Układ krążenia zbudowany jest z: Serca (pompy) Naczyń tętniczych Naczyń włosowatych Naczyń żylnych
Serce Leży w klatce piersiowej, w śródpiersiu Koniuszek serca skierowany jest w lewą stronę Zbudowane jest z mięśnia sercowego
Serce jest umieszczone w worku osierdziowym, w którym w warunkach fizjologicznych jest bardzo mała ilość płynu surowiczego. Osierdzie (worek osierdziowy) podwójna, workowatego kształtu błona surowicza obejmująca w postaci dwuściennego worka serce kręgowców. U ssaków zewnętrzna ściana osierdzia, czyli blaszka ścienna osierdzia, jest wzmocniona od zewnątrz warstwą włóknistą
W mięśniu sercowym istnieją tzw. wstawki Złącza niskooporowe, których obecność umożliwia rozchodzenie się pobudzenia po wszystkich komórkach
Serce składa się z: 2 przedsionków (prawy i lewy) 2 komór (prawa i lewa)
Serce - otwór owalny W przegrodzie międzyprzedsionkowej znajduje się otwór owalny, Przejście z prawego do lewego przedsionka jest możliwe dzięki niższemu ciśnieniu w tym ostatnim (dopływa do niego o wiele mniej krwi niż po narodzeniu, gdyż płuca nie są jeszcze rozwinięte, natomiast do prawego dopływa o wiele więcej krwi). Z lewego przedsionka krew przez lewą komorę wydostaje się z serca. Podobnie czyni też krew z prawej komory.
Serce obdarzone jest wyjątkową cechą automatycznego kurczenia się chociaż normalnie jego czynność w organizmie pozostaje pod kontrolą nerwów i hormonów, to funkcjonuje ono dalej, po odłączeniu od tych wpływów i wyjęciu serca z ustroju.
Układ bodźcoprzewodzący serca
CYKL PRACY SERCA Składa się z dwóch faz: Faza skurczowa (systole) Faza rozkurczowa (diastole)
Cykl ten nie obejmuje serca w całości – przedsionki i komory funkcjonują jako oddzielne jednostki, wchodząc w fazę skurczu i rozkurczu w różnym czasie. Czas trwania jednego cyklu sercowego wynosi 0,8 sekundy. Cykl serca nie ma początku ani końca, ponieważ seria skurczów i rozkurczów następuje cyklicznie. Aby cykl serca mógł dojść do skutku, komórki mięśnia sercowego muszą się kurczyć mniej więcej równocześnie.
W sercu znajdują się: Zastawka trójdzielna – pomiędzy prawym przedsionkiem a prawą komorą Zastawka dwudzielna – pomiędzy lewym przedsionkiem a lewą komorą
Zastawki półksiężycowate: Znajdują się w aorcie Znajdują się w pniu płucnym
Żyła
Aorta
Obieg duży krwi: Rozpoczyna się w lewej komorze (aortą) a kończy w prawym przedsionku
Obieg mały krwi: Rozpoczyna się w prawej komorze (pniem płucnym) a kończy w lewym przedsionku
Krążenie płodowe - specyficzne krążenie występujące u człowieka w okresie prenatalnym, przybierające po porodzie bardziej znaną, "zwykłą" formę krążenia. Obieg płucny i przewód tętniczy Przed narodzeniem się dziecka jego płuca wypełnia ciecz, nie ma w nich powietrza z tlenem, więc wymiana gazowa nie jest w nich możliwa. Wobec tego pomiędzy pniem płucnym, a aortą granicy między jej łukiem i częścią zstępującą występuje połączenie - przewód tętniczy. Dzięki niemu większa część krwi pnia płucnego nie trafia do tętnic płucnych, ale dociera do aorty i jej łuku, gdzie znajduje miejsce w jego wielkich odgałęzieniach (tętnica podobojczykowa lewa, tętnica szyjna wspólna lewa, pień ramienno-głowowy), zaopatrujących górną część ciała, w tym głowę i kończyny górne.
CIŚNIENIE KRWI Ciśnienie krwi to ciśnienie jakie panuje w arteriach, czyli głównych naczyniach krwionośnych organizmu. Powstaje ono poprzez ciągłą pracę serca, które nieustannie tłoczy krew w układzie krwionośnym ciała. Pierwsza liczba (wyższa) to ciśnienie skurczowe, czyli takie stadium pracy serca, gdy mięsień wykonuje pracę. Druga liczba (niższa) to ciśnienie rozkurczowe, czyli ciśnienie pomiędzy uderzeniami serca.
