I wojna światowa

Wybuch wojny Jak już wiemy bezpośrednią przyczyną wybuchu I wojny światowej był zamach w Sarajewie na arcyksięcia Franciszka Ferdynanda. Austria wystosowała 23 lipca 1914 roku do Serbii ultimatum, w którym miedzy innymi żądała śledztwa w sprawie organizacji Czarnej Ręki co prawda odbywającego się na terenie Serbii, ale pod ścisłym nadzorem policji austriackiej. Na to jednak nie mogła zgodzić się Serbia. Odrzucono ultimatum i 28 lipca Austria wypowiedziała jej wojnę.

Następnie Kiedy Serbia znalazła się w zagrożeniu wojną, swoją mobilizację ogłosiła w dwa dni później Rosja. Nie chcąc dopuścić do załamania się planu Schlieffena, Niemcy wypowiadają kolejno wojnę Rosji (1 sierpnia) i Francji (3 sierpnia) i przechodzą do ofensywy atakując jeszcze 3 sierpnia Belgię. Pociąga to za sobą decyzję Anglików o rozpoczęciu wojny z Rzeszą w dniu następnym.

Pierwsze miesiące wojny - rok 1914 Już na samym początku I wojny światowej, Niemcy napotkali na trudności i to ze strony, z której zakładali jak najmniej problemów. Belgia, która wg Schlieffena miała paść w maksymalnie kilka dni, broniła się przez prawie dwa tygodnie, co opóźniło znacznie przemarsz wojsk ku Paryżowi. W tym czasie Anglicy mogli swobodnie wysłać swoje oddziały na północ Francji, aby pomóc w obronie stolicy. Tutaj także legendarna prawie jest postawa taksówkarzy paryskich, którzy wozili żołnierzy. Inna sprawa, że potem od rządu domagali się zapłaty za wykonywane usługi. Międzyczasie Anglia rozpoczęła blokadę morską Niemiec, zamykając wyjścia z Morza Północnego. Jak się wkrótce okaże, I wojna światowa to głównie wojna o przewagę gospodarki, a nie zdolności militarnych.

Pozostając już na froncie zachodnim, to w pierwszym roku wojny rozegrała się tam wielka bitwa nad Marną w dniach 5-9 września. Pierwsza bitwa nad Marną (5 - 9 września 1914) - kilkudniowa bitwa I wojny światowej, która powstrzymała dalszy marsz Niemców na zachód. Plan "wojny błyskawicznej" Alfreda von Schlieffena nie powiódł się, tym samym nie udało się Niemcom wyeliminować Francji. Po dwóch miesiącach zaciekłej walki front ustalił się wzdłuż podwójnej linii okopów, rozciągającej się w poprzek Francji, od Szwajacarii do kanału La Manche. Druga bitwa nad Marną odbyła się w lipcu 1918.

Sytuacja na froncie zachodnim w 1914

Front wschodni w 1914

Rok 1915 – przejęcie inicjatywy przez Niemców W maju 1915 Niemcy przejęli dowodzenie na froncie wschodnim, ponadto wydzielili dużą część swoich oddziałów, aby uzupełnić luki w liniach austriackich. 2 maja nastąpiła ofensywa w okolicach Gorlic, uderzenie to wdarło się bardzo głęboko na terytorium przeciwnika i doprowadziło do niemal zupełnego załamania się rosyjskiego frontu na południu. Niemieckie i austriackie siły parły z dużą prędkością na Warszawę i zdobyły ją na początku sierpnia. We wrześniu nowo utworzona 12 armia niemiecka pod dowództwem gen. Maxa Gallwitza zaatakowała Kurlandię i posuwała się w kierunku Rygi.

Trójprzymierze tajny układ pomiędzy trzema państwami: Cesarstwem Niemiec, Królestwem Włoch i C.K. Austro-Węgrami zawiązany 20 maja 1882r. Trójprzymierze było rozwinięciem Dwuprzymirza, czyli sojuszu Niemiec i Austro-Węgier. Sojusz ten miał chronić oba państwa przed napaścią ze strony Rosji. Jednak skierowanie go przeciw Rosji (niezgodnie z myślą polityczną Bismarcka) spowodowało jej sojusz z Francją i sprawiło, że Niemcy znalazły się pomiędzy nieprzyjaznymi sobie państwami. Niemcy usiłowały znaleźć równowagę na drugiej granicy i wciągnęły do sojuszu Włochy, które miały zatargi z Francją w północnej Afryce (Tunezja). Włochy zastrzegły jednak, że sojusz ich nie obowiązuje w przypadku wojny z Wielką Brytanią. Gdy wybuchła I wojna światowa, Niemcy i Austro-Węgry stanęły po jednej stronie. Włochy uznały, że ponieważ w wojnie przeciw Niemcom udział wzięła Wielka Brytania oraz, że to Niemcy wypowiedziały wojnę Francji, to Włochy nie obowiązuje casus foederis.

Traktaty pokojowe 8 stycznia 1918 roku prezydent USA Woodrow Wilson wygłosił swe słynne orędzie do Kongresu. Przedstawił w nim 14 punktowy plan. Znalazły się w nim m.in. takie kwestie jak wolność żeglugi, powszechne rozbrojenie, zniesienie ograniczeń w handlu, prawo narodów do samostanowienia, jawność zawieranych układów pokojowych oraz punkt 13 - prawo Polski do utworzenia państwa, które będzie miało min. zapewniony dostęp do morza.

Symbol pokoju

Traktat wersalski. Konferencja pokojowa w Wersalu odbyła się między 18 stycznia a 28 czerwca 1919 roku. Brały w niej udział 27 państwa, które walczyły w wojnie po stronie zwycięskiej koalicji. Najważniejsze znaczenie miały jednak te państwa, które należały do Rady Najwyższej Sprzymierzonych, a więc Wielka Brytania, Stany Zjednoczone, Francja, Włochy i Japonia.Konferencja wersalska zadecydowała też o powołaniu do życia Ligii Narodów - organizacji, która miała czuwać nad pokojem w świecie. O jej powstaniu zabiegał szczególnie prezydent USA W. Wilson. Mimo to USA nie weszły w skład jej członków. W Lidze nie znalazły się też początkowo Niemcy i Rosja, które dążyły do rewizji postanowień traktatu wersalskiego. Liga Narodów powstała w 1919 roku. Jej członkami były 32 państwa - sygnatariusze traktatu wersalskiego oraz 13 państw neutralnych. Najważniejsze decyzje podejmowała Rada Ligii. Siedziba Sekretariatu Ligii była Genewa, położona w neutralnej Szwajcarii Liga Narodów przetrwała 20 lat, do 1940 roku. Formalnie została rozwiązana 18 kwietnia 1946 roku, kiedy to zstąpiła ja ONZ (Organizacja Narodów Zjednoczonych).

Bilans wojny W wojnie wzięły udział 33 państwa. Zginęło około 10 milionów żołnierzy, drugie tyle zostało rannych. Nastąpiły zmiany na mapie Europy. Po upadku trzech imperiów, czyli Austro-Węgier, Niemiec i Rosji powstało 9 państw: Czechosłowacja, Austria, Węgry, Królestwo SHS (Serbów, Chorwatów i Słoweńców), Polska, Finlandia, Litwa, Łotwa i Estonia. W Niemczech i Austrii został zmieniony system polityczny - z cesarstwa na republikę. W Rosji władzę przejęli bolszewicy

Temat: Klasa IIIHO Daria Dybczak