11 Ne 10 Si 14 Cr 24 P 15 Cl 17 Ag 47 Pt 78 Au 79 Ca 20 S 16 H 1 Al 13 Kr 36
Układ oKresOwy PierwiAstków Potrafił/a będę odczytać z układu okresowego podstawowe informacje o pierwiastkach (symbol, nazwę, liczbę atomową, masę atomową, rodzaj pierwiastka – metal lub niemetal); 1 2 3 4 5 6 7 13 14 15 16 17 8 9 10 11 12 18 1 2 3 4 5 6 7 Wyróżniamy 7 okresów i 18 grup. Pionowe kolumny nazywamy grupami Poziome wiersze nazywamy okresami
Układ oKresOwy PierwiAstków Potrafił/a będę odczytać z układu okresowego podstawowe informacje o pierwiastkach (symbol, nazwę, liczbę atomową, masę atomową, rodzaj pierwiastka – metal lub niemetal); 1 2 3 4 5 6 7 13 14 15 16 17 8 9 10 11 12 18 Helowce – gazy szlachetne 1 2 3 4 5 6 7 Litowce Berylowce Borowce Węglowce Azotowce Tlenowce Fluorowce Skandowce Tytanowce Wanadowce Chromowce Manganowce Żelazowce Kobaltowce Niklowce Miedziowce Cynkowce
E A Z Układ oKresOwy PierwiAstków K L M N 19K 40 Potrafił/a będę opisywać i charakteryzować skład atomu. Liczba masowa liczba protonów i liczba neutronów w jądrze atomowym E A Liczba atomowa (Liczba porządkowa) liczba protonów w jądrze atomowym oraz liczba elektronów w atomie Z Symbol pierwiastka chemicznego Powłoki elektronowe Nr Grupy określa liczbę elektronów walencyjnych (elektrony na ostatniej powłoce) 1 19K 40 4 Nr Okresu określa liczbę powłok elektronowych („mieszkań dla elektronów”) Powłoka walencyjna 2 8 8 1 K L M N Symbole powłok
Układ oKresOwy PierwiAstków Potrafił/a będę wyjaśniać związek pomiędzy podobieństwem właściwości pierwiastków zapisanych w tej samej grupie układu okresowego a budową atomów i liczbą elektronów walencyjnych. H 1 Li 3 Na 11 K 19 Rb 37 Cs 55 Fr 87 Be 4 Mg 12 Ca 20 Sr 38 Ba 56 Ra 88 Ga 31 In 49 Tl 81 113 Ge 32 Sn 50 Pb 82 Fl 114 As 33 Sb 51 Bi 83 115 Se 34 Te 52 Po 84 Lv 116 Br 35 I 53 At 85 117 Kr 36 Xe 54 Rn 86 118 B 5 Al 13 C 6 Si 14 N 7 P 15 O 8 S 16 F 9 Cl 17 He 2 Ne 10 Ar 18 Sc 21 Y 39 La 57 Ac 89 Ti 22 Zr 40 Hf 72 Rf 104 V 23 Nb 41 Ta 73 Db 105 Cr 24 Mo 42 W 74 Sg 106 Mn 25 Tc 43 Re 75 Bh 107 Fe 26 Ru 44 Os 76 Hs 108 Co 27 Rh 45 Ir 77 Mt 109 Ni 28 Pd 46 Pt 78 Ds 110 Cu 29 Ag 47 Au 79 Rg 111 Zn 30 Cd 48 Hg 80 Cn 112
