OK konspekt z chemii
Temat: Co się stanie, gdy spalimy magnez i siarkę w powietrzu? Cele sformułowane w języku ucznia: poznacie reakcję, w której pierwiastki łączą się ze sobą; dowiecie się, jak nazywają się substancje używane do reakcji i otrzymywane w jej wyniku lub jakim chemicznym określeniem nazywamy składniki potrzebne do upieczenia ciasta i gotowe, upieczone ciasto wyjęte z piekarnika. Nauczyciel zapisuje temat lekcji na tablicy (lub wyświetla slajd z tematem). Cele nauczyciel wywiesza na tablicy (wyświetla, daje do wklejenia na karteczkach). Uczeń odczytuje na głos. Światłami sprawdzamy, czy cele są zrozumiałe. Jeżeli nie, inny uczeń tłumaczy.
Nacobezu: Uczeń: potrafię rozpoznać reakcję syntezy (łączenia); podam własne przykłady reakcji syntezy z życia codziennego; potrafię wskazać w równaniu reakcji substraty, produkty i reagenty. Pytamy, czy uczniowie rozumieją. Jeżeli nie, prosimy o zadanie pytania.
Wiedza dotychczasowa 1. Wiem, co to jest reakcja chemiczna i potrafię podawać przykłady takich reakcji. 2. Potrafię wymieniać właściwości fizyczne magnezu i siarki. Sprawdzamy dotychczasową wiedzę zgodnie z instrukcją umieszczoną na slajdzie nr 5.
Jak uruchomić dotychczasową wiedzę? Praca samodzielna: a) podkreślenie trzech reakcji chemicznych zestawionych ze zjawiskami fizycznymi; Spośród podanych procesów podkreśl tylko reakcje chemiczne: rozpuszczanie soli w wodzie, pieczenie ciasta, parowanie, rdzewienie żelaza, spalanie węgla w piecu, zmiana stanu skupienia cyny podczas lutowania. (3 pkt) Nauczyciel przygotowuje kartki z zadaniami, rozdaje uczniom do wypełnienia. 5 5
Jak uruchomić dotychczasową wiedzę? b) Uzupełnij tabelkę: (6 pkt) 2. Praca w parach (ocena koleżeńska). 3. Weryfikacja poprawności udzielonych odpowiedzi. Właściwości fizyczne Magnez (Mg) Siarka (S) Stan skupienia Barwa Zapach Po trzech minutach uczniowie wymieniają się pracami, samodzielnie sprawdzają pracę kolegi (przyznają punkty). Sprawdzone prace wracają do właściciela i następuje weryfikacja poprawności udzielonych odpowiedzi z przygotowaną przez nauczyciela planszą (slajdem). 6 6
Przebieg lekcji: Doświadczenie: Spalanie magnezu i siarki w powietrzu. Sprzęt i odczynniki: łyżeczka do spalań, metalowe szczypce, palnik, magnez (wstążka lub wióry), siarka. BHP Zachowaj ostrożność podczas spalania substancji, aby się nie poparzyć! W razie trudności poproś o pomoc nauczyciela. Uczniowie wykonują doświadczenie zgodnie z instrukcją przygotowaną przez nauczyciela. Nauczyciel przypomina o zasadach BHP.
Przebieg lekcji: Schematyczny rysunek: a) spalanie magnezu b) spalanie siarki Obserwacje: Magnez pali się białym, oślepiającym płomieniem. Na łyżeczce powstał biały proszek. b) Siarka spala się niebieskim płomieniem. W powietrzu czuć charakterystyczny zapach. Nauczyciel prosi, aby uczniowie umieścili w przygotowanej karcie pracy schematyczny rysunek przeprowadzonego doświadczenia. Uczniowie dzielą się spostrzeżeniami, samodzielnie zapisują obserwacje i wnioski. Nauczyciel czuwa nad poprawnością zapisów. 8 8
Przebieg lekcji Wnioski: Obydwa pierwiastki połączyły się z tlenem znajdujący się w powietrzu. W wyniku połączenia, w obu doświadczeniach powstała tylko jedna substancja: biały proszek b) gaz o charakterystycznym zapachu (spalonej zapałki/petardy). Uczniowie samodzielnie formułują wnioski z doświadczenia. Nauczyciel czuwa nad poprawnością zapisów.
