Podstawy projektowania i grafika inżynierska Wydział Zarządzania i Ekonomii Politechnika Gdańska 2008 r.

Proces projektowania – Część 2

Wyróżnianie poszczególnych elementów oraz relacji między nimi Podejście systemowe Wiedza o wielu wielkościach, cechach, zdarzeniach, zależnościach, … Sytuacja praktyczna jest skomplikowana i zróżnicowana, Wiedza cząstkowa – o poszczególnych fragmentach sytuacji praktycznej, Sytuacje praktyczną trzeba więc potraktować systemowo Wyróżnianie poszczególnych elementów oraz relacji między nimi

Podejście systemowe - uwarunkowania Cechy danej sytuacji – obszaru rzeczywistości (np. umiejscowienie w czasie i w przestrzeni); Cechy projektanta (np. wiedza, spostrzegawczość, przyjęte kryteria); Warunki uzyskiwania wiedzy (np. środki techniczne, ograniczenia finansowe); Cel dokonania podziału (np. ujednolicenie wykonania pomiarów)

Wyróżnianie fragmentów Rola poszczególnych fragmentów w całości; Relacje z innymi fragmentami – stopnie swobody; Im mniej relacji tym mniej są od siebie uzależnione, Większa dowolność rozpatrywania fragmentów. Fragmenty, które można przekształcić albo pominąć mają najmniejsza ważność.

Strategie wyróżniania fragmentów Chaotyczna nie przyjmuje się żadnych kryteriów kolejności wyboru fragmentów; Pozioma kryterium jest ważność fragmentu, rozważa się poziome piętra; Pionowa rozważa się gałęzie utworzone z wybranych fragmentów

Komunikowanie się w procesie projektowania

Warunki komunikowania się Cechy partnerów Odległości między partnerami Treść i postać komunikatu Sposób i kanał przekazywania wiedzy Otoczenie komunikowania się Czas trwania

Cechy komunikatu - funkcje Opisowa (np. opowiadanie o dokumentacji) Imperatywna (nakazanie lub zakazanie) Uczuciowa (wywołanie pewnego uczucia) Pouczająca (omawianie metod) Oceniająca (ocenianie rozwiązań) Ostrzegawcza Życzeniowa (wyrażanie życzeń) Kontaktywna (potwierdzanie istnienia kontaktu) Estetyczna (zwracanie uwagi na formę wypowiedzi)

Otoczenie komunikowania się Wymagania: przepisy, zwyczaje, dyrektywy, ocena kolegów, naciski administracji, … Warunki: możliwości wytwórcze, wymagania wytwórcy, wielkość serii, … Normy współżycia, oceny społeczności, Czas dotarcia komunikatu, Aktualność komunikatu

Komunikowanie się pośrednie Projektant rzadko bezpośrednio obserwuje obszar rzeczywistości, Najczęściej występują ogniwa pośredniczące Narzędzia Ludzie Dokumenty

Projektowanie zespołowe Jeden projektant wyszukuje, gromadzi i przechowuje wiedzę potencjalnie potrzebną innym projektantom; Każdy z projektantów gromadzi i przekazuje wiedzę z różnych dziedzin; Jeden z projektantów przyjmuje rolę „ośrodka adresowego”; pozostali zwracają się z prośba o podanie „adresu” potrzebnej wiedzy.

Projektowanie zespołowe - rozszerzone Projektowanie uczestniczące: współdziałanie zespołu projektantów z osobami spoza tego zespołu; Zespół projektowy + Osoby z zewnątrz = = Zespół uczestniczący Dwa równorzędne spojrzenia: Racjonalne, systemowe, profesjonalne, Subiektywne, irracjonalne, niefachowe.

Oznaczanie falistości oraz obróbki cieplnej i powłok

Falistość powierzchni Nierówności, składowe rzeczywistej powierzchni, o charakterze przypadkowym Odstępy znacznie przewyższają odstępy chropowatości Falistość powstaje na wskutek drgań względnych (obrabiarka-narzędzie-przedmiot obrabiany) Wiele parametrów opisujących falistość powierzchni.

