Prawda kontra precyzja w ekonomii Katarzyna Zakościelna

Katarzyna Zakościelna Plan prezentacji Prawda kontra precyzja Zasada najmocniejszego ogniwa Niespójność w czasie i polityka pieniężna Szkody innego rodzaju Pretensje do precyzji Nie stój w miejscu opisując, twórz teorie! Pozbawianie ważności dowodów okolicznościowych Doradztwo polityczne Formalizm a utrata wglądu w naturę rzeczy Kryteria formalistyczne a efektywność komunikowania się Wnioski Katarzyna Zakościelna

Prawda kontra precyzja Lepiej jest mieć rację w sposób nieprecyzyjny niż być precyzyjnie w błędzie. (stare przysłowie) Katarzyna Zakościelna

Zasada najmocniejszego ogniwa Jest to jedna ze szkód wynikających z pomieszania ekonomii formalistycznej z ekonomią empiryczno-naukową Postępowanie polegające na: skupieniu uwagi na najmocniejszej części argumentacji przeniesieniu siły dowodowej najmocniejszej części na całość prezentacji Hahn i Matthews „(…) Lecz jest to w gruncie rzeczy błahe zajęcie, jeśli w łańcuchu złożonym z ogniw o niejednakowej wytrzymałości cały wysiłek kierujemy na umocnienie i polerowanie tych ogniw, które i tak są już najtrwalsze.” Katarzyna Zakościelna

Zasada najmocniejszego ogniwa Koszty Im więcej czasu poświęcamy na zwiększenie precyzji pojedynczego kroku, tym mniej czasu pozostaje na weryfikację pozostałych Koszt formalizacji – pisanie i czytanie artykułów sformalizowanych wymaga od ekonomistów więcej czasu, który mogliby przeznaczyć na badania Katarzyna Zakościelna

Zasada najmocniejszego ogniwa Alternatywa dla aksjomatyzacji Sheila Dow „Posługiwanie się kilkoma wątkami argumentacji, wyprowadzonymi z różnych punktów wyjścia, które w pomyślnie rozwiniętej teorii wzajemnie się wzmacniają.” Zasada najmocniejszego ogniwa, choć nie jest powszechnie stosowana, dość często poważnie zniekształca analizę ekonomiczną Katarzyna Zakościelna

Zasada najmocniejszego ogniwa - przykłady Racjonowanie kredytu Asymetryczna Racjonowanie informacja kredytu ! Wyjaśnienie PEWNEGO przypadku – tłumaczy to jedynie część obserwowanych rozmiarów zjawiska Katarzyna Zakościelna

Zasada najmocniejszego ogniwa - przykłady Pozorna precyzja modelu wywołuje mylne wrażenie faktycznie osiągniętego celu Warto skupić się na znaczeniu danego wyjaśnienia w stosunku do innych czynników wyjaśniających Zbyt często rygoryzm osądzany jest jedynie na podstawie tego, co zostało powiedziane Katarzyna Zakościelna

Zasada najmocniejszego ogniwa - przykłady monetaryści vs. keynesiści Argumenty monetarystów – obrona stałego wzrostu zasobu pieniądza: brak wystarczającej wiedzy banku centralnego wystarczające do prowadzenia polityki stabilizacyjnej brak zaufania do motywów działania banku centralnego Keynesiści rygorystyczny dowód na to, że polityka dyskrecjonalna jest przynajmniej równie dobra, jak reguła pieniężna brak rygorystycznych dowodów na błędność domysłów monetarystów – IGNOROWANE Katarzyna Zakościelna

Zasada najmocniejszego ogniwa - przykłady Transakcyjny popyt na pieniądz Baumola (1952) Elastyczność popytu transakcyjnego na pieniądz –reguła pierwiastka kwadratowego względem dochodu 0,5 względem stopy procentowej - 0,5 Bardziej realistyczny model, w którym reguła pierwiastka kwadratowego nie zachowuje ważności – IGNOROWANY mimo dużego znaczenia Katarzyna Zakościelna

Zasada najmocniejszego ogniwa - przykłady Test względnego znaczenia cyklicznych wstrząsów popytowych i podażowych dla wydajności Matthew Shapiro (1987) metoda rygorystyczna ALE: reszty z funkcji produkcji wykorzystane jako zmienne zależne brak informacji o tym, czy zostały przeprowadzone testy wrażliwości Katarzyna Zakościelna

Niespójność w czasie i polityka pieniężna Precyzyjne modelowanie za pomocą teorii gier Odejście od tradycyjnych argumentów przemawiających za odrzuceniem polityki dyskrecjonalnej banku centralnego Polityka pieniężna powinna być prowadzona zgodnie z regułami – są one systematycznie lepsze od uznaniowości BRAK DOWODÓW EMPIRYCZNYCH Katarzyna Zakościelna

Niespójność w czasie i polityka pieniężna Argument na korzyść reguł pieniężnych Bank Centralny skłania podmioty do rozszerzenia działalności SKUTKI: Zwiększone dochody budżetowe Mniejsze wydatki socjalne Ostatecznie korzyści ze wzrostu produkcji równoważone są przez większą inflację (krzywa Phillipsa) Polityka nieskuteczna w długim okresie – dostosowanie oczekiwań Katarzyna Zakościelna