Przebieg lekcji Zaszły reakcje łączenia (syntezy): a) P P Z.ch. magnez + tlen → tlenek magnezu substrat substrat produkt reagenty P – pierwiastek Z.ch. – związek chemiczny Odczyt reakcji: magnez łączy się z tlenem dając tlenek magnezu. Uczniowie zapisują słownie przebieg reakcji, zaznaczają pierwiastki i związki chemiczne. Nauczyciel wprowadza pojęcia: substrat, produkt i reagenty reakcji. Następnie wskazuje je w zapisanej reakcji. Nauczyciel zwraca uwagę na poprawny odczyt przebiegu reakcji chemicznej. 10 10
Odczyt reakcji: siarka łączy się z tlenem dając tlenek Przebieg lekcji b) P P Z.ch siarka + tlen → tlenek siarki (IV) substrat substrat produkt reagenty Odczyt reakcji: siarka łączy się z tlenem dając tlenek siarki (IV). Uczniowie samodzielnie próbują zaznaczyć pierwiastki, związki chemiczne, substraty, produkt, reagenty oraz podać zapis słowny reakcji. Wskazany przez nauczyciela uczeń (uczniowie nie podnoszą rąk) omawia jak wykonał polecenie. Pozostali uczniowie słuchają i nanoszą ewentualne poprawki.
Podsumowanie Uzupełnij tabelkę wpisując odpowiednią cyfrę: Reakcja syntezy (łączenia) – reakcja, w której z kilku substratów powstaje jeden produkt. Spalanie Ilość substratów Ilość produktów a) magnezu 2 1 b) siarki W ramach podsumowania uczniowie uzupełniają tabelę (znajdującą się na karcie pracy). Nauczyciel wyświetla slajd z wypełnioną tabelą umożliwiając sprawdzenie dokonanych wpisów. Na podstawie danych zawartych w tabeli uczniowie próbują podać definicję reakcji syntezy.
Pytanie kluczowe Jak rozpoznamy, że reakcja którą obserwujemy jest reakcją syntezy? Czy pieczenie ciasta jest reakcją syntezy? Nauczyciel zadaje pytania kluczowe. Odpowiedzi uczniów notowane są na tablicy. W wyniku dyskusji wybrana zostaje prawidłowa odpowiedź. 13 13
Notatki i dodatkowe ćwiczenia Utlenianie - łączenie się pierwiastków (metalu lub niemetalu) z tlenem. metal + tlen → tlenek metalu niemetal + tlen → tlenek niemetalu Spalanie – utlenianie, które zachodzi gwałtownie z wydzieleniem energii w postaci ciepła lub światła. Nauczyciel zwraca uwagę na pojęcie utleniania i spalania.
Notatki i dodatkowe ćwiczenia Notatki i dodatkowe ćwiczenia Uzupełnij brakujące reagenty: tlenki metali ………… + tlen → tlenek litu tlen + wapń → ………. ……….. tlenki niemetali ………… + ……….. → tlenek węgla (IV) wodór + tlen → ………. ………. Uczniowie (w miarę wolnego czasu) uzupełniają dodatkowe ćwiczenie.
Praca domowa Praca domowa Podaj trzy przykłady reakcji syntezy z życia codziennego. Nauczyciel podaje pracę domową i prosi o dokończenie zdania: Dziś nauczyłam/łem się, że ……
Materiały i pomoce dydaktyczne przygotowane na kartkach zadania do wykonania plansza/slajd do weryfikacji poprawności udzielonych odpowiedzi sprzęt szkło laboratoryjne i odczynniki karta pracy
Dziękujemy Prezentacja została przygotowana przez Agnieszkę Draszawkę-Hoję i Małgorzatę Myszkę.