Skurczowe i rozkurczowe ciśnienie krwi można zmierzyć posługując się dwoma metodami: bezpośrednią, pośrednią.
Bezpośredni pomiar ciśnienia krwi stosuje się do badań ciśnienia w przedsionkach i komorach serca cewnikiem wprowadzonym najczęściej przez żyłę pośrodkową łokciową. Pośredni pomiar ciśnienia jest wykonywany za pomocą metody Riva-Rocci. Przyrząd do takiego pomiaru nazywa się sfigmomanometrem.
Rtęciowy:
Zegarowy:
Nadgarstkowy:
Wartości ciśnienia krwi:
TĘTNO Tętnem nazywamy rytmiczne podnoszenie i zapadanie ścian tętnic. Wiemy, że krew wyrzucona z komory rozciąga ściany tętnic, które bezpośrednio potem kurczą się, co daje wrażenie tętna.
U dzieci i kobiet te wartości są zwykle wyższe. Tętno W zależności od stanu zdrowia i stopnia sprawności tętno waha się w granicach 60-80. U osób wybitnie sprawnych i wytrenowanych może być ono znacznie niższe i wynosić nawet 36-40 uderzeń na minutę. U dzieci i kobiet te wartości są zwykle wyższe.
Tętno może wyczuć wszędzie tam, gdzie tętnice przebiegają powierzchownie. tętnicy promieniowej, szyjnej wspólnej, skroniowej powierzchownej, tętnicy grzbietowej stopy, podkolanowej.
Badanie tętna przynosi informacje o liczbie skurczów serca, objętości skurczowej oraz do pewnego stopnia o ciśnieniu krwi. Określając charakter tętna, opisujemy jego częstość, miarowość, napięcie i szybkość.
Baroreceptory Stała wielkość ciśnienia krwi zleży do obecności odpowiednich czujników tzw. baroreceptorów. Znajdują się one w ściankach niektórych tętnic i informują ośrodek naczynioruchowy o wielkości ciśnienia. Występują one w: łuku aorty, tętnicach szyjnych wspólnych, zatoce szyjnej. Wzrost ciśnienia przyspiesza częstotliwość wysyłania impulsów z baroreceptorów do ośrodka naczynioruchowego i odwrotnie.
Układ limfatyczny lub inaczej układ chłonny – otwarty układ naczyń i przewodów, którymi płynie jeden z płynów ustrojowych – limfa
Zadania i funkcjonowanie układu chłonnego odpornościowa – w węzłach limfatycznych powstają niektóre białe ciałka krwi neutralizująca – zwalczanie ciał oraz substancji obcych i szkodliwych dla organizmu odprowadzającą – odprowadzenie limfy z powrotem do krwi
Krew Krew i płyn tkankowy – chłonka, tworzą środowisko wewnętrzne ustroju, w którym żyją wszystkie komórki i tkanki ciała. Krew i chłonka są określane jako tkanki płynne. Odgrywają one ważną rolę: transportową, obronną ustroju.
Krew przenosi: tlen i dwutlenek węgla, substancje odżywcze (glukozę, lipidy, aminokwasy), jony (sód, potas, wapń), produkty przemiany materii (mocznik), hormony, rozprowadza ciepło w ustroju.
erytrocyt, trombocyt, leukocyt
Erytrocyty
Ilość krwi u człowieka stanowi: u kobiety ok. 6,5% masy ciała (4-5 l), u mężczyzny ok. 7% masy ciała (5-6 l).
OSOCZE Jest słomkowożółtym płynem, w który zawieszone są elementy komórkowe. Objętościowo osocze stanowi 50-60% krwi.
Osocze ma następujący skład: woda ~ 92%, białko 6-8%, sole mineralne 0,8%, lipidy 0,6%, glukoza 0,1%.
Osocze transportuje substancje różne jony (Na, K, Ca itd.), glukoza i nieznaczne ilości innych cukrów, aminokwasy, inne kwasy organiczne, cholesterol i inne lipidy, hormony, mocznik.
KRZEPNIĘCIE KRWI Wynaczyniona krew człowieka po 3-4 minutach zaczyna krzepnąć i po 5-6 minutach zamienia się w galaretowaty skrzep.
Krzepnięcie krwi polega na: rozpuszczonego we krwi białka – fibrynogenu w postać nierozpuszczalną – fibrynę, czyli włóknik.