Niespójność w czasie i polityka pieniężna Zakładano ze Bank Centralny ma skłonności inflacyjne - BRAK dowodów empirycznych Do powyższych wniosków można równie dobrze dość w drodze dyskusji Zyskany czas można poświęcić na zbadanie znaczenia niespójności w polityce banku centralnego i w zjawisku inflacji Wyniki mniej precyzyjne, ale bardziej wiarygodne Katarzyna Zakościelna

Katarzyna Zakościelna Szkody innego rodzaju John von Neumann, 1989 „(…) w dużej odległości od swojego empirycznego źródła, lub pod wpływem rozległego nasycenia abstrakcją, przedmiot matematyczny staje się zagrożony degeneracją.” Katarzyna Zakościelna

Katarzyna Zakościelna Pretensje do precyzji Niepotrzebne i nierealistyczne dążenie do nadmiernej precyzji ekonomistów zajmujących się badaniami empirycznymi Karl Popper świadomość pewnej nieścisłości wyrażeń naukowych dochodzenie do precyzji poprzez takie formułowanie wypowiedzi, aby niejasności przestały mieć znaczenie Paul Fayerabend giętkość w sprawach semantycznych jako wstępny warunek postępu naukowego nadmierna troska o sens wypowiedzi prowadzi do dogmatyzmu Katarzyna Zakościelna

Katarzyna Zakościelna Pretensje do precyzji Sposób prezentacji wyników empirycznych wyrażamy wyniki z większa liczbą miejsc po przecinku, niż wymagają tego reguły fałszywa precyzji – nie sprawdzamy czy dane są wystarczająco precyzyjne, a techniki odporne na błędy danych poświęcając raz prawdę, zrobimy to po raz kolejny Katarzyna Zakościelna

Nie stój w miejscu opisując, twórz teorie! Doktryna formalistyczna kierowanie się NAUKĄ ważna jest teoria, nie obserwacje – zaniedbywanie zbierania danych prawdziwym naukowcem jest ten, kto manipuluje matematyką Pułapka równowagi na niskim poziomie lekceważenie zbierania danych nieuwzględnianie tej umiejętności w programach studiów ekonomiści nie są świadomi wagi zbierania danych Ekonometrycy nieudolnie naśladują metodę nowoczesnej fizyki Katarzyna Zakościelna

Nie stój w miejscu opisując, twórz teorie! Skutki zaniedbywania obserwacji zbyt mało wysiłków wkładane w tworzenie nowych zbiorów danych ekonomiści nie uważają swoich prac za w pełni przekonywające Summers – cechy sukcesów badawczych: dotyczą stylizowanych faktów, opisujących dany aspekt funkcjonowania rzeczywistego świata wyniki wyrażają się w prawidłowościach opartych na teorii brak fałszywych pretensji do naukowości Katarzyna Zakościelna

Nie stój w miejscu opisując, twórz teorie! Leontief (1971) Zarzut sporządzania analizy statystycznej na nieznanym zbiorze danych Cornelis Los (1986) Nauki rozwijają się szybciej, gdy poprawia się jakość danych Metody postępowania z danymi: dane nieadekwatne – zaprzestanie badań dane o małej wartości – stwierdzenie rzeczywistej wartości danych i ostrzeżenie czytelnika waga technik dla oszacowania odporności technik ekonometrycznych na błędy danych – należy stosować techniki bardziej odporne Katarzyna Zakościelna

Katarzyna Zakościelna Doradztwo polityczne Zagrożenie: Tematy, którym dużo miejsca poświęca się w czasopismach, mogą być uznawane za najważniejsze Doradcy decydentów politycznych mogą przypisywać im zbyt duże znaczenie „Problem 55/95” – rozpatrywanie elementu trudności militarnej o największym znaczeniu (55% problemu), jako całości problemu (95%) Ekonomiści nie zajmują się problemami, które uznają za mało interesujące Katarzyna Zakościelna

Pozbawianie ważności dowodów okolicznościowych Formalizm – siła przekonywania dowodu jest tak duża, że osoba rozsądna nie może go odrzucić Eksperymenty przełomowe znacznie skuteczniej przekonują ekonomistów niż dowody naukowe Wymaganie wysokiej mocy przekonywującej dowodu Dowód okolicznościowy Katarzyna Zakościelna

Formalizm a utrata wglądu w naturę rzeczy Teoria - Woo (1986) „chropowata struktura” odniesienie do dowodów empirycznych aksjomatyzacja Teoria ekonomi znajduje się obecnie w stadium aksjomatyzacji Katarzyna Zakościelna

Kryteria formalistyczne a efektywność komunikowania się Zagrożenia: formalizm w odsiewaniu nieważnych hipotez pomocnicze „historyjki”, nie algebra utrudnienie w komunikowaniu się Katarzyna Zakościelna

Katarzyna Zakościelna Wnioski Problemy wynikają z „wdarcia się” kryteriów formalistycznych do dziedzin, będących domeną ekonomii empiryczno-naukowej Nadmierna skłonność do formalizowania wśród ekonomistów – wynikiem są wypaczenia Wprowadzające w błąd pretensje do precyzyjności Lekceważenie poszukiwań i wiarygodności danych Odrzucanie informacji uznanych za „nie-naukowe” Mimo to: POSTĘPOWANIE W IMIĘ NAUKI Katarzyna Zakościelna