Układ oKresOwy PierwiAstków Potrafił/a będę wyjaśniać związek pomiędzy podobieństwem właściwości pierwiastków zapisanych w tej samej grupie układu okresowego a budową atomów i liczbą elektronów walencyjnych H 1 Li 3 Na 11 K 19 Rb 37 Cs 55 Fr 87 Be 4 Mg 12 Ca 20 Sr 38 Ba 56 Ra 88 Ga 31 In 49 Tl 81 113 Ge 32 Sn 50 Pb 82 Fl 114 As 33 Sb 51 Bi 83 115 Se 34 Te 52 Po 84 Lv 116 Br 35 I 53 At 85 117 Kr 36 Xe 54 Rn 86 118 B 5 Al 13 C 6 Si 14 N 7 P 15 O 8 S 16 F 9 Cl 17 He 2 Ne 10 Ar 18 W OKRESIE Wraz ze wzrostem liczby atomowej rośnie niemetaliczność pierwiastków oraz liczba elektronów walencyjnych. Stała jest liczba powłok elektronowych
Układ oKresOwy PierwiAstków Potrafił/a będę wyjaśniać związek pomiędzy podobieństwem właściwości pierwiastków zapisanych w tej samej grupie układu okresowego a budową atomów i liczbą elektronów walencyjnych H 1 Li 3 Na 11 K 19 Rb 37 Cs 55 Fr 87 Be 4 Mg 12 Ca 20 Sr 38 Ba 56 Ra 88 Ga 31 In 49 Tl 81 113 Ge 32 Sn 50 Pb 82 Fl 114 As 33 Sb 51 Bi 83 115 Se 34 Te 52 Po 84 Lv 116 Br 35 I 53 At 85 117 Kr 36 Xe 54 Rn 86 118 B 5 Al 13 C 6 Si 14 N 7 P 15 O 8 S 16 F 9 Cl 17 He 2 Ne 10 Ar 18 W GRUPIE Wraz ze wzrostem liczby atomowej rośnie metaliczność pierwiastków oraz liczba powłok elektronowych. Stała jest liczba elektronów walencyjnych.
Układ oKresOwy PierwiAstków Potrafił/a będę opisywać i charakteryzować skład atomu. 2 Elektrony walencyjne Elektrony ostatniej powłoki H 1 4 He 2 Li 3 Be 4 B 5 C 6 N 7 O 8 F 9 Ne 10 Liczba atomowa (Liczba porządkowa) liczba protonów w jądrze atomowym 2 8 8 2 K L M N Na 11 Mg 12 Al 13 Si 14 P 15 S 16 Cl 17 Ar 18 K 19 Ca 20 Sc 21 Ti 22 V 23 Cr 24 Mn 25 Fe 26 Co 27 Ni 28 Cu 29 Zn 30 Ga 31 Ge 32 As 33 Se 34 Br 35 Kr 36 Rb 37 Sr 38 Y 39 Zr 40 Nb 41 Mo 42 Tc 43 Ru 44 Rh 45 Pd 46 Ag 47 Cd 48 In 49 Sn 50 Sb 51 Te 52 I 53 Xe 54 Cs 55 Ba 56 La 57 Hf 72 Ta 73 W 74 Re 75 Os 76 Ir 77 Pt 78 Au 79 Hg 80 Tl 81 Pb 82 Bi 83 Po 84 At 85 Rn 86 Fr 87 Ra 88 Ac 89 Rf 104 Db 105 Sg 106 Bh 107 Hs 108 Mt 109 Ds 110 Rg 111 Cn 112 113 Fl 114 115 Lv 116 117 118
Układ oKresOwy PierwiAstków Potrafił/a będę opisywać i charakteryzować skład atomu. 1 H 1 3 He 2 Li 3 Be 4 B 5 C 6 N 7 O 8 F 9 Ne 10 2 8 1 K L M Na 11 Mg 12 Al 13 Si 14 P 15 S 16 Cl 17 Ar 18 K 19 Ca 20 Sc 21 Ti 22 V 23 Cr 24 Mn 25 Fe 26 Co 27 Ni 28 Cu 29 Zn 30 Ga 31 Ge 32 As 33 Se 34 Br 35 Kr 36 Rb 37 Sr 38 Y 39 Zr 40 Nb 41 Mo 42 Tc 43 Ru 44 Rh 45 Pd 46 Ag 47 Cd 48 In 49 Sn 50 Sb 51 Te 52 I 53 Xe 54 Cs 55 Ba 56 La 57 Hf 72 Ta 73 W 74 Re 75 Os 76 Ir 77 Pt 78 Au 79 Hg 80 Tl 81 Pb 82 Bi 83 Po 84 At 85 Rn 86 Fr 87 Ra 88 Ac 89 Rf 104 Db 105 Sg 106 Bh 107 Hs 108 Mt 109 Ds 110 Rg 111 Cn 112 113 Fl 114 115 Lv 116 117 118
