Metodologia ekonomii Zajęcia 5 SPRAWIEDLIWOŚĆ JAKO KATEGORIA EKONOMICZNA Na podstawie: H.P. Young Sprawiedliwy podział rozdział 1. Anna Przygódzka WNE UW

NOWE ŹRÓDŁA WSPÓLNEJ WŁASNOŚCI Innowacje techniczne Ekspansja ekonomiczna Wspólne przedsięwzięcia

PODSTAWOWE POJĘCIA Alokacja – to przydzielenie danych przedmiotów poszczególnym osobom Wymiana – zakłada wiele dobrowolnych, zdecentralizowanych transakcji, które mogą zachodzić wówczas, gdy dobra i ciężary zostały już rozdzielone Wniosek: alokacja wyprzedza wymianę

RODZJE DECYZJI PROWADZĄCYCH DO ALOKACJI Decyzje o zasobach – dotyczą określenia całkowitej ilości dobra do podziału Np. decyzje o liczbie mandatów w Izbie Reprezentantów, suma, która ma zostać ściągnięta przez opodatkowanie Decyzje dystrybucyjne – dotyczą formuły czy zasady, na podstawie której dobro ma być rozdzielone między uprawnionych Np. zasady podziału mandatów lub opodatkowania Decyzje obu rodzajów są z reguły podejmowane przez instytucje Decyzje reaktywne – decyzje podejmowane przez jednostki w reakcji na decyzje podjęte przez instytucje Np. decyzje podatników o tym, ile zarabiać biorąc pod uwagę stopy podatkowe

REGUŁĄ ALOKACJI nazywamy metodę, proces lub formułę, która rozdziela określony zasób między członków potencjalnej grupy pretendentów zgodnie z istotnymi cechami owych pretendentów

KONCEPCJE SPRAWIEDLIWOŚCI Równouprawnienie – oznacza, że pretendenci mają być traktowani równo Proporcjonalność – oznacza, że uznaje się różnice między pretendentami i dzieli się dane dobro w proporcji do tych różnic Priorytet – nakazuje, aby dane dobro otrzymała osoba mająca największe do niego prawo

NORMATYWNE TEORIE SPRAWIEDLIWOŚCI Arystoteles – dobra powinny być dzielone proporcjonalnie do wkładu każdego pretendenta Bentham – dobra należy tak dystrybuować, aby ogólny poziom dobrobytu pretendentów był max (największe dobro dla największej liczby Rawls – grupie najgorzej sytuowanej w społeczeństwie powinno się wieść najlepiej jak to możliwe ( zasada maksyminu lub dyferencji)

BRAK ZAWIŚCI O danej dystrybucji mówi się, że nie budzi zawiści, jeśli nikt nie wolałby cudzego udziału od własnego

STANDARDOWE METODY PRZEKSZTAŁCANIA DÓBR NIEPODZIELNYCH W PODZIELNE Randomizacja – każdy pretedent z odpowiednim prawdopodobieństwem uzyska dane dobro Rotacja – pretendenci używają dobra kolejno przez jakiś czas Konwersja – polega na zamianie dobra niepodzielnego na podzielne i podział tego ostatniego

ZASADA PRIORYTETU Osoba, której roszczenia są najmocniejsze, otrzymuje dobro, pozostali – nie.

ZASADA ZGODNOŚCI Dobro powinno być podzielne w taki sposób, aby dla każdych dwóch uczestników podział wielkości ich udziałów były takie, jakie byłyby, gdyby byli oni jedynymi uczestnikami podziału

Alokacja w równowadze konkurencyjnej, to taka alokacja, dla której istnieje zestaw cen, taki, że każdy z pretendentów otrzymuje najwyżej preferowany zestaw dóbr, które mógłby nabyć za kwotę odpowiadającą wartości jego udziału

Jest to jedyna efektywna i zgodna metoda redystrybucji własności, zapewniając że przynajmniej nikt nie wychodzi na niej gorzej, niż się miał z początku (Young)