Poradnictwo i informacja zawodowa MCIZ OHP Ochotnicze Hufce Pracy Komenda Główna OHP Centralny Ośrodek Metodyczny Informacji Zawodowej Poradnictwo i informacja zawodowa MCIZ OHP Warszawa 2004r.

DEFINICJE POJĘĆ Doradca zawodowy - osoba udzielająca pomocy w formie grupowych i indywidualnych porad zawodowych, młodzieży i osobom dorosłym w wyborze zawodu, kierunku kształcenia i szkolenia, uwzględniając ich możliwości psychofizyczne i sytuację życiową a także potrzeby rynku pracy oraz możliwości systemu edukacyjnego. Doradca zawodowy powinien posiadać kompetencje społeczne, do których należą: cechy osobowościowe, uzdolnienia i zainteresowania, warunkujące powodzenie pracy z ludźmi. (Klasyfikacja Zawodów i Specjalności, 2002, Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dn. 22.03.2002r. - Dz.U. Nr 32, poz.304)

DEFINICJE POJĘĆ Poradnictwo zawodowe - długofalowe i wieloetapowe działania wychowawcze, towarzyszące jednostce w trakcie jej rozwoju zawodowego. Obejmuje ono udzielanie pomocy uczniom i dorosłym w planowaniu, tworzeniu i rozwoju kariery zawodowej, przynoszącej jednostce satysfakcję i zawodowy sukces. (Ogólne zasady funkcjonowania poradnictwa zawodowego w systemie urzędów pracy, 1996, Wyd. KUP)

DEFINICJE POJĘĆ Doradztwo zawodowe - świadczenie pomocy w dokonywaniu kolejnych decyzji wyboru zawodu lub pracy w formie indywidualnej porady zawodowej, poprzez analizę pola problemowego jednostki i udzielenie jej informacji zawodowych, podawanie wskazówek, sugestii oraz instrukcji. (K.Lelińska: Założenia i kierunki rozwoju poradnictwa zawodowego w warunkach reformy edukacji, 1999, Problemy poradnictwa psychologiczno - pedagogicznego Nr 2/11, s.29)

DEFINICJE POJĘĆ Poradnictwo zawodowe - proces, w którym doradca zawodowy i klient pracują wspólnie nad świadomym i samodzielnym podjęciem przez klienta decyzji dotyczącej drogi rozwoju zawodowego oraz nad dostosowaniem się do wymogów rynku pracy. Poradnictwo zawodowe polega w szczególności na wykonywaniu czynności i działań określonych w art.38 ust.1 Ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy z dn.20 kwietnia 2004r. (Standard usługi - Poradnictwo Zawodowe - wg projektu PHARE finansowanego ze środków UE oraz Budżetu Państwa realizowanego pod nadzorem PARP, 2004)

DEFINICJE POJĘĆ Informacja zawodowa - zbiory danych potrzebnych jednostce do podejmowania kolejnych decyzji zawodowych oraz związanych z zatrudnieniem. Zakres treści, metod i kanały przekazywanych informacji są dostosowane do etapu rozwoju zawodowego jednostki oraz rodzajów podejmowanych decyzji. (K.Lelińska: Przygotowanie uczniów do wyboru zawodu metodą zajęć praktycznych, 1985, WSiP, s.35)

DEFINICJE POJĘĆ Orientacja zawodowa - działania wychowawcze szkoły, rodziców, i innych osób, grup i instytucji - mające na celu przygotowanie młodzieży do planowania kariery zawodowej, których ważnym elementem jest podejmowanie kolejnych decyzji wyboru zawodu i szkoły. (K.Lelińska: Założenia i kierunki rozwoju poradnictwa zawodowego w warunkach reformy edukacji, 1999, Problemy poradnictwa psychologiczno - pedagogicznego Nr 2/11, s.29)

DEFINICJE POJĘĆ Informacja edukacyjna - zbiory danych potrzebnych jednostce do podejmowania decyzji związanych z dalszym kształceniem. (opr. G.Sołtysińska)

