ŚREDNIOWIECZE Autorzy: Joanna Zajdel, Elwira Winiarska, Weronika Zawisza, Mateusz Raus, Oliwia Trygar,

ŚREDNIOWIECZE – RAMY CZASOWE Epoka ta trwała ponad 1000 lat. Obejmowała czasy od upadku cesarstwa rzymskiego (476r.) do odkrycia Ameryki przez Kolumba (1492r.). W tym okresie narodziła się kultura współczesnej Europy.

NAZWA „ŚREDNIOWIECZE” Średniowiecze - z łac. medium aevum, media aetas - wieki średnie. Nazwa epoki powstała w XV – XVI wieku, kiedy to (błędnie) sądzono, iż epoka ta jest tylko okresem przejściowym pomiędzy dwiema wielkimi epokami – Starożytnością oraz Renesansem, a także jest epoką, która w zasadzie nie wniosła nic nowego i nie zasługuje na inną, właściwą sobie nazwę. „Wieki średnie”, w odczuciu ludzi Renesansu, były po prostu ciemnym, mało znaczącym okresem pośrednim. W powszechnym odczuciu była to epoka kryzysu, intelektualnego zastoju, stagnacji i zacofania.  Epokę tę nazywano etapem mrocznym, popularne było stwierdzenie: „długa noc średniowiecza”. Średniowiecze przeciwstawiano głównie prądom Starożytności, na tle których zdawało się wypadać dość blado. Do dziś w powszechnym użyciu funkcjonuje powiedzenie „nie żyjemy w średniowieczu”, które wskazuje na zacofanie tej epoki. Tymczasem jest to pogląd niesłuszny i dla średniowiecza bardzo krzywdzący.   

Jan Matejko: „Przyjęcie Żydów w Polsce”

UNIWERSALIZM Średniowieczny uniwersalizm oparty był na dominacji religii chrześcijańskiej w całej niemal Europie. Ze względu na to, iż wszystko w życiu podporządkowane było religii, światopogląd chrześcijański rządził myśleniem, odczuciami, postępowaniem i twórczością wszystkich ludzi średniowiecza. Dlatego też wszystkie występujące znaki były czytelne dla każdego chrześcijanina. Prócz tego obowiązywały te same, narzucone przez religię, normy moralne i wzorce osobowe. Ponadto wszystkie niemal państwa podporządkowane były jednemu władcy, przez co stanowiły niemalże monolit religijny. 

Giotto di Bondone: „Opłakiwanie Chrystusa”

TEOCENTRYZM Postawa intelektualna polegająca na uznaniu Boga za najwyższą wartość, a zarazem za przyczynę, zasadę i ostateczny cel całości stworzenia. Zakłada, że Bóg stanowi absolutny punkt odniesienia dla wszystkich innych wartości, zdarzeń, zjawisk i że w takiej właśnie perspektywie należy rozważać kwestie sensu istnienia, przeznaczenia człowieka oraz mechanizmów rządzących dziejami świata. Teocentryzm był szczególnie charakterystyczny dla myśli średniowiecznej. W teologii chrześcijańskiej, zasada w myśl której zagadnienia związane z Bogiem mają pierwszeństwo przed wszelkimi innymi.

Katedra w Reims, Francja

SPOŁECZEŃSTWO Społeczeństwo średniowieczne nie było jednolite i dzieliło się na stany, czyli warstwy, które różniły się między sobą pod względem praw i obowiązków. W większości państw europejskich były to: duchowieństwo- jedyna w średniowieczu społeczna, wykształcona klasa; przepisywali księgi i gromadzili biblioteki, rycerstwo- wpływowa warstwa społeczna w średniowieczu, mieli ogromne znaczenie w społeczeństwie, mieszczaństwo- zamożnością i kulturą dominowali nad nieokrzesanym i biednym rycerstwem; nie mieli znaczącego wpływu na politykę kraju, chłopstwo- najniższa grupa w społeczeństwie; nie posiadała żadnych przywilejów.

Mistrz z Flémalle: „Matka Boska z Dzieciątkiem w ogrodzie”

BIBLIOGRAFIA średniowiecze.klp.pl, Podręcznik: „Śladami przeszłości”, Popularna Encyklopedia Powszechna, wikipedia.org, cudaswiata.archeowiesci.pl, peku.pl

NOTATKA Średniowiecze ( 476r.- 1492r.) swoją nazwę wzięło od tego, że uważano je za epokę przejściową między Starożytnością a Renesansem. Uniwersalizm- dominacja religii chrześcijańskiej w niemal całej Europie. Teocentryzm- uznanie Boga za najwyższą wartość, stanowiącą absolutny punkt odniesienia. Społeczeństwo w średniowieczu dzieliło się na: duchowieństwo, mieszczaństwo, rycerstwo, chłopstwo.

DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ! 