Wersja wstępna Umowy ubezpieczeń Sandra Hack 06/12/2010 Wersja wstępna Umowy ubezpieczeń Sandra Hack © 2010 IFRS Foundation. 30 Cannon Street | London EC4M 6XH | UK. www.ifrs.org

Program Projekt IASB w sprawie umów ubezpieczenia 2 Projekt IASB w sprawie umów ubezpieczenia Podstawowe informacje o projekcie Propozycje zawarte w wersji wstępnej Model wyceny Prezentacja i ujawnienia Ujęcie Przejście Jakie będą kolejne etapy prac? Jak wziąć udział w pracach? © 2010 IFRS Foundation. 30 Cannon Street | London EC4M 6XH | UK. www.ifrs.org 2

Podstawowe informacje o projekcie 3 Historia projektu MSSF 4 Umowy ubezpieczenia rozpoczęcie prac w 1997 r. standard z 2004 r. (‘Faza I’) miał na celu wprowadzenie tylko ograniczonych poprawek Dokument to dyskusji Wstępne opinie na temat umów ubezpieczenia ('Faza II') przygotowano w 2007 r. dalsze dyskusje prowadzono od początku 2008 r. wpłynęły 162 pisma z komentarzami © 2010 IFRS Foundation. 30 Cannon Street | London EC4M 6XH | UK. www.ifrs.org 3

Podstawy projektu ciąg dalszy 4 FASB wspólny projekt od 2008 r. przygotowanie dokumentu do dyskusji w celu zebrania dodatkowych opinii od uczestników Właściwe dokumenty Wersja wstępna: publikacja 30 lipca 2010 r. Standard: planowany na 2. kwartał 2011 r. © 2010 IFRS Foundation. 30 Cannon Street | London EC4M 6XH | UK. www.ifrs.org 4

DZIŚ rachunkowość ubezpieczeń jest "czarną skrzynką" Dlaczego pracujemy nad tym projektem? Rachunkowość mająca zastosowanie do umów ubezpieczenia DZIŚ MSSF 4 (Faza I) rozwiązanie tymczasowe Bardzo dużo praktyk rachunkowości mających zastosowanie do różnych rodzajów umów i jurysdykcji modeli pomiaru brak porównywalności i przejrzystości rachunkowość stosowana obecnie w ubezpieczeniach nie dostarcza zainteresowanym osobom odpowiednich informacji DZIŚ rachunkowość ubezpieczeń jest "czarną skrzynką" © 2010 IFRS Foundation. 30 Cannon Street | London EC4M 6XH | UK. www.ifrs.org

Co usłyszeliśmy od respondentów na temat dokumentu do dyskusji? Model wyceny: aktualna wartość wyjściowa zwykle brak transferu ale realizacja Ryzyko niewywiązania się Nie powinno być odzwierciedlane Modułowe podejście do wyceny Wyrażono poparcie lecz z pewnymi obawami  ED  ED  ED © 2010 IFRS Foundation. 30 Cannon Street | London EC4M 6XH | UK. www.ifrs.org

Co usłyszeliśmy od respondentów na temat dokumentu do dyskusji Co usłyszeliśmy od respondentów na temat dokumentu do dyskusji? ciąg dalszy Aktualne szacunki oparte na dających się obserwować cenach rynkowych w przypadku stóp procentowych i cen akcji Ogólne poparcie Tam gdzie to możliwe zgodne z rynkiem; w innych przypadkach informacje własne podmiotu Wyraźnie określona marża ryzyka Dla porównywalności, ograniczona liczba technik  ED  ED © 2010 IFRS Foundation. 30 Cannon Street | London EC4M 6XH | UK. www.ifrs.org

Zalety proponowanego modelu Zasady - nie szczegółowe wytyczne Porównywalność – globalny standard, spójna rachunkowość Spójne ramy umożliwiające prace nad: bardziej złożonymi umowami pojawiającymi się problemami (brak konieczności stosowania zasad dodatkowych) ciąg dalszy… © 2010 IFRS Foundation. 30 Cannon Street | London EC4M 6XH | UK. www.ifrs.org