DEFINICJE POJĘĆ Wewnątrzszkolny system doradztwa - ogół działań podejmowanych przez szkołę w celu przygotowania uczniów do wyboru zawodu, poziomu i kierunku kształcenia. System powinien określać: role i zadania nauczycieli w ramach rocznego planu działań, czas i miejsce realizacji zadań, oczekiwane efekty, metody pracy. (opr. A.Łukaszewicz, KOWEZiU, 2003)

DEFINICJE POJĘĆ Zawód - wewnętrznie spójny system czynności wymagający określonych kwalifikacji, wykonywanych w uregulowany i systematyczny sposób, stanowiący podstawę utrzymania i zapewniający pozycję w społeczeństwie. (J.Szczepański: Czynniki kształtujące zawód i strukturę zawodową. Socjologia zawodów, 1965, KiW)

METODY PORADNICTWA ZAWODOWEGO: DEFINICJE POJĘĆ METODY PORADNICTWA ZAWODOWEGO: 1.Poradnictwo indywidualne – proces podczas którego doradca zawodowy w sposób świadomy i celowy wykorzystuje procedury i techniki rozmowy doradczej motywując klienta do swobodnego wypowiadania się oraz aktywnego współdziałania w rozwiązaniu jego problemów. (Standard usługi - Poradnictwo Zawodowe, MGPiPS, 2003)

Porada indywidualna Cel: Pomoc w rozwiązywaniu problemu zawodowego klienta poszukującego pracy: uzyskanie informacji dotyczącej problemu zawodowego klienta, uzyskanie informacji umożliwiających, zhierarchizowanie innych problemów klienta umożliwienie dokonania oceny klienta, umożliwienie podjęcia decyzji co do dalszego postępowania. (tamże)

INDYWIDUALNA OCENA ZAWODOWA Krok 1. Określenie rodzaju problemu stojącego przed klientem, Krok 2 Wytworzenie sobie pełnego obrazu klienta jako osoby, Krok 3 Doradca zgłębia sposób widzenia siebie przez klienta, czynniki indywidualne i czynniki środowiskowe, przy użyciu poprzednio nakreślonych metod i technik rozmowy. (R.Lamb: Poradnictwo zawodowe w zarysie - zeszyty informacyjno-metodyczne doradcy zawodowego Nr 9, 1998, KUP)

Porada indywidualna - procedura postępowania (1) Przyjęcie informacji o potrzebie udzielenia porady Analiza danych klienta i informacji nt. jego aktywności na podstawie dokumentów Określenie potrzeb klienta Uzyskanie informacji o aktualnej sytuacji rynku pracy w zakresie dotyczącym klienta

Porada indywidualna - procedura postępowania (2) Uzyskanie informacji nt. możliwości szkolenia, podniesienia kwalifikacji, przekwalifikowania Dokonanie analizy danych Spotkanie się z klientem Przeprowadzenie rozmowy doradczej

Porada indywidualna - procedura postępowania (3) Ustalenie problemu zawodowego klienta oraz hierarchię innych problemów Ustalenie ewentualnej konieczności włączenia innych specjalistów/podmiotów zewnętrznych lub przeprowadzenia badań lekarskich bądź psychologicznych Konieczność włączenia innych specjalistów lub podmiotów zewnętrznych Konieczność przeprowadzenia badań Opracowanie Indywidualnego Planu Działania (Standard usługi - Poradnictwo Zawodowe - wg projektu PHARE finansowanego ze środków UE oraz Budżetu Państwa realizowanego pod nadzorem PARP, 2004)

METODY PORADNICTWA ZAWODOWEGO: DEFINICJE POJĘĆ METODY PORADNICTWA ZAWODOWEGO: 2.Poradnictwo grupowe – sposób pracy z ludźmi, którzy jako członkowie grupy, w atmosferze akceptacji i otwartości, mają możliwość zbadania i zdefiniowania własnego problemu zawodowego, dokonania adekwatnej oceny siebie oraz rozwijania umiejętności podejmowania decyzji dotyczących planowania własnej kariery zawodowej. (Standard usługi - Poradnictwo Zawodowe, MGPiPS, 2003)

