Sarmatyzm
Definicja Siedemnastowieczna kultura szlachecka, która obejmowała obyczaj, światopogląd i rodowód, jaki przypisywali sobie sarmaci polscy. Szlachta uważała się za potomków starożytnego rodu Sarmatów, który miał niegdyś przybyć nad Wisłę i tu się osiedlić. Sarmatyzm łączył w sobie tradycję Wschodu i Zachodu. Należy do nurtu ziemiańskiego w baroku.
Jak wyglądał Sarmata? Wąsy Podgolona broda Proste spojrzenie Pochodzenia wschodniego był kontusz, którzy poprzez Węgry trafił do Polski na przełomie XVII i XVIII w., wraz żupanem i ozdobnym pasem stając się strojem narodowym. Pod kontuszem znajdował się żupan; na nogach – pludry; na głowie – kołpak z czaplimi piórami; u boku – turecka ozdobna szabla.
Szlachcic w kontuszu
Jaki charakter miał Sarmata? ZALETY religijność kult tradycji patriotyzm honor waleczność WADY dewocja konserwatyzm anarchia poczucie wyższości brak tolerancji religijnej
Jan Norblin, „Szlachcic polski”
„Portret sentymentalny” polskiego Sarmaty W literaturze z tęsknotą i nostalgią sarmacki świat przedstawili: Aleksander Fredro, Adam Mickiewicz i Henryk Sienkiewicz. Typową postacią Sarmaty był Onufry Zagłoba, bohater „Trylogii” Sienkiewicza. Jest dobroduszny i bardzo pomysłowy. Ma charakterystyczną dla szlachty skłonność do pijaństwa i pieniactwa. Jednak to jeden z najbardziej lubianych bohaterów „Trylogii”.