Bezrobocie w Polsce a emigracja – analiza problemu i perspektywy jego przezwyciężenia

Emigracja i bezrobocie jako skutki transformacji Zróżnicowania regionalne Zmiany w systemie edukacji i jego niedoskonałość Migracje ludności Skutki emigracji

Zmiany na rynku pracy po transformacji Gospodarka „praw pracy”. Gospodarka „poszukiwaniu pracy”. Gospodarka „poszukiwania umiejętności”.

Przyczyny dysproporcji w gospodarce narodowej Upadek jednych sektorów i regionów, przy jednoczesnym rozwoju w innych sektorach i regionach. Różnice względnych cen zasobów. Wzrost stopy bezrobocia. Zmiany w zagranicznej konkurencji.

Walka z dysproporcją w popycie i podaży pracy w gospodarce narodowej Elastyczność płac. Elastyczność cen. Wysoką mobilność siły roboczej. Swobodny dostęp do informacji na rynku pracy.

Różnice pomiędzy regionami Struktura gospodarcza. Poziomu rozwoju. Poziomu życia. Specyfikacja rynków pracy. Udziale w trzech sektorach w strukturze gospodarki(rolnictwie, przemyśle, oraz usługach).

Wydajność pracy W rolnictwie znacznie poniżej średniej. W sektorze usług znacznie powyżej średniej.

Województwa typowo rolnicze(wschód Polski) Świętokrzyskie Podlaskie Podkarpackie Lubelskie

Województwa typowo przemysłowe Śląskie Dolnośląskie Opolskie Lubuskie Wielkopolskie Kujawsko-Pomorskie Wydobycie węgla, metalurgia

Województwa typowo usługowe Mazowieckie Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko - Mazurskie Turystyka

Województwa pod względem PKB per capita Najwyższe PKB Najniższe PKB  Mazowieckie. Śląskie. Lubelskie. Podkarpackie. Podlaskie. Warmińsko – Mazurskie. Świętokrzyskie. Opolskie. Małopolskie. Łódzkie.

Różnice pomiędzy najmniejszym a największym PKB W 1995 r. PKB na mieszkańca w Mazowieckim wynosił o 64% więcej niż najniższe regionalne PKB. W 2002 r. różnica ta wzrosła do 98%. 

Taki sam układ województw ma miejsce, kiedy analizujemy wysokość zarobków, wydajność pracy, oraz stopę bezrobocia.

Województwa pod względem spadku popytu na pracę. Duży spadek popytu na pracę(restrukturyzacja rolnictwa, tradycyjne branże) Mały spadek popytu na pracę(nowoczesna struktura gospodarcza, duże aglomeracje) Warmińsko-Mazurskie. Zachodniopomorskie. Lubuskie. Pomorskie. Kujawsko-Pomorskie. Łódzkie. Dolnośląskie. Mazowieckie. Małopolskie. Wielkopolskie.

Zjawisko bezrobocia ukrytego Praca w szarej strefie. Praca sezonowa za granicą. Sektor podstawowy z dobrze płatnymi, stabilnymi miejscami pracy. Sektor wtórny z pracami tzw."3D" (difficult, dangerous, dirty).

Niedopasowanie szkolnictwa do rynku pracy Niski współczynnik korelacji pomiędzy edukacją i potrzebami rynku pracy. Brak związku pomiędzy szkolnictwem zawodowym i rynkiem pracy => bezrobocie. Trudność dla absolwentów w zmianie zawodu i specjalizacji. Pracodawcy wzięli ten system kształcenia w swoje ręce. Szybkie, niesystematyczne, gołosłowne szkolenie, które może prowadzić do wyzysku!

Konsekwencją luk w edukacji jest powstawanie nowych zawodów związanych z Telekomunikacją, Internetem i technologią informacyjną, biotechnologią, ochroną środowiska, obsługą procesu integracji regionalnej, nowoczesnymi operacjami finansowymi, e-bankowośćą, e-handelem, opieką zdrowotną, promocją zdrowia i domów pomocy dla osób starszych, popularną kulturą i rozrywką, edukacją poprzez e-learning.

Problem niedoboru umiejętności W Polsce brakuje np. inżynierów, spawaczy, ślusarzy, murarzy, kierowców. 14% pracodawców ma problemy ze znalezieniem odpowiedniego pracownika(ograniczenie wydajności firmy). Na początku 2004 8,2% pracodawców nie mogło znaleźć odpowiednio wykwalifikowanego pracownika. W 2005 r., po rozszerzeniu UE liczba ta wzrosła do 14% .

Krajowa mobilność regionalna Mobilność regionalna w Polsce jest bardzo niska. Między województwami jest to odsetek rzędu 0.2-0.3% populacji. Może to utrwalić regionalny niedobór umiejętności. Inter regionalne przepływy zależą od regionalnych różnic w PKB per capita, jak również wahań stopy bezrobocia. Regionalne różnice w PKB mają większy wpływ na migrację, niż regionalne różnice w stopie bezrobocia.

Dynamika emigracji w Polsce Emigracja silnie wzrosła od końca XX wieku(możliwość swobodnego przemieszczania). Tendencja ta uległa przyspieszeniu wraz z przystąpieniem Polski do UE(otwarcie granic dla pracowników z UE).

Motyw ekonomiczny to najważniejszy powód współczesnej emigracji Polaków

Efekt huśtawki

Migracje z perspektywy UE Migracje przyczyniły się do wzrostu PKB w UE o 0,2 – 0,3%. Z powodu większej konkurencji na rynku pracy płace spadły o 0,08%. Bezrobocie wzrosło w krajach starej Unii o 0,04%.

Brytyjczycy o polskich imigrantach Bociany (20% badanych). Chomiki (16% badanych). Poszukiwacze (42% badanych). Osiedleńcy (22% badanych).

Konsekwencje w/w czynników Pogłębienie nierównowagi na rynku pracy. Wysokie długoterminowe bezrobocie, niski poziom zatrudnienia i wskaźnik aktywności zawodowej. Pogłębienie różnic pomiędzy regionami. Zwiększenie się zapotrzebowania na zagraniczną siłę roboczą. dysharmonia na rynku pracy, ponieważ osoby pracujące za granicą sezonowo wolą być nieaktywne na Polskim rynku pracy.