Węglowodory Alkohole Kwasy karboksylowe ZAKOŃCZ POKAZ
WĘGLOWODORY wejście
WĘGLOWODORY Węglowodory są najprostszą pod względem budowy grupą związków organicznych, których cząsteczki zawierają wyłącznie atomy węgla i wodoru. Są to związki z którymi mamy praktycznie do czynienia codziennie. Węglowodorami są: paliwa (benzyna, olej napędowy) gaz spalany w kuchenkach gazowych gaz w butlach gazowych parafina z której zrobione są świece acetylen wykorzystywany do spawania i cięcia metali itp. DALEJ
Podział węglowodorów: NASYCONE NIENASYCONE Alkany np. metan CH4 Alkeny Alkiny np. buten C4H8 np.nonyn C9H16 DALEJ
Węglowodory nienasycone Węglowodory nasycone Węglowodory nienasycone Właściwości Szereg homologiczny alkanów ETEN Właściwości Szereg homologiczny alkenów Szereg homologiczny alkinów MENU
ETEN WŁAŚCIWOŚCI FIZYCZNE: gaz bezbarwny o delikatnym, przyjemnym zapachu nieco lżejszy od powietrza nierozpuszczalny w wodzie rozpuszcza się w węglowodorach nasyconych temp. topnienia: -169oC temp. wrzenia: -104oC pali się świecącym płomieniem WŁAŚCIWOŚCI CHEMICZNE: spalanie –z tlenem tworzy mieszaninę wybuchową: C2H4 + 3O2 -> 2CO2 + 2H2O reakcja przyłączania – ADDYCJI: reakcja uwodornienia: eten ulega reakcji polimeryzacji tworząc polietylen odbarwia wodę bromową i KMnO4 MENU
Szereg homologiczny alkenów Eten C2H4 propen C3H6 buten C4H8 penten C5H10 Szereg homologiczny alkenów MENU
Szereg homologiczny alkanów Metan CH4 Etan C2H6 Propan C3H8 Butan C4H10 Pentan C5H12 Heksan C6H14 Heptan C7H16 Oktan C8H18 MENU
Szereg homologiczny alkinów ETYN C2H 2 PROPYN C3H4 BUTYN C4H6 PENTYN C5H8 HEKSYN C6H10 HEPTYN C7H12 OKTYN C8H14 NONYN DEKYN C9 H16 C10H18 Alkiny to węglowodory, w których występuje co najmniej jedno wiązanie potrójne między atomami węgla. Alkiny w odróżnieniu od alkanów i alkenów są bardzo reaktywne, nietrwałe i podlegają wielu samorzutnym reakcjom. MENU
Właściwości węglowodorów nienasyconych Wykazują reakcję przyłączeniową Zawierają wiązania wielokrotne między atomami węgla MODEL PROPENU MODEL BUTENU Nazwa- „węglowodory nienasycone” wynika z charakterystycznej dla nich reakcji (przyłączania) polegającej na takim „nasyceniu ”wodorem, bromem, chlorem itd., że substancja przestaje „pochłaniać” reagent, bo osiąga stan „nasycenia”. MENU
PROPEN MENU
BUTEN MENU
Właściwości węglowodorów nasyconych MODEL PROPANU Mała reaktywność Palność Wszystkie atomy węgla połączone są wiązaniami pojedynczymi MENU
PROPAN MENU
REAKCJA PRZYŁĄCZENIA Reakcja przyłączania jest to reakcja, w wyniku której cząsteczka przyłącza się do innej cząsteczki zawierającej wiązanie podwójne, przekształcając to wiązanie w pojedyncze. POWRÓT
wejście
MENU podział alkoholi otrzymywanie właściwości: gliceryny, glikolu etylenowego i etanolu szereg homologiczny MENU
METANOL ETANOL R - OH R OH powrót - grupa węglowodorowa - grupa hydroksylowa
C6H12O6 2C2H5OH + 2CO2 2CH4 + O2 2CH3OH powrót Fermentacja alkoholowa: Kataliczne utlenianie alkanów: 2CH4 + O2 2CH3OH
CH3 OH METANOL OH CH2 CH2 OH GLIKOL ETYLENOWY CH2 CH CH2 GLICERYNA OH powrót CH3 OH METANOL OH CH2 CH2 OH GLIKOL ETYLENOWY CH2 CH CH2 GLICERYNA OH OH OH
powrót
powrót Związek chemiczny o wzorze sumarycznym C2H6O2 będący alkoholem dwuwodorowym C2H6O2 Bezbarwna, gęsta, trująca ciecz o słodkim smaku, bez ograniczeń miesza się z wodą i alkoholem etylowym
powrót Oleista, bezbarwna ciecz, cięższa od wody. Jest związkiem nie toksycznym C3H5(OH)3 Stosuje się ją w produkcji kosmetyków jako środek nawilżający, a w przemyśle spożywczym między innymi do słodzenia likierów, ale przede wszystkim do produkcji dynamitu