Oznaczenia obróbki cieplnej Podaje się parametry obiektu po obróbce Twardość materiału, Wytrzymałość, Inne własności mechaniczne. Kolejność podawania informacji: Nazwa rodzaju obróbki, Głębokość h warstwy obrabianej, Twardość (HRC, HV, HB).

Oznaczanie powłok Rodzaje powłok: metalowa, ceramiczna, lakierowa itd. Powierzchnię, na którą ma być nałożona powłoka oznacza się wielką literą nad linią odniesienia Strzałka linii odniesienia musi dotykać powierzchni lub linii (gruba, punktowa) oznaczającej powierzchnię (lub jej fragment) Dopuszcza się podawanie wymagań bezpośrednio nad linią odniesienia

Oznaczanie na rysunkach Obróbki cieplnej Linia punktowa gruba w odległości około 2 grubości linii zarysu przedmiotu (<0,8mm) Opis nad lub wielka litera (wymagania techniczne Powłok Strzałka dotyka powierzchni Wymiaruje się – jeżeli tylko obszar lub fragment

Tolerowanie wymiarów, kształtu i położenia

Tolerowanie wymiarów liniowych Wymiar nominalny – wymiar przedmiotu względem którego odnosi się odchyłki Zewnętrzne, wewnętrzne, mieszane Pośrednie – nie można zmierzyć bezpośrednio Podział ze względu na dokładność: Swobodne Tolerowane Teoretyczne

Tolerowanie wym. Liniowych –pole tolerancji Różnica między górnym i dolnym wymiarem granicznym jest tolerancją wymiaru (T) Odchyłka górna (ES-wewn., es-zewn.) jest to różnica między wymiarem górnym (B) i wymiarem nominalnym (N) Odchyłka dolna (EI-wewn., ei-zewn.) jest to różnica pomiędzy wymiarem dolnym (A) i wymiarem nominalnym (N) Obszar pomiędzy A i B nazywa się polem tolerancji

Rodzaje tolerowania Symetryczne – wartości odchyłek są jednakowe; różne są tylko znaki Asymetryczne – gdy jedna odchyłka jest równa zeru Jednostronne – gdy obie odchyłki mają jednakowe znaki

Tolerowanie w głąb i na zewnątrz W GŁĄB – gdy odchyłka dopuszcza tylko zmniejszenie ilości materiału Wymiary nominalne określają największą objętość materiału Odchyłki wym. zewn. są ujemne, a wym. wew. są dodatnie NA ZEWNĄTRZ – gdy odchyłka dopuszcza tylko zwiększenie ilości materiału Wymiary nominalne określają najmniejszą objętość materiału Odchyłki wym. zewn. są dodatnie, a wym. wew. są ujemne

Tolerowanie normalne Dobieranie odchyłek z norm PN-EN 20286-2:1996 do 3150mm PN-91/M-02106 pomiędzy 3150 a 10000 Symbolowe (umowny symbol literowo-cyfrowy; tuż za wymiarem; ta sama wielkość co tekst wymiarowy Liczbowe – odchyłki graniczne Mieszane – symbol oraz odchyłki w nawiasie

Tolerowanie swobodne Dobieranie wartości odchyłek według uznania konstruktora bądź technologa Jest zawsze tolerowaniem liczbowym Wymiary zewnętrzne i wewnętrzne oraz mieszane i pośrednie toleruje się zawsze w głąb materiału

Pasowanie Charakter współpracy połączonych części: obejmującej i obejmowanej Określa się różnicą ich wymiarów przed połączeniem Luźne – występuje zawsze luz; w przypadku granicznym równy zero Mieszane – występuje zarówno luz jak i wcisk Ciasne – występuje zawsze wcisk (ujemny luz)