Dane INFORMACYJNE Nazwa szkoły: Katolickie Liceum Ogólnokształcące / Zespół Szkół nr 2 im. Przyjaźni polsko - norweskiej ID grupy: 97_11_MF_G2 / 97_9_MF_G2 Opiekun: Marta Fenrych / Robert Miguła Kompetencja: Matematyczno - fizyczna Temat projektowy: Przyroda, która nas otacza Semestr/rok szkolny: piąty / 2011/2012

Przyroda, która nas otacza Cele prezentacji: Jaki jest skład chemiczny atmosfery, z jakich warstw się ona składa? Jaki jest wpływ działalności człowieka na otaczającą go przyrodę? Jakie zjawiska są zagrożeniem dla życia i zdrowia człowieka?

Atmosfera Jest to gazowa powłoka otaczająca Ziemię. Masa Ziemi ma wystarczająco dużą wartość aby utrzymać wokół siebie atmosferę za pomocą sił grawitacji. Składa się z mieszaniny gazów zwanej powietrzem. Główne składniki to: azot (78%), tlen (21%), argon (0,9%), dwutlenek węgla (0,04%). Składnikiem powietrza jest również para wodna. Atmosfera Ziemi zawiera również śladowe ilości gazów szlachetnych. Atmosfera ziemska została podzielona na sfery. Najbliżej Ziemi znajduje się troposfera (do 12km). Zawiera ponad 90% powietrza z całej atmosfery. W tej warstwie zachodzą zjawiska pogodowe i te związana z obiegiem wody w przyrodzie. Kolejna warstwa to stratosfera (12 – 50km). Powietrze jest tu bardzo rzadkie, a ciśnienie maleje, co powoduje, że piloci latający w tej warstwie muszą nosić specjalny skafander ciśnieniowy. Stratosfera zawiera odmianę tlenu – ozon. Tworzy on warstwę pochłaniającą większą część szkodliwego promieniowania ultrafioletowego docierającego do Ziemi ze Słońca.

Atmosfera cd. Mezosfera (50-85km) to warstwa, w której następuje wyraźny spadek temperatury. Niebo zmienia kolor z błękitnego na granatowoczarny i pojawiają się na nim gwiazdy. Obserwator znajdujący się w tej warstwie zaobserwowałby w dole błękitną wstążkę atmosfery, a w górze – czerń kosmosu. Na wysokości 100km przebiega umowna granica kosmosu – linia Karmana. Ostatnia warstwa to jonosfera, która obejmuje dwie warstwy zewnętrzne: egzosferę i termosferę. W termosferze, z racji bardzo rozrzedzonego powietrza, nie rozchodzą się fale dźwiękowe. W tej warstwie powstaje zorza polarna. W egzosferze zaczynają zanikać ostatnie ślady obecności powietrza. Można powiedzieć, że panuje tam próżnia.

Zorza polarna Bardzo duże znaczenie dla życia na Ziemi ma ziemskie pole magnetyczne. Podczas swoich rozbłysków Słońce emituje cząstki o bardzo dużych energiach (protony i elektrony). Są one w większości odchylane przez pole magnetyczne i nie docierają do powierzchni Ziemi. Jednak część tych cząstek zdoła jeszcze zderzyć się z cząstkami gazów atmosferycznych z termosfery i pobudzić je do świecenia. W ten sposób powstaje zjawisko zorzy polarnej – „Światła Północy” – obserwowane na północy kuli ziemskiej. http://pl.wikipedia.org/wiki/Zorza_polarna

Efekt cieplarniany  

Dziura ozonowa W stratosferze znajduje się warstwa ozonu. Ma on za zadanie ograniczyć docieranie do Ziemi nadmiaru szkodliwego promieniowania ultrafioletowego – promieniowania oddziałującego niszcząco na naszą skórę, wywołując choroby nowotworowe. Obserwuje się spadek stężenia ozonu, zwłaszcza w obszarach podbiegunowych. Jest to związane z nadmiernym wysyłaniem do atmosfery freonów.

Kwaśne deszcze Opady atmosferyczne o odczynie kwaśnym. Zawierają kwasy wytworzone w reakcji wody z pochłoniętymi z powietrza gazami wyemitowanymi do atmosfery w procesie spalania paliw, produkcji przemysłowej, ale również procesów naturalnych jak wybuch wulkanu. Kwaśne deszcze bardzo mocno wpływają na roślinność. W bezpośredni sposób wpływa na igły i liście. Pośrednio powodują zakwaszanie gleby. Również budynki, pomniki i zabytki są niszczone przez kwaśne deszcze, na skutek rozpuszczania wapna i cementu. Zakwaszanie jezior utrudnia proces rozmnażania ptaków wokół zbiornika.

Zanieczyszczenie wód Zanieczyszczenie wód spowodowane jest głównie substancjami chemicznymi, bakteriami i innymi mikroorganizmami. Najwięcej zanieczyszczeń trafia do wód ze ściekami. Poza tym źródłem zanieczyszczeń jest transport wodny i lądowy, stosowanie pestycydów i nawozów sztucznych oraz odpady komunalne i przemysłowe. Skutkiem zanieczyszczenia wód jest eutrofizacja. Jest to proces wzbogacenia zbiorników wodnych w substancje pokarmowe. Następuje masowy rozwój w warstwie powierzchniowej tzw. zakwitów i zmniejszenie przejrzystości wody. Są to np. sinice, które wydzielają substancje psujące smak i zapach wody i dyskwalifikują ją jako źródło wody pitnej. Pogorszenie się warunków świetlnych powoduje zanik flory w warstwie przybrzeżnej. Z kolei zanik tlenu w warstwach głębszych powoduje wymarcie fauny głębinowej. Utrudnione jest również tarło niektórych gatunków ryb, jak np. łososia.

Wylesienie Deforestacja – proces zmniejszania się powierzchni obszarów leśnych, na skutek nadmiernego wykorzystania gospodarczego, zanieczyszczenia środowiska. Skutkiem wylesienia może być niszczenie naturalnych siedlisk wielu ssaków i ptaków, pustynnienie gruntów (obniżanie się poziomu wód gruntowych), erozja gleb, zmniejszona ilość tlenu w atmosferze, a nadmiar dwutlenku węgla.

Odpady radioaktywne Bardzo dużym zagrożeniem są odpady radioaktywne. Utylizacja i składowanie tych odpadów jest największym problemem energetyki jądrowej. Są to produkty uboczne przy produkcji i obróbce paliwa jądrowego. Największe procent odpadów powstaje przy wydobyciu uranu (80%), pozostałe pochodzą z elektrowni, zakładów uzdatniania paliwa jądrowego i jądrowych ośrodków badawczych. Obecnie odpady radioaktywne składuje się skałach i kopułach solnych ponad 300m pod ziemią.

Wpływ promieniowania jądrowego na organizmy żywe Stopień zagrożenia promieniowaniem jądrowym zależy od jego rodzaju. Najbardziej niebezpieczne jest promieniowanie gamma. Jest to promieniowanie powodujące jonizację ośrodka materialnego czyli oderwanie przynajmniej jednego elektronu od atomu lub cząsteczki. Skutkiem działania promieniowania jonizującego na organizm człowieka może być choroba popromienna.

Bibliografia http://pl.wikipedia.org/wiki/Atmosfera_ziemska http://pl.wikipedia.org/wiki/Efekt_cieplarniany http://pl.wikipedia.org/wiki/Woda http://pl.wikipedia.org/wiki/Deforestracja Leksykon szkolny – Planeta Ziemia, Oxford University Press.