Zalety proponowanego modelu ciąg dalszy Istotne informacje dla użytkowników: skupienie się na czynnikach wpływających na zyskowność umów ubezpieczeń kwota, termin i niepewność przyszłych przepływów pieniężnych aktualne szacunki dochód ujmowany zgodnie ze zwolnieniem z ryzyka wyeliminowanie rozbieżności rachunkowych spójna rachunkowość w przypadku wbudowanych opcji i gwarancji © 2010 IFRS Foundation. 30 Cannon Street | London EC4M 6XH | UK. www.ifrs.org

Zakres projektu Rachunkowość mająca zastosowanie do umów ubezpieczenia 10 Rachunkowość mająca zastosowanie do umów ubezpieczenia Umowa Połączenie praw i obowiązków Prezentowana kwota netto Jeden model dla wszystkich typów ubezpieczeń Nie dotyczy innych aktywów i pasywów ubezpieczyciela Na dzień dzisiejszy: brak rachunkowości ubezpieczającego Definicja Umowy inwestycyjne z zapisem o udziale dyskrecjonalnym © 2010 IFRS Foundation. 30 Cannon Street | London EC4M 6XH | UK. www.ifrs.org 10

Co oznacza "rachunkowość umowy"? PRAWA wynikające z umowy narastające wpływy pieniężne Wpływające składki Umowy partycypacyjne: zwrot z inwestycji UMOWA Wypłaty odszkodowań i świadczeń Udział dyskrecjonalny OBOWIĄZKI wynikające z umowy krańcowe wydatki pieniężne Koszty akwizycji Gwarancje i opcje Wydatki (obsługa roszczeń...) © 2010 IFRS Foundation. 30 Cannon Street | London EC4M 6XH | UK. www.ifrs.org

Projekty powiązane Instrumenty finansowe Ujęcie przychodu 12 Instrumenty finansowe Klasyfikacja i wycena Ujęcie przychodu Umowy z klientami Zobowiązania (poprawki do MSR 37 Rezerwy, zobowiązania warunkowe i aktywa warunkowe) Wycena zobowiązań niepewnych Wyeliminowanie rozbieżności rachunkowych Wykorzystanie OCI Synchronizacja dat wejścia w życie © 2010 IFRS Foundation. 30 Cannon Street | London EC4M 6XH | UK. www.ifrs.org 12

Propozycje zawarte w wersji wstępnej przegląd 13 Model wyceny dane wejściowe i szacunki moduły Prezentacja i ujawniania Ujęcie granice umowy rozdzielenie reasekuracja Przejście © 2010 IFRS Foundation. 30 Cannon Street | London EC4M 6XH | UK. www.ifrs.org

Model wyceny Aktualna wycena umowy ubezpieczeniowej 14 Aktualna wycena umowy ubezpieczeniowej ponowna wycena po każdym okresie sprawozdawczym aktualizacja założeń nieaktualizowana o własne ryzyko kredytowe Odzwierciedla sposób, w jaki umowę widzi ubezpieczyciel Podejście modułowe Cztery (lub trzy) moduły Brak minimalnego depozytu © 2010 IFRS Foundation. 30 Cannon Street | London EC4M 6XH | UK. www.ifrs.org 14

Model wyceny ciąg dalszy 15 Dane wejściowe i zmiany w szacunkach Dane wejściowe Zmienne rynku finansowego: zgodne z dającymi się obserwować cenami rynkowymi Inne zmienne: wykorzystać wszelkie dostępne informacje obiektywne Zmiany stanu rezerw techniczno-ubezpieczeniowych zysk lub strata © 2010 IFRS Foundation. 30 Cannon Street | London EC4M 6XH | UK. www.ifrs.org 15

