Skażenie mikrobiologiczne w sieci dystrybucyjnej – Przyczyny oraz środki zaradcze – Dr.-Ing. Burkhard Wricke E-Mail: wricke@tzw-dresden.de

Treść Przyczyny skażenia mikrobiologicznego Wyniki badań dotyczących wzrostu drobnoustrojów Wyniki badań dotyczących wzrostu bakterii grupy Coli Środki zaradcze

Możliwe przyczyny skażenia mikrobiologicznego w sieci dystrybucji - Wniknięcie z zakładu wodociągowego (niewystarczające uzdatnianie) Wniknięcie w związku z pracami budowlanymi (braki w higienie, niewystarczające płukanie i dezynfekcja) Wniknięcie przez zbiorniki albo zawory na- lub odpowietrzające (stan techniczny) Wniknięcie przez zniszczenia w wodociągu (przy zbyt niskim ciśnieniu) Wniknięcie poprzez nieodpowiednie przyłącza (np. w związku z prywatnym zaopatrzeniem w wodę) Wzrost drobnoustrojów jako skutek zastosowania nieodpowiednich materiałów Wzrost drobnoustrojów jako skutek zakłóceń w biofilmie (stagnacja nie musi automatycznie prowadzić do wzrostu drobnoustrojów)

Wyniki badań na wzrost drobnoustrojów

Doświadczenia stagnacyjne w sieciach zaopatrzenia w wodę do spożycia Wzrost drobnoustrojów przy stagnacji?

Doświadczenia stagnacyjne w sieciach modelowych

Stagnacja nie musi automatycznie prowadzić do wzrostu drobnoustrojów. Wzrost drobnoustrojów nie będzie miał miejsca, jeżeli w wodociągu istnieje niezakłócony biofilm dopasowany do rodzaju wody. Główną przyczyną wzrostu liczby kolonii są zakłócenia biofilmu.

Sieć modelowa DN 50 stal szlachetna Doświadczenia stagnacyjne Zmiana wzrostu drobnoustrojów zależnie od czasu eksploatacji: Rozwój biofilmu Sieć modelowa DN 50 stal szlachetna Doświadczenia stagnacyjne

Typowy biofilm w niskim stężeniu skłądników odżywczych (woda do spożycia) monowarstwa z bakterii i EPS Grubość kilku µm ok. 60 – 90% bakterii w systemie dystrybucji w biofilmie

Wpływ chlorowania na wzrost drobnoustrojów w sieci modelowej (instalacja doświadczalna)

Liczba kolonii w 20°C przed i po odłączeniu chlorowania

Wpływ zwiększenia stężenia składników odżywczych na wzrost drobnoustrojów w sieci modelowej

Zakłócenie równowagi przez wypływ osadów (płukanie)

Wnioski dotyczące wzrostu drobnoustrojów (I) Zjawiska wzrostu drobnoustrojów wynikają zazwyczaj ze zwiększonego przenikania drobnoustrojów z biofilmu do wody. Przy stabilnych warunkach granicznych istnieje równowaga procesów bakteriologicznych  w sieci istnieją stabilne liczby kolonii.

Wnioski dotyczące wzrostu drobnoustrojów (II) Zwiększone ryzyko wzrostu drobnoustrojów istnieje wtedy, Gdy nie ma w ogóle biofilmu (nowe wodociągi) Gdy wahaniom ulegają parametry wpływające na wzrost bakteriologiczny Gdy zakłócona zostaje struktura biofilmu (możliwe przy płukaniach). Zakłócenia są rozpoznawalne zwłaszcza w wodociągach o wolnym przepływie. Wzrost czasów retencji lub stagnacja nie muszą koniecznie powodować wzrostu drobnoustrojów.

Wyniki badań dotyczących wzrostu bakterii grupy Coli

Wzrost bakterii grupy Coli w wodzie (doświadczenia na stan wzrostu drobnoustrojów) monokultura Enterobacter asburiae + naturalna biocenoza monokultura Enterobacter asburiae

Zmiana E. asburiae w biofilmie (próba reaktorowa)

Wzrost bakterii grupy Coli w osadach w warunkach utlenialności

Wnioski dotyczące bakterii grupy Coli Wzrost bakterii grupy Coli w wodzie do spożycia nie występuje w obecności naturalnej biocenozy Wzrost bakterii grupy Coli nie występuje w biofilmie wody do spożycia (jeżeli zastosowane zostały odpowiednie materiały). Wzrost bakterii grupy Coli w osadach. Możliwymi przyczynami częstszych pozytywnych wyników na bakterie grupy Coli mogą być: Wpływ z zewnątrz Odłączenie się przy ponownym wzruszeniu osadów Niewłaściwe materiały

Środki zaradcze przy skażeniu mikrobiologicznym w sieci dystrybucyjnej W każdym przypadku należy usunąć przyczyny, gdyż inaczej nie uzyska się długotrwałego efektu. Celem ograniczenia ryzyka należy zaprowadzić ciągłą dezynfekcję (Uwaga! Utrudnione stwierdzenie przyczyn). Płukanie i czyszczenie ma miejsce przed dezynfekcją.