BANK CENTRALNY I JEGO FUNKCJE WYKŁAD 3 OPRACOWAŁA: E. PASTOR

Bank centralny jest to bank państwowy, który spełnia równocześnie funkcje: - banku emisyjnego, - banku banków, - banku gospodarki narodowej i banku państwa Bank centralny: z jednej strony, jest regulatorem całego obiegu pieniężnego wewnątrz kraju oraz równowagi bilansu płatniczego, a z drugiej strony-bankierem państwa w zakresie udzielania kredytów dla rządu, obsługi długu państwowego oraz kasowej obsługi budżetu. Obowiązkiem banku centralnego jest dbanie o stabilność waluty narodowej, a także takie oddziaływanie na gospodarkę narodową, żeby następował jej stały rozwój, wzrost dochodu narodowego oraz spadek bezrobocia.

Bank centralny jako: Bank banków, jest bankiem rezerwowym dla banków operacyjnych (komercyjnych). Tworzy on dwa rodzaje pieniądza: - banknot jako centralny pieniądz gotówkowy; - pieniądz żyrowy – centralny pieniądz rezerwowy.

Funkcje banku banków - reguluje cyrkulację emitowanego pieniądza (gotówkowego i żyrowego); - reguluje wielkość pieniądza bankowego tworzonego przez banki operacyjne, - reguluje płynność całego systemu bankowego, - kształtuje potencjał kredytowy banków operacyjnych po przez odpowiednie instrumenty pieniężne.

Najważniejsza funkcja to: Funkcja banku gospodarki narodowej!!! W tym charakterze jest on z jednej strony regulatorem całego obiegu pieniężnego wewnątrz kraju oraz równowagi bilansu płatniczego, a z drugiej strony – bankierem państwa w zakresie udzielania kredytów dla rządu, obsługi długu państwowego oraz kasowej obsługi budżetu. Pełniąc funkcję banku państwa bank centralny zajmuje się obsługą i organizacją płatności zagranicznych, realizacją polityki państwa w odniesieniu do kursu walut, pośredniczeniem w kupnie złota i dewiz, a także utrzymaniem rezerw międzynarodowych środków pieniężnych.

BILANS PŁATNICZY KRAJU I JEGO STRUKTURA Bilans handlowy- jest zestawieniem wartości towarów eksportowanych importowanych danym okresie czasu – z reguły w ciągu roku. Bilans płatniczy - jest zestawieniem wszystkich przychodów wydatków danego kraju wynikającym z jego stosunków zagranicą w danym okresie czasu Bilans płatniczy składa się z 3 części: bilansu obrotów bieżących bilansu obrotów kapitałowych salda bilansu wyrównującego bilans obrotów bieżących i bilans obrotów kapitałowych do zera. Zadanie1. Oblicz ogólne saldo bilansu płatniczego oraz zinterpretuj otrzymany wynik mając dane: - export- 18 mld. dol. - import- 21 mld. dol. - odsetki otrzymane – 0 - odsetki wypłacone 2 mld dol. - transfery otrzymane z zagranicy -3 mld dol. - transfery przekazane są za granicę – 1 mld dol. - kredyty otrzymane- 1,5 mld. dol. - kredyty udzielone – 0,5 mld. dol. - odpływ kapitału za granicę – 0 - przypływ kapitału zza zagranicy – 4 mld. dol.

Budżet państwa a NBP Bank centralny może udzielać bezpośredniego kredytu dla budżetu państwa na pokrycie przejściowego niedoboru środków, ale nie deficytu budżetu, tzn. po pierwsze – na określony krótki czas i po drugie – do wysokości, która powinna być określona ustawą (kwotowo lub też przez odpowiedni procent). Długoterminowy deficyt powinien być pokryty oprocentowanymi obligacjami, a krótkoterminowy – przez 3 – miesięczne oprocentowane weksle skarbowe.

Formy finansowania budżetu przez bank centralny: a) finansowanie bezpośrednie: - kredyt w rachunku otwartym, - zakup obligacji krótkoterminowych, b) finansowanie pośrednie: - zakup obligacji skarbowych w trakcie operacji otwartego rynku, - redyskonto weksli skarbowych, - udzielenie kredytu pod zastaw państwowych papierów wartościowych. ***

INSTRYMENTY NBP DO INSTRUMENTÓW TYCH NALEŻY: REZERWY OBOWIAZKOWE KREDYT REFINANSOWY OPERACJE OTWARTEGO RYNKU