rejestr sensoryczny, pamięć krótkotrwała, pamięć operacyjna Wykład 6 4 kwietnia 2013 Pamięć przemijająca: rejestr sensoryczny, pamięć krótkotrwała, pamięć operacyjna
Plan wykładu Rejestr sensoryczny Pamięć ikoniczna Pamięć echoiczna Pamięć krótkotrwała Pamięć operacyjna Model A. Baddeleya
Rejestr sensoryczny: pamięć ikoniczna Pamięć ikoniczna, efekt Sperlinga, wzrokowa pamięć sensoryczna X M R J C N K P V F L B Procedura pełnego odtwarzania a procedura częściowego odtwarzania
Wyniki uzyskiwane w procedurze częściowego odtwarzania
Pamięć ikoniczna c.d. Czy pamięć ikoniczna to obraz następczy? Czas przechowywania Cechy bodźca a czas przechowywania: oświetlenie, złożoność, sensowność Efekty maskowania wstecznego Funkcja dla przetwarzania informacji
Pamięć trans-sakadyczna Pamięć pomiędzy sakadami Fiksacje trwają około 300 milisekund, ruchy sakadyczne około 30 milisekund Przetwarzanie percepcyjne zachodzi głównie w trakcie fiksacji Dzięki pamięci trans-sakadycznej możliwa integracja informacji Ślepota na zmianę, np. podczas oglądania filmów
Pamięć echoiczna Procedura badań Moraya, Batesa i Barnetta oraz Darwina, Turveya i Crowdera Zadanie powtarzania – badania Glucksberga i Cowana Czas przechowywania: do 1-2 sekund Interferencja ze strony innej informacji słuchowej, głównie werbalnej
Efekty pamięci echoicznej
Rejestr sensoryczny w zakresie innych modalności Dotykowa pamięć sensoryczna (haptic sensory memory): badana z wykorzystaniem podmuchów powietrza skierowanych na różne miejsca na palcach obu dłoni Węchowy rejestr sensoryczny: pomiary węchowych (chemosensorycznych) potencjałów wywołanych wykazują występowanie negatywnej deflacji po 500-600 milisekundach po prezentacji zapachu
Pamięć krótkotrwała Główne twierdzenia psychologiczne dotyczące pamięci krótkotrwałej Powtarzanie w pamięci krótkotrwałej powoduje powstawanie reprezentacji informacji w pamięci długotrwałej W pamięci krótkotrwałej występuje odmienne kodowanie niż w pamięci długotrwałej Czas przechowywania w obu magazynach różni się zasadniczo
Efekty powtarzania Badania Glenberga, Smitha i Greena: uczenie się liczby czterocyfrowej, powtarzanie słowa przez 2, 6 lub 18 sekund, odtwarzanie liczby. Po 64 próbach niezapowiedziany sprawdzian pamiętania słów Badania Craika i Watkinsa: słuchanie listy słów, odtwarzanie ostatniego słowa na określoną literę; niezapowiedziany sprawdzian pamiętania wszystkich słów Przypadek Sanforda
Różnice w kodowaniu Eksperyment Kintscha i Buschke: słowa niepowiązane, homonimy lub synonimy W słuchowej pamięci krótkotrwałej kodowanie akustyczne i/lub artykulacyjne, np. eksperymenty Conrada Większy zakres pamięci dla sekwencji sensownych: np. IBM FBI ABC USA W krótkotrwałej pamięci węchowej częstsze pomyłki wynikające z podobieństwa zapachów niż z podobieństwa ich nazw
Przykład efektów kodowania dla rezultatów pamięciowych A: mad, cap, cat, map, cad B: pen, cow, bar, day, sup C: big, wide, high, broad, tall D: foul, strong, hot, old, deep
Wyniki w zależności od podobieństwa
Czas przechowywania Paradygmat Browna-Petersonów: odtwarzanie trigramów po 18 sekundach
Efekt miejsca w szeregu
Odtwarzanie po upływie 30 sekund
Dodatkowy czas powtarzania a efekt pierwszeństwa
Sposoby przeszukiwania Paradygmat S. Sternberga
Czas przeszukiwania a zakres pamięci
Pamięć kolejności elementów Modele zakładające istnienie uporządkowanych „przedziałów” w pamięci krótkotrwałej, do których kolejno wprowadzana jest informacja Modele łańcuchowe: pamięć krótkotrwała zawiera serie asocjacji Model perturbacji: pamięć krótkotrwała jest zorganizowana w postaci hierarchii zbiorów (porcji, chunks) Modele hamowania: dla odzyskiwania kolejności wykorzystywane jest hamowanie (zjawisko ślepoty na powtarzanie)
Pamięć operacyjna: model A. Baddeleya
Nowsza wersja modelu A. Baddeleya
Pętla fonologiczna Pętla fonologiczna składa się z dwóch systemów: magazynu, w którym przechowywana jest informacja (wewnętrzne ucho) oraz systemu mowy subwokalnej (wewnętrzny głos) Utrzymywanie informacji o wartości ok. 2 sekund Zależność od liczby sylab czy czasu wymawiania? Zakres dla cyfr: dla języka chińskiego 9,9; dla angielskiego 6,6; dla walijskiego 5,8 Badania z wykorzystaniem supresji artykulacyjnej
Osiągnięcia w zadaniach angażujących pętlę fonologiczną
Efekty występujące w pętli fonologicznej Efekt podobieństwa fonologicznego: im bardziej podobne są do siebie elementy pod względem fonologicznym, tym więcej pojawia się błędów w odtwarzaniu Rekonstrukcja: ponieważ informacja podlega degradacji w pętli fonologicznej, często konieczna jest jej rekonstrukcja na podstawie wcześniejszej wiedzy Efekt leksykalny: wcześniejsza wiedza wpływa za zakres pamięci – jest on większy dla list słów niż dla list nie słów
Notes wizualny System służący do powtarzania informacji wzrokowej lub przestrzennej Przejawy: rotacje umysłowe, skanowanie pola wzrokowego, zjawisko rozciągania granic Badania z wykorzystaniem wyobrażeń matrycy i zdań „przestrzennych” lub bezsensownych, z lub bez dodatkowego zadania wzrokowego
Przykład materiału z badań Baddeleya nad notesem wizualnym 3 4 1 2 5 7 6 8
Wyniki badania z wykorzystaniem zadania konkurencyjnego
Ogólna charakterystyka pamięci operacyjnej Funkcje centralnego mechanizmu (ośrodka) wykonawczego: zdolność do koncentracji uwagi, podzielność uwagi, przełączanie uwagi, hamowanie lub supresja nieadekwatnych myśli Pomiar pojemności: zakres czytania; zakres operacyjny; zakres przestrzenny Zadania: podwójne, przełączanie uwagi Model Wielu Zasobów i Model Dzielenia Zasobów Koncepcja Oberauera: aktywna część LTM, obszar bezpośredniego dostępu i uwaga zogniskowana Pamięć operacyjna a inne aspekty funkcjonowania poznawczego: wydobywanie z pamięci długotrwałej; rozwiązywanie złożonych zadań Zaburzenia pamięci operacyjnej: negatywne emocje, stres, depresja, starszy wiek