Rozszerzenie Unii Europejskiej a rozwój gospodarczy Leszek Balcerowicz Konferencja „Polski duch przedsiębiorczości szansą dla Polski i UE” 3 października 2003 r.

A. Pozytywny wpływ na politykę gospodarczą: 1. Członkostwo w UE umożliwia przyspieszenie tempa wzrostu gospodarczego, poprzez: A. Pozytywny wpływ na politykę gospodarczą: pakt stabilności i wzrostu – dyscyplina finansów publicznych (deficyt finansów publicznych nie większy niż 3 proc. PKB i dążenie do zrównoważenia budżetu); wspólny rynek - wolny przepływ towarów, kapitału i osób; ograniczenie tzw. pomocy publicznej (subsydiowania przedsiębiorstw); ograniczanie możliwości prowadzenia złej polityki (np. protekcjonizmu, prób ograniczenia niezależności banku centralnego); większość działań dostosowawczych związanych z integracją europejską sprzyja długookresowemu rozwojowi gospodarki (liberalizacja, wprowadzenie dyrektyw bankowych, wzmocnienie administracji publicznej i sądownictwa); B. Zwiększony napływ bezpośrednich inwestycji zagranicznych dzięki stabilności i wiarygodności wynikających z członkostwa w UE i dzięki dobrej polityce związanej z działaniem mechanizmów ograniczających możliwość prowadzenia złej polityki; C. Fundusze strukturalne (infrastruktura).

PKB per capita (PPS, EU-15=100) 2. Członkostwo w UE stwarza możliwość przyspieszenia tempa rozwoju gospodarki, ale to, czy kraj skorzysta z tej szansy, zależy od jakości polityki gospodarczej. PKB per capita (PPS, EU-15=100) Źródło: Statistical Annex of European Economy Spring 2003, Komisja Europejska

3. Dążenie do jak najszybszego wejścia do strefy euro jest najlepszą strategią dla krajów kandydujących, ponieważ: A. Będzie mobilizować rządy do wprowadzenia reform strukturalnych w celu wypełnienia kryteriów z Maastricht (niska inflacja i niskie stopy procentowe, ograniczony deficyt sektora finansów publicznych oraz dług publiczny), co samo w sobie jest dobre dla długookresowego wzrostu gospodarczego; B. Skraca okres członkostwa w Europejskim Systemie Walutowym (ERM II), który może być trudny ze względu na przepływy kapitału krótkoterminowego; C. Pozwala wcześniej czerpać korzyści z wspólnej waluty: wzmocnione podstawy stabilności fiskalnej; eliminacja ryzyka kursowego; redukcja kosztów transakcyjnych.

4. Szybkie przystąpienie do strefy euro jest możliwe, ponieważ kraje kandydujące są: A. Bliżej wypełnienia kryteriów z Maastricht, niż np. Hiszpania, Portugalia i Grecja 4 lata przed ich przystąpieniem do UGW; B. Mocno zintegrowane z gospodarką UE, przez co koszty związane z rezygnacją z autonomicznej polityki monetarnej i elastycznego kursu walutowego nie muszą być duże.

4.1. Kryteria z Maastricht Poziom inflacji, 2002 Źródło: EBRD Transition Report 2002 i Komisja Europejska

Dług publiczny (proc. PKB), 2002 Źródło: EBRD Transition Report Update 2002 i Komisja Europejska

Bilans sektora finansów publicznych (proc. PKB), 2002 Źródło: EBRD Transition Report Update 2002 i Komisja Europejska

4.2. Integracja w zakresie handlu zagranicznego Eksport do UE jako proc. całkowitego eksportu, 2001 Źródło: Towards the Enlarged Union i Eurostat