Identyfikacja koni sporządzanie opisu i diagramu do sportowych paszportów koni zgodnie z instrukcją PZJ lek. wet. Janusz Okoński RACOT 2005

Opis konia wg PZJ Opis konia składa się z dwóch części:  opisu słownego, określającego pisemnie cechy szczególne konia,  diagramu, który demonstruje znaki przedstawione pisemnie w opisie. Obie części muszą być wykonane dokładnie i starannie i muszą się w pełni uzupełniać.

Opis konia wg PZJ I. Płeć 1. Konieczne jest zaznaczenie czy koń jest ogierem, klaczą czy wałachem. 2. Jeśli koń został wykastrowany po wydaniu paszportu, w paszporcie lekarz weterynarii powinien odnotować datę przeprowadzenia zabiegu. Wszelkie anomalie cech płciowych muszą być odnotowane w paszporcie.

Opis konia wg PZJ II. Maść 1. Maści są definiowane następująco: a) kara – czarny pigment pokrywa całkowicie sierść, kończyny, grzywę i ogon, poza oznaczonymi białymi odmianami; b) gniada – brunatne zabarwienie sierści (barwa podobna do dojrzałego kasztana), przy czym grzywa i ogon, a zazwyczaj także kończyny od stawów nadgarstkowych i skokowych w dół, są czarne. Wyróżniamy następujące maści gniade: jasnogniada, ciemnogniada, skarogniada

Opis konia wg PZJ e) kasztanowata – brązowo żółte zabarwienie sierści, przy czym ogon i grzywa są tej samej lub jaśniejszej barwy. Wyróżnia się następujące maści kasztanowate: jasnokasztanowata, ciemnokasztanowata. f) siwa – sierść pokrywająca konia jest mieszaniną czarnych i białych włosów na czarnej skórze. Wraz z wiekiem sierść jaśnieje. Hreczkowato siwe mogą mieć 3 barwy włosów w sierści, lub dwie podstawowe i tak powinny być opisane. Czysto biała barwa jest wyjątkowa;

Opis konia wg PZJ g) myszata – zabarwienie sierści popielate (kolor mysi), często występuje ciemna pręga przez grzbiet h) dereszowata – na tle maści zasadniczej po całym ciele są gęsto rozsiane białe włosy. Wszystkie maści dereszowate charakteryzuje to, że głowa ma zawsze maść zasadniczą, tj. gniadą, kasztanowata lub karą bez siwych włosów. Wyróżnia się następujące maści dereszowate: gniadodereszowatą kasztanowatodereszowatą, karodereszowatą

Opis konia wg PZJ i) bułana – zabarwienie sierści żółtawobrązowe, podobne do koloru mlecznej kawy, ogon, grzywa i kończyny powyżej stawów pęcinowych czarne, często ciemna pręga wzdłuż grzbietu. j) srokata – nieregularne białe płaty obok płatów innej maści. Wyróżnia się następujące maści srokate: gniadosrokatą, kasztanowatosrokatą, karosrokatą, bułanosrokatą

Opis konia wg PZJ k) izabelowata – zabarwienie zbliżone do koloru słabo wypieczonej bułki, grzyw i ogon znacznie jaśniejsze, prawie białe. l) tarantowata – na tle siwej maści nieregularne maściste plamy różnej wielkości. Wyróżnia się następujące maści tarantowate: gniadotarantowata, karotarantowata, kasztanowatotarantowata

Opis konia wg PZJ IV. Rok urodzenia 1. Jeśli nie ma udokumentowanej daty urodzenia konia to musi być ona określona przez lekarza weterynarii na podstawie badania zębów. 2.W opisie podaje się rok urodzenia, a nie wiek. V. Wzrost Wzrost jest odległością mierzoną w centymetrach od ziemi do wierzchołka kłębu. W przypadku pony obowiązuje specjalna procedura pomiaru.

Opis konia wg PZJ I. Wicherki 1. Wicherki są zmianami w ułożeniu sierści i mogą przybierać różne formy – proste, sterczące, kręcone, faliste. Ich położenie musi być jednoznacznie określone. Ich położenie na głowie określa się w odniesieniu do białych odmian, linii środkowej, górnej linii oczu, lub do pozostałych wicherków, gdy pojawią się dwa lub więcej w bliskim sąsiedztwie. 2. Wicherki na głowie i szyi muszą być zaznaczone w opisie i pokazane na diagramie (krzyżyki).

Opis konia wg PZJ 3.Jeśli koń nie ma żadnych lub bardzo mało białych odmian wicherki znajdujące się na głowie, okolicy gardła, szyi (również ukryte pod grzywą), tchawicy, rynienki jarzmowej, podramienia, piersi, brzucha, kolana, zadu, kończyn miednicznych powinny być dokładnie zaznaczone. 4. Jeżeli koń posiada kilka wyraźnych białych odmian konieczne jest oznaczenie tylko wyraźnie widocznych wicherków na ciele, poza tym na głowie i pod grzywą.

