Opinie EFSA i sprawozdania naukowe: wykorzystanie literatury w celu ulepszenia standardów w zakresie dobrostanu zwierząt podczas transportu. Warszawa, 27 – 28 kwietnia 2009

Harmonogram wykładu Wstęp Ocena dobrostanu zwierząt podczas transportu Uwagi końcowe

Wstęp Opinie i raporty naukowe EFSA EFSA (Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności) powstał w roku 2002 na skutek kilku kryzysów żywnościowych pod koniec lat 90’ zapewnia doradztwo w kwestiach ryzyka związanego z łańcuchem pokarmowych - ocena ryzyka bez zarządzania zajmuje się kwestiami bezpieczeństwa żywności i pasz, zdrowia zwierząt i dobrostanem, kwestiami żywienia, ochrony roślin i zdrowia

Wstęp Opinie i raporty naukowe EFSA SCAHAW „Dobrostan zwierząt podczas transportu” (szczegóły dotyczące koni, świń, owiec i bydła) – 2002 EFSA – inne gatunki (włączając drób i ryby) – 2004

Wstęp Opinie i raporty naukowe EFSA EFSA świadczy opinie i raporty oparte o dowody naukowe Z zasady uwzględniane są wyłącznie prace publikowane w recenzowanych wydawnictwach Eksperci grup roboczych lub paneli nie są przedstawicielami krajowymi; występują jako niezależni naukowcy Ale…dowód naukowy na co?

Harmonogram wykładu Wstęp Ocena dobrostanu zwierząt podczas transportu Uwagi końcowe

Ocena dobrostanu zwierząt podczas transportu. Ogólne zasady. Należy uwzględnić kilka (ważnych) wskaźników Wskaźniki mogą pochodzić zwierząt lub ze środowiska Wskaźniki pochodzące ze środowiska występują powszechnie, jednak…

Trudności związane ze wskaźnikami pochodzącymi ze środowiska Podczas transportu oddziałuje wiele czynników wywołujących stres Występują istotne różnice wewnątrz gatunku oraz pomiędzy gatunkami

Raport z trzeciego spotkania grupy roboczej OIE dotyczącego dobrostanu zwierząt Paryż, 7-9 grudnia 2004 Wentylacja podczas załadunku i transportu powinna gwarantować wymianę świeżego powietrza, pozbycie się nadmiernego ciepła, wilgoci oraz trujących gazów (jak amoniak oraz tlenek węgla) oraz zapobiegać gromadzeniu się amoniaku i dwutlenku węgla. W warunkach podwyższonej lub wysokiej temperatury, wentylacja powinna zapewniać odpowiednie chłodzenie konwekcyjne każdego zwierzęcia. W niektórych przypadkach właściwą wentylację można osiągnąć poprzez zwiększenie przestrzeni dla zwierząt.

Czynniki pochodzenia zwierzęcego Śmiertelność Obrażenia Jakość mięsa Zmiany w zachowaniu Wskaźniki fizjologiczne – stres i reakcje ostrej fazy

Czynniki mogące wywołać śmierć świń Wysiłek fizyczny Hipertermia Genotyp Stres

Wpływ temperatury na śmiertelność świń Temperatura w st. Celsjusza (Warriss 1996)

Procent upadków zwierząt podczas transportu i przed ubojem w związku z wystepowaniem genu halotanowego NN: 4,7% (0,05% martwych zwierząt) Nn: 24,3% (0,25% martwych zwierząt) nn: 71,0% (9% martwych zwierząt) 11-krotne zmniejszenie śmiertelności przy wyeliminowaniu genu (Fàbrega et al 2002)

Wykres – szybkość pracy serca u świń NN i Nn podczas załadunku i transportu w odniesieniu do czasu tego załadunku i transportu 14. slajd oryginalnej prezentacji

Upadki brojlerów 0,2-0,3 % Zależą od temperatury efektywnej i czasu transportu Wzrastają po 4 godzinach transportu

Obrażenia spowodowane niewłaściwym postępowaniem Ostre obchodzenie się ze zwierzętami Ślizganie się lub upadanie zwierząt

Obrażenia spowodowane przez inne zwierzęta Walka lub wspinanie się w związku z mieszaniem się Walka o przestrzeń i inne zasoby (magazyn przedubojowy)

21. slajd z oryginalnej prezentacji

PSE – Mięso normalne – DFD - Płeć - Rasa - Głodzenie Aktywność i długotrwały stres - Stres poprzedzający ubój - Gen halotanowy

Zmiany w zachowaniu: głównie odnoszące się do załadunku i rozładunku – sapanie

24. slajd z oryginalnej prezentacji

Poziomy kortyzolu/kortykosteronu Ważność? Duża zmienność indywidualna Rytmy biologiczne Skutki próbkowania w odniesieniu do poziomu glukokortykoidów.

26. slajd z oryginalnej prezentacji

Białka ostrej fazy  Transport krótkodystansowy (3h) w porównaniu z transportem długodystansowym (20h) Wyniki: Kortyzol: brak różnic APP: długodystansowy > krótkodystansowy (Saco et al. 2003)

Ocena dobrostanu zwierząt podczas transportu. Czynniki środowiskowe. Zagęszczenie Konstrukcja pojazdu Czas transportu Szkolenie personelu

Ocena dobrostanu zwierząt podczas transportu. Szkolenie personelu Kontrola przed załadunkiem Załadunek i rozładunek Plan transportu Metoda prowadzenia pojazdu

Uwagi końcowe Wnioski dotyczące dobrostanu zwierząt muszą opierać się na kilku czynnikach Czynników mogą dotyczyć kwestie pojęciowe i metodologiczne Transport należy do szczególnie trudnych kwestii

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ!