Ekonomia bezrobocie dr Robert Pater
Podstawowe pojęcia Siła robocza to pracujący oraz bezrobotni (aktywnie poszukujący pracy) Współczynnik aktywności zawodowej to relacja zasobów siły roboczej i ludności w wieku produkcyjnym Stopa bezrobocia to udział bezrobotnych w liczbie aktywnych zawodowo Wskaźnik zatrudnienia to udział liczby zatrudnionych w ogólnej liczbie ludności w danej grupie wiekowej Wiek produkcyjny: na ogół! 18-64 mężczyźni, 18-59 kobiety. Kto jest w Polsce bezrobotnym?
Podstawowe pojęcia Bezrobotnym jest osoba niepracująca, lecz aktywnie poszukująca pracy (Uwaga wg BAEL w wieku 15-74 lata) Aktywni zawodowo to pracujący oraz bezrobotni Zniechęceni pracownicy – opuszczają zasoby aktywnych zawodowo nie wierząc w znalezienie zatrudnienia Bierni zawodowo – w osoby w wieku produkcyjnym nie posiadający i nie poszukujący pracy Jak zmieniają się zasoby bezrobotnych?
Przepływy i zasoby na rynku pracy Pracujący Bezrobotni Osoby spoza zasobów siły roboczej Zwiększający zasoby siły roboczej i jednocześnie podejmujący pracę Emeryci, renciści i inni trwale lub czasowo niezdolni do pracy oraz emigranci Zniechęceni bezrobotni Powracający lub nowo wchodzący na rynek poszukujący pracy Nowo zatrudnieni lub ponownie zatrudnieni Tracący pracę, czasowo zwolnieni lub odchodzący z pracy
Podział bezrobocia ze względu na przyczynę jego powstania Bezrobocie frykcyjne jest związane z samym faktem poszukiwania pracy. Przyczyną jego występowania jest występowanie okresu zmiany pracy. Ponadto dotyczy osób, którym stan psychiczny lub fizyczny (ułomności) uniemożliwia aktualnie znalezienie pracy. Cechami charakterystycznymi tego typu bezrobocia jest jego krótkotrwałość i przejściowość. Kolejny rodzaj bezrobocia to bezrobocie strukturalne (sensu stricto). Jego istnienie wiąże się z niedopasowaniem struktury podaży pracy do struktury popytu na pracę oraz zmian struktury popytu i produkcji. Może być ono spowodowane niedopasowaniem kwalifikacji (wykształcenia i zawodu), terytorialnym, sektorowym lub czasowym (bezrobocie sezonowe).
Podział bezrobocia ze względu na przyczynę jego powstania Bezrobocie cykliczne (nierównowagi, keynesowskie, koniunkturalne) jest wynikiem niedostatku popytu w sferze realnej gospodarki oraz powolnych dostosowań płac i cen. Jest nazywane bezrobociem nierównowagi, gdyż występuje w sytuacji, gdy rynek pracy odchyla się od stanu równowagi i jest równe tym odchyleniom. Jest ono ściśle związane z luką Produktu Krajowego Brutto, rozumianą jako różnica pomiędzy produkcją rzeczywistą a potencjalną. Bezrobocie keynesowskie jest więc bezrobociem przymusowym. Wg klasyków przyczyną występowania bezrobocia była ingerencja w rynek pracy (bezrobocie klasyczne). Utożsamiali je oni z sytuacją, gdy płace utrzymywane są na poziomie wyższym niż poziom równowagi. Powodowało to nieopróżnianie się rynku pracy, a więc sytuację, w której nie każdy kto chciał pracować zyskiwał pracę. Utrzymywanie płac na poziomie wyższym niż ten zapewniający równowagę w szczególności może wynikać z istnienia związków zawodowych i innych barier instytucjonalnych, takich jak ustawowo wprowadzane płace minimalne
Oddziaływanie czynników podażowych Niedopasowanie kwalifikacji – kwalifikacje, których potrzebują przedsiębiorstwa różnią się od tych, które posiadają zasoby siły roboczej Stopa zastąpienia – relacja wysokości zasiłków dla bezrobotnych do przeciętnego wynagrodzenia z pracy
Oddziaływanie czynników podażowych Związki zawodowe powodują zmniejszenie skłonności do podejmowania pracy i zwiększanie wynagrodzeń, a w rezultacie spadek zatrudnienia Co z układami zbiorowymi i klinem podatkowym? Krańcowa stopa opodatkowania to odsetek każdej dodatkowej złotówki dochodu przejmowany przez państwo w formie podatku. Klin podatkowy to różnica pomiędzy ceną płaconą przez nabywcę, a tą otrzymywaną przez sprzedawcę. Jak wpływa to na bezrobocie?
Ekonomia podażowa Ekonomia podażowa zaleca stosowanie bodźców mikroekonomicznych w celu zmiany poziomu pełnego zatrudnienia, produkcji potencjalnej oraz bezrobocia równowagi. Efekt substytucyjny i dochodowy zmiany płac.
Bezrobocie w Polsce