Opis konia wg PZJ II. Odmiany 1. Osobliwości wszystkich odmian powinny być opisane: odmiany mogą być regularne lub nieregularne, mogą zawierać domieszkę włosów barwnych w całości, fragmentach lub na obrzeżach, mogą być obrysowane pasem czarnej skóry ukazującej się na obrzeżach odmiany (obszar ten wydaje się przez to błękitnawy), gdy brak pigmentu na skórze, odmiana taka nazywa się odmianą cielistą.

Opis konia wg PZJ 2. Zawsze zaczyna się od opisu odmian na głowie, następnie kontynuuje się opis odmian na kończynach i potem opisuje resztę ciała.

Opis konia wg PZJ A. Głowa Opis głowy rozpoczyna się od części czołowej, następnie kość nosowa, pysk, wargi i podbródek. Opis odmian na głowie powinien być jasny, sporządzony w powiązaniu z opisem wicherków oraz zawierać odniesienie do linii środkowej i górnej linii oczu.

Opis konia wg PZJ a) Gwiazdka. Jakakolwiek biała odmiana na czole. Rozmiar, kształt, intensywność, położenie oraz barwne odmiany (jeśli są) na białych odmianach muszą być oznaczone. Odmiany, składające się tylko z kilku białych włosków na czole, powinny być tak opisane, a nie traktowane jako gwiazdka.

Opis konia wg PZJ b) Strzałka. Wąska biała odmiana biegnąca w dół pyska nie szersza niż płaszczyzna powierzchni kości nosowej. W wielu przypadkach strzałka jest kontynuacją gwiazdki i tak powinna być opisywana – gwiazdka ze strzałką. W przypadku, gdy strzałka jest wyraźnie oddzielona od gwiazdki, może być opisana jako oddzielna strzałka. Gdy nie ma gwiazdki, początek strzałki powinien być dokładnie określony. Zakończenie strzałki i wszelkie zmiany jej szerokości, kierunku i zabarwienia na białej sierści strzałki powinny być opisane, np.: szeroka strzałka, wąska strzałka, skręcona w lewo.

Opis konia wg PZJ c) Łysina. Biała odmiana pokrywająca prawie całe czoło pomiędzy oczami, przechodząca w dół przez nos aż do pyska. Wszelkie zmiany kierunku, kształtu, zabarwienia powinny być opisane. d) Latarnia (white face). Biała odmiana pokrywająca całe czoło przechodząca w dół aż do pyska i rozszerzająca się na boki.

Opis konia wg PZJ e) Chrapka. Oddzielna biała odmiana niezależna od wcześniej opisanych, usytuowana pomiędzy lub w rejonie nozdrzy. Jej rozmiar, położenie i intensywność należy określić. Brak pigmentu określane jest jako cielista plama (flash mark), a nie jako chrapka.

Opis konia wg PZJ f) Odmiany na wargach. Powinny być dokładnie opisane, czy zajmują całą, czy też część każdej wargi. Nie mylić z cielistą plamą. g) Mleczny pysk. Biała sierść pokrywa obie wargi i rozszerza się aż na nozdrza.

Opis konia wg PZJ B. Kończyny Opis odmian na kończynach powinien zachować logiczny ciąg. Brak odmian należy również odnotować. Wszystkie białe odmiany na kończynach muszą być dokładnie zdefiniowane, a górna granica dokładnie określona, przy czym punkt odniesienia stanowią odpowiednie fragmenty budowy konia. Użycie tak nieprecyzyjnych terminów jak “skarpetka” czy “nadpęcie” jest niedopuszczalne.

Opis konia wg PZJ Przykłady: koronka – biała plamka na koronce pęcina – z przodu do 1/2 śródręcza – od zewnątrz do nadgarstka – od wewnątrz do stawu skokowego Obecność barwnych plam na białych odmianach powinna być zaznaczona. Czarne plamy na białej koronce określa się jako koronka nakrapiana. Wszelkie zmiany pigmentu na kopytach należy odnotować, zwłaszcza, gdy koń nie ma innych cech charakterystycznych.

Opis konia wg PZJ C. Kłoda Wszelkie białe odmiany powinny być określone w odniesieniu do ich rozmieszczenia. Również takie stałe znaki jak blizny i ślady po odparzeniu należy oznaczyć.

Opis konia wg PZJ 1. Osobliwości głowy:  rybie oko. Termin ten powinien być używany wyłącznie wtedy, gdy brak pigmentu w tęczówce. Dotyczy to zarówno częściowego, jak i całkowitego braku pigmentu. Daje to zazwyczaj różowo-biały lub błękitno-biały odcień oka.  utrata oka  nieregularności w uzębieniu: na przykład brak siekacza, zarówno spowodowane urazem mechanicznym jak i wadami w rozwoju uzębienia  przodozgryz (wysunięta szczęka)  złamanie nosa  ucięte ucho i blizny po zranieniach

Opis konia wg PZJ 2. Osobliwości na sierści:  siwizny: gdy białe włoski są rzadko rozmieszczone na sierści na rozmaitych częściach ciała;  białe plamki: gdy niewielkie kępki białych włosków są nieregularnie porozrzucane na różnych częściach;  czarne plamki: ten termin należy stosować opisując małe obszary porośnięte czarną sierścią na tle innej maści zasadniczej;

Opis konia wg PZJ  plamistość: gdy małe, mniej lub bardziej okrągłe skupiska włosów o barwie różniącej się od maści konia są rozrzucone w różnych partiach ciała konia. Rozmieszczenie i barwa plamek powinny być oznaczone.  prążki zebroidalne czarne lub ciemne prążki na kończynach,  pręga: utworzona z czarnych włosów pręga, biegnąca od kłębu do nasady ogona.