Model wyceny ciąg dalszy Moduły Przewidywane (ważone prawdopodobieństwem) przyszłe narastające przepływy pieniężne (wynikające z umowy) Wartość pieniądza w czasie Korekta ryzyka Brak zysków pierwszego dnia: marża rezydualna Straty pierwszego dnia ujmowane w rachunku zysków i strat Przepływy pieniężne Dyskontowanie Marża ryzyka Marża rezydualna © 2010 IFRS Foundation. 30 Cannon Street | London EC4M 6XH | UK. www.ifrs.org

Model wyceny ciąg dalszy 17 Składka otrzymana Składka otrzymana Wyjaśnienie modułów Zwrot z inwestycji Wygaśnięcie umowy Korekta ryzyka Udział dyskrecjonalny Wypłata odszkodowań Koszty akwizycji Wypłata odszkodowań dyskontowanie © 2010 IFRS Foundation. 30 Cannon Street | London EC4M 6XH | UK. www.ifrs.org

Model wyceny ciąg dalszy 18 Przepływy pieniężne Dyskontowanie Korekta ryzyka Marża Przewidywane (ważone prawdopodobieństwem) przyszłe, narastające przepływy pieniężne aktualne szacunki na poziomie portfela których źródłem ma być umowa, w tym narastające koszty akwizycji przepływy pieniężne wynikające z udziału dyskrecjonalnego © 2010 IFRS Foundation. 30 Cannon Street | London EC4M 6XH | UK. www.ifrs.org 18

Model wyceny ciąg dalszy 19 Przepływy pieniężne Dyskontowanie Korekta ryzyka Marża Koszty akwizycji Koszty sprzedaży, underwritingu oraz zawarcia umowy ubezpieczenia W chwili obecnej niektórzy ubezpieczyciele odraczają wszystkie koszty akwizycji Propozycja w ED: narastające koszty akwizycji (na poziomie umowy) są wliczane w przepływy pieniężne nienarastające koszty akwizycji są wliczane w koszty © 2010 IFRS Foundation. 30 Cannon Street | London EC4M 6XH | UK. www.ifrs.org 19

Model wyceny ciąg dalszy 20 Przepływy pieniężne Dyskontowanie Korekta ryzyka Marża Umowy z udziałem w zyskach Przepływy pieniężne wynikające z udziału dyskrecjonalnego (narastające) Świadczenia partycypacyjne wynikające z partycypacyjnych umów ubezpieczeń, jakie ubezpieczyciel zamierza wypłacić  Przepływy pieniężne wynikające z umowy jak wszystkie inne Ubezpieczyciele wzajemni? © 2010 IFRS Foundation. 30 Cannon Street | London EC4M 6XH | UK. www.ifrs.org 20

Model wyceny ciąg dalszy 21 Przepływy pieniężne Dyskontowanie Korekta ryzyka Marża Wartość pieniądza w czasie Stopa dyskontowa: Odzwierciedlenie charakterystyki umów ubezpieczenia Niepartycypacyjne: wolne od ryzyka plus korekta uwzględniająca brak płynności Partycypacyjne: należy uwzględnić wyniki uzyskiwane przez aktywa Wyłączenie: ryzyko niewywiązania się © 2010 IFRS Foundation. 30 Cannon Street | London EC4M 6XH | UK. www.ifrs.org 21

Model wyceny ciąg dalszy 22 Przepływy pieniężne Dyskontowanie Korekta ryzyka Marża Korekta ryzyka Jasno określa skutki niepewności związanej z przyszłymi przepływami pieniężnymi niepewność z perspektywy ubezpieczyciela Ponowna ocena po każdym okresie sprawozdawczym Ocena na poziomie portfela Dozwolone techniki oceny Przedział Ufności/ Conditional Tail Expectation/ Koszt Kapitału © 2010 IFRS Foundation. 30 Cannon Street | London EC4M 6XH | UK. www.ifrs.org 22

