Zapotrzebowanie na energię elektryczną, aktualne i perspektywiczne źródła jej pozyskiwania Andrzej Krawulski ENERGA OPERATOR S.A. Oddział w Toruniu Toruń, maj 2008

Struktura produkcji Moc zainstalowana 35,448 GW Produkcja energii el. 156,933 TWh

Produkcja energii elektrycznej w roku 2006 160.848 GWh

PRODUKCJA ENERGII ELEKTRYCZNEJ [GWh] 2006 2007 2007 / 2006 ELEKTROCIEPŁ. NA WĘGLU KAMIENNYM ELEKTROCIEPŁ. ZAWODOWE GAZOWE ELEKTROCIEPŁOWNIE NIEZALEŻNE 20 823 1 977 1 316 96,00 % 99,50 % 116,00 % 20 928 2 358 1 444 ELEKTROWNIE NA WĘGLU BRUNATNM ELEKTROWNIE NA WĘGLU KAMIENNYM 50 881 71 669 99,60% 95,00% 53 559 71 957 70 ELEKTROWNIE WIATROWE I INNE OZE * 2007 SZACOWANY PO WYNIKACH ZA 11 M-CY

KRAJOWY BILANS ENERGII ELEKTRYCZNEJ ** 2006 2007 2007 / 2006 PRZYCHÓD 166 648 GWh 166 981 GWh ( 99,09 %) IMPORT (POBÓR) 4 789 GWh 8 620 GWh (180,0 %) ZUŻYCIE KRAJOWE 150 873 GWh 153 740 GWh (101,90 %) EXPORT (ODDANIE) 15 775 GWh 14 702 GWh ( 93,2 %) * SZACOWANY PO WYNIKACH ZA 11 M-CY ** ŁĄCZNIE Z ELEKTROWNIAMI DYSTRYBUCJI

Sieć przesyłowa i połączenia transgraniczne

Struktura sprzedaży energii elektrycznej

PRODUKCJA ENERGII ELEKTRYCZNEJ [%] ZMIANY ROK DO ROKU 1,10 1,08 EL.NA WĘGIEL KAMIENNY EL.NA WĘGIEL BRUNATNY PRODUKCJA CAŁKOWITA* 1,06 1,04 1,02 1,00 99,60% 0,98 98,00% 0,96 95,00% 0,94 0,92 0,90 2007* 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 * SZACOWANY PO WYNIKACH ZA 11 M-CY

ZMIANY ZAPOTRZEBOWANIA SZCZYTOWEGO W LATACH 2005, 2006 I 2007 (ŚREDNIA Z 7 DNI) 16000 17000 18000 19000 20000 21000 22000 23000 24000 25000 1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 23 25 27 29 31 33 35 37 39 41 43 45 47 49 51 ... ŹRÓDŁO: WYSTĄPIENIE PSE OPERATOR S.A. LICHEŃ- KONFERENCJA 28-29 LIST 2007 2005 KOLEJNE TYGODNIE ROKU : 2006 2007

NADWYŻKA MOCY W LATACH 2008 - 2010 [MW] PROGNOZOWANA ZNADWYŻKA MOCY DOSTĘPNA BEZPOŚREDNIO OSP WYMAGANAA ZNADWYŻKA MOCY DOSTĘPNA BEZPOŚREDNIO OSP 1 000 2 000 3 000 4 000 5 000 6 000 7 000 8 000 MW 03 04 02 01 05 06 07 08 09 10 11 12 ROK 2009 09 03 04 02 01 08 07 06 05 12 11 10 ROK 2010 09 03 04 02 01 08 07 06 05 12 11 10 ... ŹRÓDŁO: WYSTĄPIENIE PSE OPERATOR S.A. LICHEŃ- KONFERENCJA 28-29 LIST 2007 ROK 2008

... NIEDOSTATKI DOSTAW ENERGII ELEKTRYCZNEJ Z PRODUKCJI W KRAJU MOGĄ WYSTĄPIĆ JUŻ W 2008 ROKU !!!

Vatenfall Heat Poland, Warszawa Planowana budowa nowych źródeł wytwórczych Podmiot Miejsce Moc (w MW) Data otwarcia Technologia PGE Opole 460 2012 na węgiel kamienny 2013 Turów 500 2014 na węgiel brunatny Dolna Odra 400 2016 blok gazowy CCGT 2019 Południowy Koncern Energetyczny Halemba do 440 Blachownia 100-200 na węgiel kamienny lub gaz koksowniczy EC Bielsko-Biała 100 Vatenfall Vatenfall Heat Poland, Warszawa CEZ Elektrownia Skawina 600-1000 ok. 2014 Polish Power Żarnowiec 1600 2013-2014 na węgiel kamienny (technologia zgazowania węgla)

Inne źródła pozyskania energii elektrycznej Wykorzystanie energii Słońca Wykorzystanie energii geotermalnej Wykorzystanie energii wiatru Wykorzystanie energii wody Wykorzystanie energii jądrowej

Wykorzystanie energii Słońca Energia Słońca może być wykorzystywana do produkcji : energii cieplnej, pozyskiwanej w procesie konwersji fototermicznej w kolektorach słonecznych; energii elektrycznej, wytwarzanej w procesie konwersji fotowoltaicznej w ogniwach fotowoltaicznych. Courtesy of DOE/NREL Courtesy of DOE/NREL

