SYSTEM BANKOWY Finanse 110630-1165

Plan wykładu Rodzaje i funkcje bankowości Bankowość centralna Banki komercyjne i inwestycyjne Finanse 110630-1165

Funkcje banku centralnego(1) Bank dla państwa Bank dla banków Emisja pieniądza gotówkowego Prowadzenie polityki pieniężnej Pożyczkodawca ostatniej instancji Zarządzanie rezerwami walutowymi Nadzór finansowy Finanse 110630-1165

Funkcje banku centralnego(2) Bank centralny obsługuje rozliczenia instytucji publicznych- bank dla państwa Wszystkie banki komercyjne maja konta w banku centralnym- bank dla banków Finanse 110630-1165 Finance 110631-1165

Funkcje banku centralnego(3) Bank centralny ma wyłączność na emisję pieniądza gotówkowego Kontroluję podaż pieniądza Finanse 110630-1165

Cel polityki monetarnej Podstawowym celem polityki monetarnej jest stabilizacja inflacji Realizacja celu jest możliwa dzięki przyjętej przez bank centralny strategii Finanse 110630-1165

Strategie polityki monetarnej Cel kursowy np. w systemie z Bretton Woods Cel podaży pieniądza- popularna strategia w latach 80-tych Bezpośredni cel inflacyjny- obecnie najbardziej popularna strategia Finanse 110630-1165

Narzędzia polityki monetarnej Stopa procentowa Operacje otwartego rynku Stopa rezerwy obowiązkowej Ograniczenia dewizowe Finance 110631-1165 Finanse 110630-1165 8

Stopy procentowe Ustalając stopy procentowe bank centralny chce wpłynąć na rynkowe stopy procentowe Zmiana stopy procentowej wywołuje serie pożyczek międzybankowych co z kolei prowadzi do ustalenia stopy rynkowej Osiągnięcie rynkowej stopy procentowej jest możliwe również poprzez zakup i sprzedaż obligacji Finanse 110630-1165

Operacje otwartego rynku Ich celem jest bezpośredni wpływ na podaż pieniądza Bank centralny kupuje i sprzedaje papiery wartościowe na rynku Każdy zakup papierów wartościowych zwiększa podaż pieniądza, każda sprzedaż zmniejsza podaż pieniądza Finanse 110630-1165 Finance 110631-1165

Stopa rezerwy obowiązkowej Banki komercyjne musza utrzymywać rezerwę aktywów na wypadek wzmożonego wycofania depozytów Rezerwy stanowią część depozytów Bank centralny ustala stopę rezerwy aby wpłynąć na wartość pożyczek udzielnych przez banki W ten sposób bank centralny wpływa na kreację pieniądza wirtualnego, działalność gospodarczą i poziom inflacji Finance 110631-1165 Finanse 110630-1165

Ograniczenia dewizowe Ich rola uzależniona jest od stopnia wymienialności waluty Jeżeli waluta jest tylko częściowo wymienialna bank centralny musi ją odkupić od firm, które ją posiadają Zakup waluty prowadzi do wzrostu podaży pieniądza- implikacje dla polityki pięniężnej Nawet w przypadku gdy waluta jest w pełni wymienialna bank centralny może nałożyć ograniczenia na transakcje zagraniczne Finanse 110630-1165

Bilans banku centralnego (2) Aktywa Złoto Aktywa zagraniczne (rezerwy) Aktywa krajowe Zobowiązania Pieniądz w obiegu Inne krajowe zobowiązania Zobowiązania zagraniczne Finanse 1106300-1165

Pożyczkodawca ostatniej instancji(1) Instytucja, która udzieli pożyczki gdy żadna inna instytucja jej nie udzieli Istotna rola w czasie kryzysów finansowych Udzielenie pożyczki w celu uniknięcia bankructwa instytucji SIFI- systemically important financial institutions Finanse 110630-1165 Finance 110631-1165

Pożyczkodawca ostatniej instancji(2) Celem tej funkcji jest ochrona klientów banków., którzy maja depozyty w danym banku Np.. W Polsce Bankowy Fundusz Gwarancyjny Celem jest m.in. unikniecie paniki w czasie kryzysu Finanse 110630-1165

Zarządzanie rezerwami walutowymi Rezerwy to część aktywów banku centralnego denominowana w walucie obcej Są istotnym elementem zabezpieczenia zobowiązań banku centralnego Finanse 110630-1165

Nadzór finansowy (1) Nadzór finansowy różni się w skali międzynarodowej Może być skonsolidowany lub podzielony pomiędzy instytucje Banki centralne odgrywają istotna rolę w strukturach nadzoru Finanse 110630-1165 Finance 110631-1165

