Marta Mazurkiewicz Nowa teoria klasyczna wg T. Mayer’a „Prawda kontra precyzja w ekonomii”

Tezy makroekonom. potrzebują podbudowy mikroekonom. Co stanowi nadający się do zaakceptowania styl argumentacji? Teza o niezmienności polityki NK: nie ma znaczenia (polityka jest nieefektywna) inni ekonomiści: istota NEK NTK  nacisk na formalne wyprowadzanie wniosków Tezy makroekonom. potrzebują podbudowy mikroekonom. NEK: „każda teza makroek. musi być wyprowadzana w sposób formalny z modelu ściśle maksymalizującego użyteczność, nie dopuszczającego systematycznego błędu lub słabostki ludzkiej” Dotychczasowa makroekonomia: „tezy makroekonomiczne powinny w sposób zdroworozsądkowy, dopuszczalnie być zgodne z zasadą maksymalizacji użyteczności przez jednostki gospodarcze.”

Metodologia NK-ów jako całość 1. Zarozumialstwo: - r ó ż n i c e z d a ń wg N K - NK dotychcz. makroek. oświecona mniejszość prymitywiści poważna ekonomia ekonomia niepoważna obecne dowody z pojedyńczych przypadków model uzupełniany aksjomatami wykorzystywane (brak alternatywy) odrzucają wszystko co daje się zaobserwować, a czego teoria nie tłumaczy ich teoria obejmuje wszystko co warto wiedzieć o gospodarce ekstremalny sposób wyrażania pretensji

2. Estetyka: NTK - na podstawie estetyki buduje rozsądną argumentację 1) nacisk na rygoryzm (rygorystyczny sposób wyprowadzania wniosków) ograniczenie NK tradycjonaliści Prostota wykładu prostota pedagogiczna (pożywka dla int. próżniactwa) ich artykuły łatwiejsze do czytania Wymaganie, aby komentarz słowny do modelu stanowił rezonans osobistego doświadczenia oderwani od rzeczywistości technicy -unikają opowiad. rzeczy wyraźnie nie do pogodzenia z tym co obserwujemy jako uczestnicy procesu gosp. -milczące założenie: osobistego doświadczenia introspekcji

2) Skupienie uwagi na technice (silny nacisk na technikę formalną, matematyczną) wg Solow’a: wyniki dokonań szkoły NK-ów: - niepoważne, kruche ← zależne od konkretnych okresów, metod - akceptowane ← gdy rezultat możliwy technicznie 3) Minimalizacja znaczenia testów empirycznych NK: - ekonomia ≡ nauka predykcyjna (nie maks. jakości predykcji) - polegają na kalibracji nie na regresji - nie porównują stopnia dopasowania swojego modelu z konkurencyjnymi - nie ujawniają kryteriów właściwego dopasowania modelu - rygorystyczna dedukcja dominuje nad testami empirycznymi - na dopuszczone modele nakładają ściślejsze ograniczenia niż tradycjonaliści (dyskwalifikują czynniki ad-hoc)

3. Traktowanie założeń: nieobecne w mikroteorii (sprzeczne z rzecz.) zagadnienia NK tradycjonaliści nieobecne w mikroteorii (sprzeczne z rzecz.) -traktują je szczegółowo (przyjmują założenia ad-hoc) -obrona założeń ad-hoc ←bo powoduje poprawność predykcji dyskomfort podstawowe dla mikroteorii -restrykcja -odrzucają każde różniące się założenie -krytyka charakteru ad-hoc makroekonomii tradycjonalistów -stosują przybliżenia -założenia nie muszą być precyzyjnie zgodne z mikroteorią istnieje dużo mikroteorii, z których mogą wynikać różne implikacje

- T e o r e t y z o w a n i e a d – h o c - - T e o r e t y z o w a n i e a d – h o c - NTK – odrzuca tradycyjną makroteorię (charakter ad-hoc) Popperowskie teoretyzowanie ad-hoc  obrona hipotezy przed odrzuceniem jej na podstawie empirycznej przez arbitralne uzupełnienie jej pomocniczymi hipotezami (nie mającymi oparcia w niezależnych dowodach empirycznych). Charakterystyczne dla metodologów. Lakatosa teoretyzowanie ad-hoc  obrona teorii przez hipotezy nie wyrastające w sposób naturalny z głównej heurystyki programu badawczego tej teorii (hipotezy ad-hoc mimo, że istnieją empiryczne dowody na ich poparcie). Popierane głównie przez teoretyków.

- R e d u k c j o n i z m - NTK: nacisk na zredukowanie makroekonomii do jej mikroekonomicznych podstaw ← redukcjonizm Realizm naukowy: teoria zmierza do wykrycia „prawdy”; powinna stanowić lustrzane odbicie natury Instrumentalizm: teoria służy prognozowaniu; nie musi być prawdziwa, jest przepustką do wnioskowania ← pojmowanie teorii „jak gdyby” - Friedman Działanie… …wg realistów: wynika z działań poszczególnych jednostek, więc działania grup należy wyjaśniać, poprzez bodźce i możliwości poszczególnych jednostek ← indywidualizm metodologiczny. …wg instrumentalistów: działania grup należy wyjaśniać (przewidywać) w drodze formułowania prawidłowości agregatowych niż poprzez stosowanie prawidłowości dot. indywidualnych jednostek tworzących te grupy.

Jak uzasadnić redukcjonizm (nalegania NK-ów na redukcjonizm)? Bezkompromisowy realizm, wykluczający całkowicie każdy instrumentalizm miałby fatalne następstwa dla NEK (osobista obserwacja nie uzasadnia założenia homo oecomicus o maksymalizacji użyteczności). Bezkompromisowy instrumentalizm – niepożądany, bo należy wyjaśnić a nie tylko przewidywać. Liczni ekonomiści nadal nie są przekonani naleganiom NK-ów na redukcjonizm.

Teoretyzowanie ad-hoc NK-ów reprezentatywne podmioty - Gordon: „wg profesjonalnych mikroekonom. (≠ makroekonom. zajmujących się modelowaniem mikroekonom.) …najgorszą wadą modelowania reprezentatywnego podmiotu jest niezdolność do poważnego traktowania agregacji” Geweke: modelując gosp. tak jakby składała się z podmiotów reprezentatywnych, nowi klasycy przyjmują z góry założenie ad-hoc, że funkcja agregatora ma charakter strukturalny. To założenie - domyślnie znosi problem koordynacji - może wpłynąć na osiągnięte wyniki Właściwie nie ma powodu, aby je przyjmować. Koordynacja nie zawsze daje się urzeczywistnić Założenie podmiotu reprezentatywnego jest mylące  Lepiej potraktować modele zakładające reprezentatywność podmiotu jako formalistyczne niż empiryczno-naukowe.

OBNIŻKA CEN = 10%  racjonalne oczekiwania ½ ½ 5% 15% ½ ½ 5% 15% mniej godz. pracy więcej godz. pracy (symetria reakcji podm.) porzucenie pracy więcej godz. pracy (szukanie nowego pracod. (ogólna liczba godz. pracy  gotowego zaakceptować pod wpływem iluzji pieniężnej odpowiednią dla danej gr. mimo racjonalnych oczekiwań) płacę realną)

„Jest bardzo trudno obalić program badawczy, za którym stoją utalentowani, pełni wyobraźni uczeni” Lakatos - Racjonalne oczekiwania – wg ekonomii formalistycznej: założenie, że podmioty gospodarcze znają prawidłowy model ≡ 1) zachowują się racjonalnie ← „aksjomat spójności Lucasa” 2) prostsze niż alternatywny wybór innego modelu wg ekonomii empiryczno-naukowej: racjonalne oczekiwania to empiryczne uogólnienie* (nie zawsze trafne) * założenie zgodnych z modelem oczekiwań jest często niewłaściwe, bo nieobecny problem „uczenia się” 1) założenie ograniczonych (≠ pełnych) informacji o modelu i ich racjonalne wykorzystanie 2) narzucenie założenia, że jednostki posiadają wszystkie istotne informacje (wykluczenie jakiejkolwiek, byłoby postępowaniem arbitralnym i ad-hoc)