Potencjał energii Słońca w Polsce Warunki helioenergetyczne w naszym kraju nie są zbyt korzystne. cechą charakterystyczną jest wybitnie nierównomierny rozkład promieniowania słonecznego w ciągu roku: na półrocze letnie przypada średnio 77% całorocznego promieniowania słonecznego w takich warunkach trudno wykorzystywać kolektory słoneczne do produkcji energii elektrycznej można za to stosować je w rolnictwie, gdyż okres maksymalnego nasłonecznienia zbiega się z okresem suszenia pasz objętościowych Energia Słońca dostarcza zaledwie 0,03% światowej energii elektrycznej

Energia geotermalna Energia geotermalna jest wewnętrznym ciepłem Ziemi nagromadzonym w  skałach oraz w wodach wypełniających pory i szczeliny skalne. . do produkcji energii elektrycznej nadają się tylko bardzo gorące wody, których temperatura przekracza 150 st. C, wody o niższych temperaturach znajdują zastosowanie w ciepłownictwie, w balneologii, w rolnictwie i ogrodnictwie (do upraw szklarniowych), w hodowli ryb, energię wnętrza Ziemi wykorzystuje się również za pomocą pomp ciepła, stosowanych do ogrzewania i klimatyzowania budynków Courtesy of DOE/NREL

Potencjał i wykorzystanie energii geotermalnej w Polsce W Polsce zasoby geotermalne znajdują się pod powierzchnią 80% terytorium, ich eksploatacja nie jest jednak łatwa. Zakłady geotermalne pracują w: Zakopanem, Pyrzycach k. Szczecina, Uniejowie Mszczonowie k. Warszawy, zaś źródła geotermalne są wykorzystywane w uzdrowiskach, takich jak Cieplice, Duszniki Zdrój, Lądek Zdrój, Ustroń, Konstancin i Ciechocinek Courtesy of DOE/NREL

Warunki sprzyjające wykorzystaniu energii wiatru Courtesy of DOE/NREL duża siła wiatru częste występowanie wiatru elektrownie wiatrowe pracują zazwyczaj przy wietrze wiejącym z prędkością od 5 do 25 m/s, prędkość od 15 do 20 m/s uznawana jest za optymalną, zbyt małe prędkości uniemożliwiają wytwarzanie energii elektrycznej o wystarczającej mocy, zbyt duże zaś – przekraczające 30 m/s – mogą doprowadzić do mechanicznych uszkodzeń wiatraka

Potencjał energii wiatru w Polsce w Polsce najlepsze warunki wiatrowe panują na Pomorzu i w północno-wschodnich rejonach kraju, dużym potencjałem energii wiatru dysponują też górzyste i pagórkowate tereny Sudetów, Beskidu Śląskiego i Żywieckiego, Bieszczad, Pogórza Dynowskiego, Garbu Lubawskiego i Kielecczyzny Courtesy of DOE/NREL Courtesy of DOE/NREL

Wykorzystanie energii wiatru w Polsce W roku 2005 Polska dysponowała 58 MW mocy zainstalowanej elektrowni wiatrowych. To najwięcej wśród nowych członków Unii Europejskiej. W 2003 roku w naszym kraju pracowało około 40 profesjonalnych siłowni wiatrowych, a największą polską farmą wiatrową był posiadający dziewięć elektrowni wiatrowych park w Cisowie koło Darłowa Obecnie największą farma zlokalizowana jest w Tymieniu a jej moc to 50MW ( 25 turbin o mocy 2 MW każda ) Rozmieszczenie elektrowni wiatrowych na terenie Polski.

Potencjał i wykorzystanie energii wody w Polsce Polska nie posiada zbyt dobrych warunków do rozwoju energetyki wodnej. Zasoby energii wody w naszym kraju wynoszą 13,7 TWh na rok, z czego ponad 45% przypada na Wisłę. Potencjał energii wody w Polsce jest wykorzystywany tylko w 11%, a największe znaczenie mają pełniące rolę magazynów energii elektrownie szczytowo-pompowe.

Lokalizacja dużych elektrowni wodnych w Polsce Największe elektrownie wodne w Polsce Żarnowiec o mocy 716 MW, Porąbka-Żar o mocy 550 MW, Włocławek o mocy 162 MW, Żydowo o mocy 152 MW, Solina o mocy 137 MW.

Pozyskiwanie energii z biomasy Energię z biomasy pozyskuje się w procesach: spalania, wykorzystywanego zarówno do produkcji energii elektrycznej jak i energii cieplnej, gazyfikacji, polegającej na przetwarzaniu biopaliw stałych w gaz, pirolizy, czyli obróbki cieplnej w warunkach ograniczonego dostępu powietrza fermentacji alkoholowej, fermentacji metanowej.

Światowe źródła energii elektrycznej (stan na rok 2002)

Wykorzystanie energii jądrowej Udział elektrowni jądrowych w rynku energii elektrycznej w roku 2002

Rozmieszczenie siłowni jądrowych w Europie siłownia jądrowa

Wykorzystanie energii jądrowej                                       Rysunek satyryczny pochodzący z portalu IAEA ukazujący wyraźną przewagę energii atomowej wobec innych form generacji energii

DOBREGO DNIA ! www.if.pw.edu.pl www.biomasa.org/edukacja W prezentacji wykorzystano materiały: PSE Operator Agencji Rynku Energii Polskiego Towarzystwa Przesyłu i Rozdziału Energii Elektrycznej Pana H.L. Gabrysia www.if.pw.edu.pl www.biomasa.org/edukacja