powrót Bezbarwna ciecz o słabym zapachu i słodkawym, piekącym smaku. Dobrze rozpuszcza się w wodzie. Jest substancja palną. CH3OH Jest trucizną znacznie groźniejszą od etanolu: jednorazowe spożycie niewielkiej dawki może spowodować ślepotę, a przy większej ilości - śmierć
KWASY KARBOKSYLOWE WEJŚCIE
Budowa kwasów karboksylowych Kwasy tłuszczowe Właściwości kwasów karboksylowych MENU
Budowa kwasów karboksylowych MENU Budowa kwasów karboksylowych Cząsteczka kwasu karboksylowego składa się z grupy węglowodorowej (R) i grupy karboksylowej (COOH) Wzór ogólny : R COOH lub Grupy karboksylowej nie zapisuje się w postaci CO2H, lecz COOH, ponieważ sposób zapisu informuje o tym, że każdy atom tlenu jest inaczej połączony z atomem węgla: pierwszy wiązaniem podwójny, drugi - pojedynczym. DALEJ
( I FERMENTACJA OCTOWA) POWRÓT Kilkadziesiąt kwasów karboksylowych występuje w tkankach roślinnych i zwierzęcych. KWAS MRÓWKOWY KWAS OCTOWY ( I FERMENTACJA OCTOWA)
POWRÓT Kwas mrówkowy Kwas o najmniejszej cząsteczce, zwany kwasem mrówkowym zawiera atom wodoru w miejscu grupy R: model cząsteczki wzór strukturalny wzór grupowy Kwas mrówkowy jest składnikiem jadu mrówek, pszczół i pokrzyw. Kwas mrówkowy jest trucizną. Wywołuje oparzenia skóry, a jego opary drażnią błonę śluzową!
Kwas octowy Fermentacja octowa POWRÓT Kwas octowy W cząstce kwasu octowego grupą R jest metyl: model cząsteczki wzór strukturalny wzór grupowy Fermentacja octowa Kwas octowy powstaje w roztworach zawierających alkohol etylowy, np. w winie, podczas dłuższego stania w otwartej butelce. Następuje wówczas powolne utlenianie: BAKTERIE CH3 CH2 OH + O2 CH3 COOH + H2O Ten proces nazywa się fermentacją octową. Otrzymany wodny roztwór powszechnie znany jako ocet stosuje się w przemyśle spożywczym i w gospodarstwie domowym jako środek konserwujący i przyprawa.
Kwasy tłuszczowe CH3 [CH2]14 COOH CH3 [CH2]16 COOH Kwas palmitynowy POWRÓT Kwasy tłuszczowe Kwasy karboksylowe występują także w zjełczałym maśle, zsiadłym mleku i owocach. Stąd nazwy: masłowy, mlekowy, cytrynowy, jabłkowy, winowy itd. Praktyczne znaczenie, mają kwasy karboksylowe, w których grupa R zawiera długi łańcuch węglowy: 15 atomów węgla w grupie węglowodorowej CH3 [CH2]14 COOH Kwas palmitynowy Kwas stearynowy 17 atomów węgla w grupie węglowodorowej CH3 [CH2]16 COOH Kwasy te są nazwane wyższymi kwasami karboksylowymi lub kwasami tłuszczowymi.
Właściwości kwasów karboksylowych Kwasy karboksylowe zawierające w grupie węglowodorowej kilka atomów węgla to bezbarwne ciecze o indywidualnym ostrym zapachu. W miarę wzrostu długości łańcucha węglowego ciecze te są coraz bardziej oleiste, a potem występują jako ciała stałe. Rozpuszczalne w wodzie. Kwasy zawierające do 3 atomów węgla w grupie R mieszają się z wodą w każdym stosunku. Wodne roztwory tych kwasów barwią lakmus na czerwono. W smaku są kwaśne. Reagują z wodorotlenkami, tworząc sole: CH3 COOH + NaOH CH3 COOHNa + H2O Ulegają dysocjacji jonowej, wytwarzając jony H+: R-COOH R-COOH- + H+ Na przykład: CH3-COOH CH3-COO- + H+ DALEJ
2CH3 -COOH +Mg (CH3-COO)2Mg + H2 POWRÓT Ulegają reakcji zobojętnienia i reagują z metalami. Nazwy soli kwasów karboksylowych tworzy się tak, jak nazwy soli kwasów nieorganicznych: sole kwasu mrówkowego to mrówczany, octowego - octany, palmitynowego - palmityniany itd. Sole kwasów karboksylowych to związki o wzorze ogólnym (R-COO)nM. Kwas octowy w reakcji z magnezem: 2CH3 -COOH +Mg (CH3-COO)2Mg + H2 (octan magnezu) Palne, jak przeważająca większość związków organicznych
pracę wykonały : Źródła informacji: SPIS TREŚCI Weronika Dziadul i Diana Kot z klasy III c Źródła informacji: Internet oraz podręcznik „Chemia dla Gimnazjalistów. Część III”