Nadzór finansowy (2) Regulacja wejścia na rynek bankowy Regulacja działalności banków Wymogi kapitałowe Gwarancje depozytów Finanse 110630-1165 Finance 110631-1165

Funkcje banków komercyjnych(1) Banki komercyjne mogą emitować pieniądz wirtualny lecz nie gotówkowy Jak każde przedsiębiorstwo bank ma cel maksymalizacji zysku Skąd bierze się zysk banku? Działalność banków- oprocentowanie pożyczek, działalność niestandardowa- zysk operacyjny Finanse 110630-1165

Funkcje banków komercyjnych (2) Banki obsługują płatności w skali krajowej i międzynarodowej Finansują handel międzynarodowy Pełnią rolę brokerów i market makerów Pełnią rolę underwriterów przy emisji obligacji Finanse 110630-1165 Finance 110631-1165

Pojęcie kredytu(1) Podstawowa funkcją banków jest udzielanie kredytów Kredyt jest relacją pomiędzy wierzycielem i dłużnikiem Kredyt jest oparty na umowie zgodnie z którą wierzyciel stawia do dyspozycji kredytobiorcy środki, które kredytobiorca zobowiązuje się zwrócić Finanse 110630-1165 Finance 110631-1165

Pojęcie kredytu(2) Przedmiotem kredytu mogą być środki monetarne lub niemonetarne Kredyt bankowy dotyczy środków monetarnych Kredyty bankowe można podzielić na: kredyty bieżące, kredyty inwestycyjne i kredyty konsumpcyjne Finanse 110630-1165

Kredyty bieżące Kredyty przeznaczone na finansowanie bieżącej działalności przedsiębiorstw: produkcja, magazynowanie, sprzedaż Są to kredyty krótkoterminowe Największy udział w kredytach bankowych Finanse 110630-1165

Kredyty inwestycyjne Kredyty na aktywa trwałe Przedmiotem inwestycji może być modernizacja, restytucja lub utworzenie nowego składnika majątkowego Kredyty średnio- i długoterminowe Finanse 110630-1165

Kredyty konsumpcyjne Udzielane zwykle dla gospodarstw domowych Finasowanie konsumpcji np. zakup samochodu Splata odbywa się w ratach Finanse 110630-1165 Finance 110631-1165

Kredyt a pożyczka Pożyczka dotyczy tylko środków monetarnych Pożyczka to rodzaj długu Pożyczkobiorca otrzymuje środki pieniężne i zobowiązuje się je spłacić w przyszłości Finanse 110630-1165 Finance 110631-1165

Pożyczka bankowa Bank udziela pożyczki w formie kredytu, kosztem pożyczki jest stopa oprocentowania Oprocentowanie proste= stopa proc.* początkowy bilans* okres pożyczki Oprocentowanie realne- uwzględnienie inflacji Oprocentowanie skumulowane= oprocentowanie1*oprocentowanie2*…*oprocentowanien Finanse 110630-1165 Finance 110631-1165

Banki inwestycyjne Początkowo banki inwestycyjne pełniły funkcje pośredników na rynkach finansowych zwłaszcza na rynku walutowym oraz derywatów Wprowadzenie elektronicznych systemów brokerskich wpłynęło na ograniczenie ich roli jako pośredników Obecnie maja funkcje konsultantów, asystują w pozyskiwaniu kapitału jako underwriterzy, asystują firmom w przypadku przejęć i fuzji Finanse 110630-1165 Finance 110631-1165

Bankowość międzynarodowa Banki mogą działać na rynkach zagranicznych jako oddział lub filia Oddział jest częścią firmy macierzystej Filia jest odrębnym podmiotem prawnym Implikacje dla pożyczkodawcy ostatniej instancji- kto ratuje oddział a kto filię? Finanse 110630-1165 Finance 110631-1165

Ponadnarodowe banki centralne Europejski Bank Centralny Bank Rozliczeń Międzynarodowych Finanse 110630-1165 Finance 110631-1165

Europejski Bank Centralny Odpowiada za jednolita politykę monetarną w strefie euro Rezerwy utworzone z środków narodowych banków centralnych Zgodnie z Traktatem ECB nie może działać jako pożyczkodawca ostatniej instancji Finanse 110630-1165 Finance 110631-1165

Bank Rozliczeń Międzynarodowych Bank banków centralnych Usługi bankowe dla banków centralnych i instytucji międzynarodowych Istotna rola w nadzorze i regulacjach bankowych na poziomie międzynarodowym Finanse 110630-1165 Finance 110631-1165

Literatura R.W.Melicher, E.A.Norton, Introduction to Finance. Markets, Investments and Financial Management, John Wiley&Sons,2007 Finanse 110630-1165