Ekonomia polityczna - wsparcie niewidzialnej ręki rynku Podstawy metodologiczne i główne nurty ekonomii politycznej Bibliografia: Tsuru S., Ku nowej ekonomii politycznej; w: Dopfer, K. Ekonomia w przyszłości, PWN, 1982 Wilkin, J. (red.) Czym jest ekonomia polityczna dzisiaj?, WNE UW, Warszawa, 2004 Lange O. Ekonomia polityczna t. 1., PWN, Warszawa, 1963 Łukasz Żurawski

Plan wystąpienia: Niewidzialna ręka rynku, praktyka, ewolucja Ekonomia polityczna jako nauka społeczna, otwarta bardziej na inne dziedziny niż klasyczna ekonomia, metodologia Główne nurty ekonomii politycznej

(Nie)zawodna niewidzialna ręka rynku? „Mając na uwadze swój własny interes człowiek często popiera interesy społeczeństwa skuteczniej niż wtedy, gdy zamierza służyć im rzeczywiście.” — Adam Smith, Bogactwo Narodów (1776) założenia i „wyjątki” wskaźniki pozbawione manipulacji, odzwierciedlające zmiany w gospodarce ceny administrowane, marża, sztywne stawki płac leseferyzm (wolność wyboru konsumenta) sytuacja życiowa, podaż  popyt (reklama, stres informacyjny) , czynnik nieznany efekty zewnętrzne nieistotne różne optima, problem ryzyka, skala problemu oraz czas występowania

Niewidzialna ręka rynku – ewolucja jakości /i sposobu produkcji/ kiedyś, później i obecnie kapitał, ziemia, praca /wspólnota pierwotna, niewolnictwo, feudalizm/ technologia /produkcja kapitalistyczna, socjalistyczna/ informacja /produkcja wirtualna?/ podmioty mające wpływ na efektywność NRR: duże koncerny politycy (polityczny cykl koniunkturalny)

Ekonomia polityczna - „nocny stróż” NRR badanie i objaśnianie wzajemnych związków między: instytucjami, polityką, legislacją i gospodarką określanie priorytetów i sugerowanie działań łączenie osiągnięć różnych podejść naukowych przełożenie zmian w procesach produkcyjnych na inne niż ekonomiczna sfery życia ludzkiego współwystępowanie kultur ze specyficznym podejściem do pracy struktura konsumpcji

Ekonomia polityczna - metodologia interdyscyplinarność ewolucyjność holistyczność i systemowe podejście analizowanie wzajemnych związków między władzą a rynkiem normatywność ekonomii jako pomoc w polityce ekonomiczno-społecznej (np. polityka spójności)

Główne nurty ekonomii politycznej: Klasyczny (XVII-XIX) /Smith, D. Ricardo, J.S. Mill, A de Montchrétien/ niewidzialna ręka rynki (dobro publiczne jako suma dóbr prywatnych) teoria wartości (pozwala porównywać się ludziom przedsiębiorczym) problem podziału dóbr państwo – nocny stróż, poprawiający warunki gospodarowania płace to koszty utrzymania robotników Marksistowski /K. Marks, F. Engels, W. Lenin/ dorobek wyrósł z: socjalizmu utopijnego (Saint-Simon, Fourier, Owen), klasycznej filozofii niemieckiej (Kant, Hegel) angielskiej ekonomii klasycznej (Smith, Ricardo) silnie powiązanie wątków społecznych, filozoficznych ,politycznych i ekonom. współwłasność środków produkcji  klasy społeczne konflikty klas  rewolucje i zmiany stosunków produkcji oraz nadbudowy (ideologii) stosunki kapitalistyczne  eksploatacja klasy robotniczej państwo jest narzędziem w ręku klasy panującej

Główne nurty ekonomii politycznej: New Political Economy (Political Economics) market failures  przełożone na efektywność funkcjonowania gospodarek rozszerzenie przedmiotu ekonomii na obszary dotychczas nie brane pod uwagę optymalizacja polityki do sfery gospodarczej (znaczenie instytucji - koszty transakcyjne) International Political Economy wiele wskaźników, z różnych dziedzin naukowych, na poziomie kilku gospodarek  cel: opisywanie i wyjaśnianie przyczyn rozwoju krajów Keynesowska utrudnienia w mechanizmach rynkowych ekonomii klasycznej rynek NIE prowadzi do efektywnej alokacji, równowagi i pełnego wykorzystania zasobów produkcyjnych rola interwencji państwa w gospodarce (sygnał do paniki?) postulat bezrobocia przymusowego niestabilność produkcji i wzrostu gospodarczego przebieg zatrudnienia, a cykl koniunkturalny i polityczny (M. Kalecki)