Opis konia wg PZJ 3.Również należy odnotować w opisie:  “pchnięcie lancą” wgłębienie mięśni występujące zazwyczaj w okolicy szyi, łopatki lub piersih;  piętna, tatuaże, blizny;  występowanie włosów o różnej barwie w grzywie i ogonie. 4. Jest ważne, aby informacje szkodliwe dla konia nie były umieszczane ani w opisie, ani w diagramie, chyba, że są niezbędne dla identyfikacji konia.

Opis konia wg PZJ Diagram Diagram należy wypełniać przy użyciu czarnego i czerwonego długopisu (odpornych na odbarwienia ,wodę i wytarcie gumką). 1. Czarny długopis - wszystko, co nie jest białe na koniu, a zasługuje na wyróżnienie, należy odnotować czarnym długopisem na diagramie.

Opis konia wg PZJ a) Wicherki Wicherki są oznaczane krzyżykiem “x”, jeżeli wicherek jest wydłużony, pokazane jest to jako ciągła linia odchodząca od “x”. Bardzo ważne jest dokładne zlokalizowanie wicherków. b) Czarne plamy Czarne plamy na sierści oraz wewnątrz białych odmian lub obszarów pozbawionych pigmentu powinny być obrysowane czarną linią i pozostawione niezacieniowane.

Opis konia wg PZJ c) Blizny Oznaczamy strzałkami wskazującymi ich położenie. d) Piętna Piętna powinny być narysowane na czarno, jeżeli kształt jest nieczytelny, należy traktować je jako blizny i oznaczać strzałką. e) Piętno Mahometa (pchnięcie lancą) Piętno Mahometa oznaczane jest małym trójkącikiem.

Opis konia wg PZJ f) Prążki zebroidalne Prążki na kończynach, pręga grzbietowa, oznaczone są przez pogrubione czarne linie, narysowane zgodnie z ich przebiegiem. g) Kasztany Zarys kasztanów powinien być obrysowany dla wszystkich koni nie posiadających żadnych odmian lub tylko trzy i mniej wicherków. Kształt kasztanów powinien być odrysowany w odniesieniu do pionu.

Opis konia wg PZJ 2. Czerwony długopis Wszystkiemu, co pojawia się w kolorze białym na koniu, na diagramie odpowiada kolor czerwony. a) Białe odmiany Odmiany powinny być dokładnie naszkicowane z zaznaczeniem wszelkich nieregularności. b) Odmiany “obrysowane” ( oznaczamy je podwójną linią)– biała odmiana na obrzeżu której uwidacznia się pas czarnej skóry pokryty białą sierścią

Opis konia wg PZJ c) Kępki białych włosów Kępki białych włosów lub posiwiałe obszary są oznaczane przez pojedyncze, krótkie kreski. d) Niepigmentowane powierzchnie Powierzchnie pozbawione pigmentu, jak tzw. “cieliste plamy”, rybie oczy, paski na kopytach są w całości pokolorowane na czerwono.

Opis konia wg PZJ e) Białe łaty Białe łaty na srokaczach powinny być zakreskowane lub liniowo zacieniowane w odróżnieniu od innych plam. f) Różne  Obecność białych włosów w grzywie i ogonie należy oznaczyć czerwonymi kreskami.  Widoczne białe znaki nabyte wskutek wypadków, odmrożeń, operacji itp. Należy oznaczać na diagramie jak inne białe odmiany.

Wicherek na lewo od inni środkowej nad górną linią oczu. W środku, poniżej, nieregularna gwiazdka. Duża łata mieszanych włosów z prawej strony kości nosowej, rozciągnięta na krawędź prawego nozdrza Gwiazdka, z położonym na środku ponad górną linią oczu wicherkiem, wydłużona aż do czubka nosa. Mała plamka mieszanych włosów między nozdrzami. Wydłużona gwiazdka z obrysem, połączona z łysiną sięgającą do czubka nosa, z wicherkiem na środku na grzbiecie nosa z wydłużonym prawie do górnej linii oczu zawirowaniem sierści. Kępka mieszanych włosów między nozdrzami i brak pigmentu koło prawego nozdrza.

LP - do połowy stawu pęcinowego. Brak pigmentu na piętkach. PP - do ¾ śródręcza LT - do połowy stawu pęcinowegopo stronie bocznej, do połowy śródstopia po stronie przyśrodkowej. Czarne plamki po przyśrodkowej stawu pęcinowego. TP - b.o.