Bibliograficzne bazy danych

MEDLINE jest bazą stworzoną i rozwijaną przez National Center for Biotechnology Information działającym przy National Library of Medicine (NLM) USA. Kiedy NLM udostępniła niektóre swoje publikacje w Internecie, liczba użytkowników tej bazy rosła każdego dnia o 250 tysięcy. Od 1997 do 1998 roku wzrosła z 7 do 120 milionów. MEDLINE obejmuje takie dziedziny jak: medycyna, farmacja, stomatologia, pielęgniarstwo, systemy opieki zdrowotnej, nauki przedkliniczne. Zawiera ponad 23 milionów pozycji piśmiennictwa pochodzących z ponad 5500 czasopism, z ponad 70 państw, ukazujących się w 39 językach od 1966 roku.

MEDLINE Około 45% rekordów pochodzi z czasopism wydawanych w USA, a 91% odnosi się do artykułów opublikowanych w języku angielskim. Każda pozycja zawiera autora/autorów artykułu, tytuł, źródło pochodzenia (tytuł i numer czasopisma), a także w większości przypadków streszczenie pracy. Baza MEDLINE jest aktualizowana raz w tygodniu. W każdą sobotę zostaje dodanych ok. 8000 pozycji bibliograficznych, rocznie około 400 000. Jest dostępna bezpłatnie ze strony domowej NLM (www.nlm.nih.gov) poprzez bazę PubMed (www.pubmed.gov).

PubMed Historia PubMed zaczęła się w styczniu 1996 roku od eksperymentalnej bazy danych korzystających z modułu Entrez do wyszukiwania artykułów w bazie Medline. Obecnie liczba zapytań składanych przez PubMed przekracza 3 miliony dziennie. PubMed umożliwia dostęp do artykułów, które są w fazie przygotowania do umieszczenia w bazie MEDLINE (PubMed in process), lub zostały nadesłane drogą elektroniczną przez wydawców (PubMed as supplied by publisher).

PubMed Dzięki funkcji LinkOut ze znalezionych publikacji można przejść bezpośrednio do pełnych wersji artykułów dostępnych najczęściej odpłatnie na stronie wydawcy. Wydawcy umożliwiają czasem bezpłatny dostęp do pełnego tekstu artykułu. Niezależnie od tego baza PubMed Central umożliwia bezpłatny i nieograniczony dostęp do archiwum pełnych tekstów artykułów z niektórych (niestety nielicznych) czasopism biomedycznych. W marcu 2013 r. zawierał 2,6 ml artykułów.

EMBASE Baza opracowywana przez Elsevier Science B.V. w Holandii. Stanowi uzupełnienie bazy MEDLINE o większą ilość piśmiennictwa z obszaru Europy. Indeksuje ponad 5.000 biomedycznych czasopism z 70 krajów. Embase-Ovid obejmuje dane bibliograficzne piśmiennictwa medycznego, biomedycznego i farmakologicznego od 1988 roku do chwili obecnej. Corocznie dodawanych jest ok. 500.000 rekordów. Drukowanym odpowiednikiem bazy jest 41 serii uwzględnionych w wydawnictwie bibliograficznym Excerpta Medica, publikowanych przez Elsevier Science B.V.

The Cochrane Library powstała w 1995 roku, dzięki współpracy międzynarodowej grupy specjalistów zrzeszonych w non-profitowej, skupiającej ponad 6000 członków (badaczy, lekarzy i przedstawicieli innych zawodów medycznych) organizacji The Cochrane Collaboration. Jej zadaniem jest wybieranie wiarygodnych i udokumentowanych badaniami klinicznymi publikacji oraz analiza przedstawionych w nich wyników. Biblioteka ta jest ogromnym zbiorem informacji z dziedziny medycyny. Może stanowić źródło wiedzy zarówno dla pacjentów, lekarzy specjalistów, jak i pracowników naukowych.

Chemical Abstracts to największa na świecie chemiczna naukowa baza danych opracowana przez American Chemical Society. Stanowi odpowiednik drukowanej wersji wydawnictwa „Chemical Abstracts”, najcenniejszego na świecie źródła informacji bibliograficznej z dziedziny chemii i nauk pokrewnych. Przygotowywana jest w oparciu o 1 350 tytułów czasopism chemicznych i 9 000 tytułów innych czasopism naukowych i technicznych ze 125 krajów. Oprócz opisów bibliograficznych artykułów zawiera opisy patentów, sprawozdań z konferencji, raportów, dysertacji i książek. Obejmuje nauki chemiczne, biologiczne, farmaceutyczne, rolnicze i geologiczne, inżynierię ochrony środowiska, górnictwo, materiałoznawstwo, fizykę matematykę, oraz zagadnienia technologiczne. Dokumentowane są źródła w różnych językach, ale wszystkie opisy bibliograficzne w bazie są w języku angielskim (aktualizacja miesięczna).

Polska Bibliografia Lekarska Tworzona jest w Zakładzie Naukowej Informacji Medycznej GBL. W systemie zautomatyzowanym istnieje od 1979 roku. Od 1991 roku zamieszczane są streszczenia w języku polskim i angielskim. Jest podstawowym źródłem informacji o polskim piśmiennictwie medycznym. Zawiera również informacje o pracach doktorskich i habilitacyjnych będących w zbiorach GBL. Obecnie zawiera 400 000 rekordów. Jest aktualizowana co 3 miesiące.

Strategia wyszukiwania Najważniejsze jest sformułowanie pytania (problemu, tematu). Wybieramy słowa kluczowe i znajdujemy ich synonimy. Pamiętamy o formach gramatycznych (liczba pojedyncza lub mnoga, rodzaj, przypadek itp.). Zwracamy uwagę na tzw. „literówki”. Należy dokładnie sprawdzać poprawność zapisanego hasła lub korzystać z podpowiedzi programu. Tworząc pytanie (kwerendę) słowa kluczowe łączymy przy pomocy operatorów logicznych (AND, OR, NOT), a nie wprowadzamy pełnego zdania. Czasem konieczne jest określenie pól wyszukiwania przy pomocy odpowiednich znaczników np. [AU] lub formularza wyszukiwania zaawansowanego.

Jak zdobyć pełny tekst artykułu? Jest udostępniony w bazie MEDLINE-PubMed ? Jest dostępny w wersji drukowanej w Bibliotece Głównej CM UJ ? Jest dostępny w wersji elektronicznej prenumerowanej przez Bibliotekę Główną CM UJ ? Jest dostępny w wersji drukowanej na terenie Polski?

Jak zdobyć pełny tekst artykułu? Bezpośrednia prośba do autora publikacji: Dear Doctor I shall be very grateful if you could send me your paper:...................................................................... published in:...........................................................