Model wyceny ciąg dalszy 23 Przepływy pieniężne Dyskontowanie Korekta ryzyka Marża Marża rezydualna Alokacja "zysku pierwszego dnia" - wliczanie go do rachunku zysków i strat systematycznie przez cały okres ochrony upływ czasu lub wzór lepiej odzwierciedlający wystąpienie świadczeń i odszkodowań "Strata pierwszego dnia" ma miejsce gdy: wpływy pieniężne < wydatki pieniężne + korekta ryzyka Przyrost odsetek (zablokowany) < Przewidywane wypłaty odszkodowań 10 Składka otrzymana 12 Korekta ryzyka 3 © 2010 IFRS Foundation. 30 Cannon Street | London EC4M 6XH | UK. www.ifrs.org 23

Model wyceny ciąg dalszy 24 Przepływy pieniężne Dyskontowanie Korekta ryzyka Marża wpływy pieniężne ze składek marża rezydualna Marże marża łączna Pod uwagę brane są dwa podejścia korekta ryzyka wydatki pieniężne wydatki pieniężne © 2010 IFRS Foundation. 30 Cannon Street | London EC4M 6XH | UK. www.ifrs.org

Model wyceny ciąg dalszy 25 Przepływy pieniężne Dyskontowanie Korekta ryzyka Marża Rada wzięła także pod uwagę jako alternatywę: Marża łączna (nie jest częścią propozycji!) Alokacja "zysku pierwszego dnia" - późniejsze wliczenie do rachunku zysków i strat w okresie ochrony oraz okresie obsługi roszczeń amortyzacja uzależniona od skutków zapewniania ochrony ubezpieczeniowej niepewności związanej z przyszłymi przepływami pieniężnymi ‘Strata pierwszego dnia’ występuje gdy: wpływy pieniężne < wydatki pieniężne < Składka otrzymana 12 Przewidywane wypłaty odszkodowań 13 © 2010 IFRS Foundation. 30 Cannon Street | London EC4M 6XH | UK. www.ifrs.org 25

Model wyceny ciąg dalszy 26 Podejście zmodyfikowane Model alokacji składki (‘rezerwa składki ') Wymagany dla zobowiązania typu pre-claim w przypadku większości umów krótkoterminowych Ogólny model wyceny dla zobowiązania z tytułu roszczeń (korekta ryzyka, dyskontowanie…) © 2010 IFRS Foundation. 30 Cannon Street | London EC4M 6XH | UK. www.ifrs.org 26

Model wyceny ciąg dalszy Raportowanie wyników Zobowiązanie na początek roku Zmiany w zobowiązaniach Zobowiązanie na koniec roku Gotówka Pozycja w rachunku zysków i strat 20 - 5 - 5 - 3 + 1 14 + 2 - 1 nieprzewi- dywane przepływy finansowe wliczenie marży rezydual- nej odsetki od zobowią- zania przewidy- wane przepływy finansowe zmiana korekty ryzyka Wpływ na zysk/stratę +3 +1 -2 -1 = +1 © 2010 IFRS Foundation. 30 Cannon Street | London EC4M 6XH | UK. www.ifrs.org

Prezentacja i ujawnienia 28 Prezentacja rachunku zysków i strat Podejście oparte na marży wynika z bezpośredniego modelu wyceny ile ubezpieczyciel zamierza zarobić na zapewnianiu ochrony ubezpieczeniowej oraz ze zwrotu z inwestycji traktowanie składek ubezpieczeniowych jak depozytów ogólnie pokazuje: zmianę korekty ryzyka i wliczenie marży rezydualnej wpływy i wydatki brutto w ujawnieniach © 2010 IFRS Foundation. 30 Cannon Street | London EC4M 6XH | UK. www.ifrs.org 28