Grupowe poradnictwo zawodowe - procedura postępowania (1) Zidentyfikowanie celów i potrzeb związanych z grupowym poradnictwem zawodowym Wstępne wyselekcjonowanie grupy uczestników zajęć Określenie metody prowadzenia poradnictwa grupowego Przygotowanie materiałów, pomieszczenia i sprzętu Cel: - pomoc w rozwiązaniu problemu zawodowego wybranej grupy klientów poszukujących pracy

Grupowe poradnictwo zawodowe - procedura postępowania (2) Opracowanie harmonogramu zajęć Dokonanie końcowej selekcji uczestników zajęć Przeprowadzenie zajęć (cyklu zajęć) poradnictwa zawodowego Umieszczenie w dokumentacji informacji o udziale klientów w zajęciach Ustalenie terminu rozmowy indywidualnej (Standard usługi - Poradnictwo Zawodowe - wg projektu PHARE finansowanego ze środków UE oraz Budżetu Państwa realizowanego pod nadzorem PARP, 2004)

METODY PORADNICTWA ZAWODOWEGO: DEFINICJE POJĘĆ METODY PORADNICTWA ZAWODOWEGO: 3.Badanie psychologiczne – jest to badanie, którego celem jest określenie przydatności zawodowej do pracy/zawodu, kierunku szkolenia albo ze względu na szczególne wymagania stawiane przez pracodawcę, a nie uregulowane odrębnymi przepisami resortowymi. Badanie to przeprowadza doradca zawodowy z wykształceniem psychologicznym, z wykorzystaniem wystandaryzowanych testów psychologicznych. (Standard usługi - Poradnictwo Zawodowe, MGPiPS, 2003)

SYGNAŁY WSKAZUJĄCE NA ISTNIENIE POTRZEBY PORADNICTWA ZAWODOWEGO Wybór zawodowy Błędny wybór zawodowy Zmiana zawodowa Potrzeba szkolenia Potrzeba usług innych instytucji Przystosowanie zawodowe Zmiana miejsca zatrudnienia (R.Lamb: Poradnictwo zawodowe w zarysie - zeszyty informacyjno-metodyczne doradcy zawodowego Nr 9, 1998, KUP)

INDYWIDUALNA OCENA ZAWODOWA Główne dziedziny badania i oceny: 1. Zainteresowania i cele 2. Doświadczenie zawodowe 3. Wykształcenie i przebyte szkolenia 4. Sposób spędzania wolnego czasu 5. Uzdolnienia 6. Czynniki społeczno-ekonomiczne 7. Cechy charakteru i usposobienie 8. Możliwości fizyczne (tamże)

OBSZARY IDENTYFIKACJI OBSZARÓW OCENY JEDNOSTKI rozmowa orzeczenia lekarskie ocena sprawności fizycznej rozmowa lista zainteresowań i wyniki testów MOŻLIWOŚCI FIZYCZNE ZAINTERESO-WANIA I CELE rozmowa wyniki w nauce testy kwalifikacyjne rozmowa wyniki w nauce testy osobowości CECHY CHARAKTERU, USPOSOBIENIE DOŚWIADCZENIE ZAWODOWE I NABYTE UMIEJĘTNOŚCI CZYNNIKI SPOŁECZNO-EKONOMICZNE WYKSZTAŁCENIE I SZKOLENIE rozmowa rozmowa wyniki w nauce testy sprawdzające UZDOLNIENIA I POTENCJALNE UMIEJĘTNOŚCI ZAJĘCIA W CZASIE WOLNYM testy zdolnościowe rozmowa

WSPÓŁPRACA MCIZ OHP MOBILNE CENTRA INFORMACJI ZAWODOWEJ OHP Media: prasa, radio, lokalna TV Samorząd Pracodawcy MOBILNE CENTRA INFORMACJI ZAWODOWEJ OHP Konkursy, giełdy, konferencje, targi Instytucje szkolące Placówki oświatowe Ośrodki Pomocy Społecznej, niepełnosprawni Urzędy Pracy, Centra Informacji i Planowania Kariery Zawodowej, Kluby Pracy Młodzież poszukująca pracy