Filozofowie analityczni Moore Tarski Frege Leśniewski Russell
Pojęcie filozofii analitycznej W sensie szerokim: jakakolwiek filozofia, która kładzie nacisk na szczególny rozbiór i klaryfikację pojęć, definiowanie myśli – na analizę. (Sokrates, Arystoteles, scholastycy, Kartezjusz); W sensie ścisłym: nurt filozofii współczesnej, którego założenie podstawowe brzmi: język w sposób istotny wpływa na naszą wizję świata, zatem by mówić sensownie o świecie należy skoncentrować się na zdroworozsądkowej analizie pojęć. Prekursorzy: G. Frege i F. Brentano; Ojcowie: G. E. Moore i B. Russell; Leśniewski, Łukasiewicz; Kontynuatorzy: Wittgenstein, Koło Wiedeńskie (R. Carnap), filozofowie języka potocznego (Austina, Ryle)
Filozofia analityczna bez wątpienia jest realizacją pozytywistycznego projektu wiedzy Scjentyzm filozofów analitycznych polega na tym, że zajmują się oni naukową analizą języka; Język staje się nie tylko środkiem, ale i jedynym celem badań filozoficznych.
W związku ze swoim scjentystycznym nastawieniem, filozofia analityczna posiada następujące wyznaczniki • Dbałość o precyzję argumentacji • Niechęć do pospiesznych syntez i rezygnacja z budowania systemu filozoficznego na rzecz drobiazgowej analizy poszczególnych zagadnień • Intersubiektywna sensowność i kontrolowalność wyników przejawiająca się w przedkładaniu zespołowej pracy nad indywidualne budowanie systemów.
Czemu przeciwstawia się filozofia analityczna? analizuje pojęcia, bada podstawowe założenia; Filozofia analityczna - kojarzona głównie z Wyspami Brytyjskimi, z Cambridge, później z całym kręgiem anglosaskim. Filozofia spekulatywna – cel: dalekosiężne uogólnienia, ostatecznościowe rozumienie świata; Filozofia kontynentalna - Europa kontynentalna fenomenologia, strukturalizm, filozofia dialogu, egzystencjalizm, postmodernizm. contra
Podstawowy podział w obrębie fil. analitycznej: Formaliści Zainteresowani są wyłącznie tworzeniem języków formalnych (sztucznych). - Uważają, że logika formalna jest jedyną możliwością sprawdzania poprawności jakichkolwiek teorii; Lingwiści Zainteresowani są wyłącznie analizą języka potocznego; koncentrują się na problemach wynikających z użycia (właściwego lub nie) słów i wiążących się z tym łamigłówek.
Przykładowe metody filozofii analitycznej: Klasyczna analiza pojęciowa (twórca: G.E. Moore) Ma charakter definicyjny, tzn. dla każdego pojęcia (układu pojęć) podaje się pojęcia równoznaczne o treści bardziej wyraźnej i prostej. • Na początku mamy więc pojęcie wymagające zdefiniowania i szukamy pojęcia czy grupy pojęć, aby za ich pomocą rozważyć pojęcie wyjściowe. • PRZYKŁAD: analiza pojęcia „być bratem”: x jest bratem y ≡ x jest osobnikiem r. męskiego oraz x i y mają tych samych rodziców. Chodzi najzwyczajniej o to, by nie gadać po próżnicy
2. Analiza lingwistyczna (P. Strawsona, gł. praca pt. Indywidua 2. Analiza lingwistyczna (P. Strawsona, gł. praca pt. Indywidua. Próba metafizyki opisowej) – polega na drobiazgowym opisywaniu sposobów użycia wyrażeń językowych. Przykład: Analiza pojęcia „osoba”: - substrat cielesny (warunek konieczny) - własności mentalne
Jeżeli Kubuś jest mądry i je miodek, to jest moim znajomym. p Λ q → r 3. Analiza logiczna – przekładanie języków naturalnych na język logiki formalnej; Frege: logika to nie prawa myślenia, logika istnieje obiektywnie, niezależnie od naszych umysłów. Russell sformułował pogląd, zgodnie z którym zadaniem filozofii jest analiza logiczna sformułowań języka, zmierzająca do odsłonięcia ukrytych implikacji. Przykład 1. Klasyczny rachunek zdań: Jeżeli Kubuś jest mądry i je miodek, to jest moim znajomym. p Λ q → r 1 0 0
Bez wątpienia, dzięki filozofom analitycznym mamy szczególnie rozwinięte takie działy jak: Teoria definicji Teoria dyskusji i argumentacji Zagadnienie podziałów oraz typologii