Prezentacja i ujawnienia ciąg dalszy 29 Rachunek zysków i strat Rok X Rok X-1 Korekta ryzyka 3 2 Marża rezydualna 1 1 Marża ubezpieczeniowa 4 3 Korekta doświadczenia (0,5) 1 Zmiany w szacunkach (0,5) Wynik techniczny 3 4 Zysk z inwestycji 5 3 Odsetki od zobowiązania ubezpieczeniowego (2) (1,5) Odsetki inwestycje netto 3 1,5 Zysk 6 5,5 © 2010 IFRS Foundation. 30 Cannon Street | London EC4M 6XH | UK. www.ifrs.org

Prezentacja i ujawnienia ciąg dalszy 30 Ujawnienia Celem zasady dotyczącej ujawnień jest wyjaśnienie ujętych w sprawozdaniu finansowym kwot wynikających z umów ubezpieczenia; oraz charakteru i zakresu ryzyka wynikającego z tych umów. Podlegające audytowi informacje na temat skuteczności praktyk w zakresie zarządzania ryzykiem (vs. niepoddane audytowi informacje MD&A) Ujawnienia ryzyka podobne do MSSF 7 Analiza wrażliwości © 2010 IFRS Foundation. 30 Cannon Street | London EC4M 6XH | UK. www.ifrs.org 30

Ujęcie Ujęcie W zależności od tego, co nastąpi wcześniej: 31 Ujęcie W zależności od tego, co nastąpi wcześniej: ubezpieczyciel zobowiązany jest zapewnić ochronę ubezpieczeniową podpisanie umowy © 2010 IFRS Foundation. 30 Cannon Street | London EC4M 6XH | UK. www.ifrs.org 31

Ujęcie ciąg dalszy Granice umowy Kiedy "istniejąca umowa" wygasa? 32 Granice umowy Kiedy "istniejąca umowa" wygasa? Istniejąca umowa wygasa, jeżeli ubezpieczyciel nie jest już zobowiązany do zapewniania ochrony lub może dokonać ponownej oceny ryzyka dla danego ubezpieczającego i stosownie zmienić cenę © 2010 IFRS Foundation. 30 Cannon Street | London EC4M 6XH | UK. www.ifrs.org 32

Które przyszłe przepływy pieniężne są uwzględniane? 33 UJĘCIE w zależności od tego,co nastąpi wcześniej: Konieczność zapewnienia ochrony ubezpieczeniowej Podpisanie umowy Przepływy pieniężne z PRZYSZŁYCH SKŁADEK Granice umowy - ubezpieczyciel już nie jest zobowiązany do zapewniania ochrony Ubezpieczyciel może dokonać ponownej oceny ryzyka dla danego ubezpieczającego i stosownie zmienić cenę poziom portfela czas trwania © 2010 IFRS Foundation. 30 Cannon Street | London EC4M 6XH | UK. www.ifrs.org

Czym jest "ubezpieczenie" w umowie? 34 Definicja umowy ubezpieczeniowej Umowa, na mocy której: jedna strona (ubezpieczyciel) przyjmuje znaczne ryzyko ubezpieczeniowe (inne niż ryzyko finansowe) od drugiej strony (ubezpieczający) poprzez zgodę na zrekompensowanie ubezpieczającemu strat w przypadku gdy określone niepewne przyszłe zdarzenie (zdarzenie objęte ubezpieczeniem) wpłynie niekorzystnie na ubezpieczającego. © 2010 IFRS Foundation. 30 Cannon Street | London EC4M 6XH | UK. www.ifrs.org 34

Ujęcie ciąg dalszy Rozdzielenie 35 Rozdzielenie Rozliczenie elementów umowy tak jakby były one oddzielnymi umowami Rozdzielenie elementów umowy ubezpieczenia, które nie są bezpośrednio powiązane z ochroną ubezpieczeniową Najbardziej typowe przykłady: Salda kont ubezpieczającego Wbudowane instrumenty pochodne Towary i usługi, które nie są bezpośrednio związane z ubezpieczeniami Niedozwolone w innych przypadkach © 2010 IFRS Foundation. 30 Cannon Street | London EC4M 6XH | UK. www.ifrs.org 35

Ujęcie ciąg dalszy Reasekuracja 36 Reasekuracja Jeden model dla wszystkich umów ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych Nie ma konieczność stosowania zasad przeciwdziałających nadużyciom Cedent: taka sama wycena jak w przypadku bazowych umów ubezpieczenia bezpośredniego Wycena wstępna: marża rezydualna Prowizja cedenta obniża składkę Brak kompensowania chyba że spełnione są wymogi dla kompensowania Scedowane umowy nie są wyksięgowywane chyba że zobowiązanie jest uregulowane, anulowane lub wygasło © 2010 IFRS Foundation. 30 Cannon Street | London EC4M 6XH | UK. www.ifrs.org 36

Ujęcie ciąg dalszy Wyksięgowanie 37 Wyksięgowanie Kiedy zobowiązanie ubezpieczeniowe przestaje być kwalifikowane jako zobowiązanie Kiedy jest umorzone, tj. kiedy jest uregulowane, anulowane lub wygasło Wyjaśnienie w wytycznych: w chwili gdy ubezpieczyciel nie jest już narażony na ryzyko nie musi już przekazywać żadnych środków finansowych na poczet zobowiązanie ubezpieczeniowego © 2010 IFRS Foundation. 30 Cannon Street | London EC4M 6XH | UK. www.ifrs.org 37

Co się dzieje w momencie przejścia? Poprzednie GAAP Przejście MSSF 4 Faza II odroczone koszty akwizycji istniejące zobowiązania z tytułu ubezpieczeń aktywa niematerialne i prawne przepływy pieniężne Korekta ryzyka Różnica w zyskach zatrzymanych © 2010 IFRS Foundation. 30 Cannon Street | London EC4M 6XH | UK. www.ifrs.org

Przejście ciąg dalszy Zmiana klasyfikacji aktywów finansowych 39 Zmiana klasyfikacji aktywów finansowych dozwolone wyceniane w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat ma na celu zmniejszenie niespójności w wycenie lub ujęciu korekta zysków zatrzymanych Wyłączenie z ujawnienia wcześniej nieujawnione informacje o rozwoju szkód > 5 lat © 2010 IFRS Foundation. 30 Cannon Street | London EC4M 6XH | UK. www.ifrs.org 39

Jakie będą kolejne etapy prac? publikacja ED: 30 lipca 2010 r. FASB: przekazuje dokument do dyskusji Przekazanie informacji: Grupa robocza, testy w terenie... Koniec okresu przekazywania uwag: 30 listopada 2010 r. Ostateczny standard do połowy 2011 r. © 2010 IFRS Foundation. 30 Cannon Street | London EC4M 6XH | UK. www.ifrs.org

Jak wziąć udział w pracach? Źródła aktualnych informacji www.ifrs.org go.ifrs.org/ insurance_contracts Aktualizacja IASB Posiedzenia Rady na żywo w Internecie Prezentacje internetowe i podcasty dot. projektu Umowy Andrea Pryde starszy menedżer ds. technicznych apryde@ifrs.org  Sandra Hack  asystentka menedżera ds. technicznych shack@ifrs.org © 2010 IFRS Foundation. 30 Cannon Street | London EC4M 6XH | UK. www.ifrs.org

Pytania lub uwagi? Zachęcamy członków IASB i ich pracowników do przekazywania indywidualnych opinii. Opinie zawarte w niniejszej prezentacji są opiniami jej autora. Oficjalne stanowiska IASB w sprawie rachunkowości są ustalane po wieloaspektowym procesie analizy i dyskusjach. © 2010 IFRS Foundation. 30 Cannon Street | London EC4M 6XH | UK. www.ifrs.org