Układ oKresOwy PierwiAstków Potrafił/a będę opisywać i charakteryzować skład atomu. 17 H 1 3 He 2 Li 3 Be 4 B 5 C 6 N 7 O 8 F 9 Ne 10 2 8 7 K L M Na 11 Mg 12 Al 13 Si 14 P 15 S 16 Cl 17 Ar 18 K 19 Ca 20 Sc 21 Ti 22 V 23 Cr 24 Mn 25 Fe 26 Co 27 Ni 28 Cu 29 Zn 30 Ga 31 Ge 32 As 33 Se 34 Br 35 Kr 36 Rb 37 Sr 38 Y 39 Zr 40 Nb 41 Mo 42 Tc 43 Ru 44 Rh 45 Pd 46 Ag 47 Cd 48 In 49 Sn 50 Sb 51 Te 52 I 53 Xe 54 Cs 55 Ba 56 La 57 Hf 72 Ta 73 W 74 Re 75 Os 76 Ir 77 Pt 78 Au 79 Hg 80 Tl 81 Pb 82 Bi 83 Po 84 At 85 Rn 86 Fr 87 Ra 88 Ac 89 Rf 104 Db 105 Sg 106 Bh 107 Hs 108 Mt 109 Ds 110 Rg 111 Cn 112 113 Fl 114 115 Lv 116 117 118
Układ oKresOwy PierwiAstków Potrafił/a będę opisywać i charakteryzować skład atomu. 16 H 1 2 He 2 Li 3 Be 4 B 5 C 6 N 7 O 8 F 9 Ne 10 2 6 K L Na 11 Mg 12 Al 13 Si 14 P 15 S 16 Cl 17 Ar 18 K 19 Ca 20 Sc 21 Ti 22 V 23 Cr 24 Mn 25 Fe 26 Co 27 Ni 28 Cu 29 Zn 30 Ga 31 Ge 32 As 33 Se 34 Br 35 Kr 36 Rb 37 Sr 38 Y 39 Zr 40 Nb 41 Mo 42 Tc 43 Ru 44 Rh 45 Pd 46 Ag 47 Cd 48 In 49 Sn 50 Sb 51 Te 52 I 53 Xe 54 Cs 55 Ba 56 La 57 Hf 72 Ta 73 W 74 Re 75 Os 76 Ir 77 Pt 78 Au 79 Hg 80 Tl 81 Pb 82 Bi 83 Po 84 At 85 Rn 86 Fr 87 Ra 88 Ac 89 Rf 104 Db 105 Sg 106 Bh 107 Hs 108 Mt 109 Ds 110 Rg 111 Cn 112 113 Fl 114 115 Lv 116 117 118
Układ oKresOwy PierwiAstków Potrafił/a będę opisywać i charakteryzować skład atomu (jądro: protony i neutrony, elektrony); definiować elektrony walencyjne 1 2 3 4 5 6 7 8 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 Numer grupy pośrednio określa ilość elektronów walencyjnych H 1 Li 3 Na 11 K 19 Rb 37 Cs 55 Fr 87 Be 4 Mg 12 Ca 20 Sr 38 Ba 56 Ra 88 Sc 21 Y 39 La 57 Ac 89 Ti 22 Zr 40 Hf 72 Rf 104 V 23 Nb 41 Ta 73 Db 105 Cr 24 Mo 42 W 74 Sg 106 Mn 25 Tc 43 Re 75 Bh 107 Fe 26 Ru 44 Os 76 Hs 108 Co 27 Rh 45 Ir 77 Mt 109 Ni 28 Pd 46 Pt 78 Ds 110 Cu 29 Ag 47 Au 79 Rg 111 Zn 30 Cd 48 Hg 80 Cn 112 Ga 31 In 49 Tl 81 113 Ge 32 Sn 50 Pb 82 Fl 114 As 33 Sb 51 Bi 83 115 Se 34 Te 52 Po 84 Lv 116 Br 35 I 53 At 85 117 Kr 36 Xe 54 Rn 86 118 B 5 Al 13 C 6 Si 14 N 7 P 15 O 8 S 16 F 9 Cl 17 He 2 Ne 10 Ar 18 Powyżej 10 grupy aby określić liczbę elektronów walencyjnych należy od numeru grupy odjąć 10