- arbitralność pewnego zestawu założeń nie oznacza, że inny zestaw założeń jest empirycznie uzasadniony - należy udowodnić, że założenia: racjonalnych oczekiwań i pełnej informacji są najlepsze z możliwych można zakładać, że będąc pod działaniem bodźca do uzyskania wszelkich niezbędnych informacji, jednostki dysponują raczej pełną informacją niż żadną Racjonalne oczekiwania mogą wciąż być lepszym założeniem niż inne dostępne możliwości. Stosując je (ZRO)… …należy  przedyskutować na ile są one wiarygodne  wykazać, jak odporne są wyniki na odchylenie od RO (rozwijać modele stosunkowo odporne) …nie należy  stosować teorii RO mechanicznie (jakby była oparta na empirycznych podstawach)

NTK: rynki opróżniają się szybko - Opróżnianie rynku - cecha rozpoznawcza NK (Hoover): „jednostki gospodarujące w granicach posiadanych informacji są konsekwentnymi i udanymi realizatorami optymalizacji”  racjonalne oczekiwania NTK: rynki opróżniają się szybko krytyka: - wszystkie wzajemne transakcje są podejmowane + dochodzi tylko do tych transakcji, które są postrzegane* jako korzystne *dot. potencjalnych uczestników wymiany NK: wg teorii racjonalnych oczekiwań strony uczestniczące w wymianie wiedzą tyle co ekonomista  wszystkie wzajemnie korzystne transakcje dochodzą do skutku ≠ wszystkie rynki opróżniają się

Dowody empiryczne nie świadczą o szybkim opróżnianiu się rynków. Wg Lucasa odrzucenie założenia o opróżnianiu się rynków jest złą strategią badawczą (≈ ekonomia formalno-naukowa) Zasadność założenia o opróżnianiu się rynków zależy od podziału ekonomii na formalno-naukową i empiryczno-naukową. - Realne cykle koniunktury – NK: cykle koniunktury to efekt wstrząsów podażowych (strona popytowa ≠ paradygmat opróżniania rynków)  podejście formalistyczne

- Nowa klasyczna teoria pieniądza - Model zazębiających się pokoleń: jest tylko jeden rodzaj trwałych aktywów – „pieniądz” (przedmiot wymiany między młodymi i starymi) Płynność, usługi transakcyjne pieniądza jako miernika wartości - nieobecne. Transakcje podmiotów nie ograniczone posiadanymi zasobami, więc możliwe: wzrost inflacji bez wzrostu ilości pieniądza.  wyniki empiryczne ≠ formalne założenia Teoria restrykcji prawnych: wyjaśnienie istnienia „deklarowanego pieniądza”, który nie przynosi procentu. Pieniądz deklarowany jest sztucznym tworem regulacji państwowej, uniemożliwiającej sektorowi prywatnemu konkurowanie z rządem. wg NK podstawowa reguła ekonomii empiryczno-naukowej (potrzeba empirycznego testu) jest nieistotna

- Wnioski - Osiągnięcia nowoklasyków ≠ dobra ekonomia empiryczno-naukowa Nacisk na rygoryzm i technikę oraz zdjęcie nacisku z empirycznej weryfikacji  tradycja formalistyczna Założenie racjonalności oczekiwań choć problematyczne – nadal lepsze od wielu innych. Inne nowoklasyczne hipotezy nie przekonują do porzucenia tradycjonalistycznych teorii. Niezależnie od wszystkiego NTK jest dalszym przykładem zasady najmocniejszego ogniwa.