Pojęcia organizacji, kierownictwa, zarządzania i biznesu dr hab. Jerzy Supernat Instytut Nauk Administracyjnych Uniwersytet Wrocławski

Pojęcia organizacji, kierownictwa, zarządzania i biznesu Nagłówek Uczeń Konfucjusza: Mistrzu, co uczyniłbyś przede wszystkim, gdybyś został cesa-rzem Chin ? Konfucjusz (551 – 479 p.n.e.): Ustaliłbym znaczenia słów / Przypisałbym (przyporządkowałbym) słowom określone znaczenia. dr hab. Jerzy Supernat

Pojęcia organizacji, kierownictwa, zarządzania i biznesu Pojęcie organizacji Twórcy polskiej prakseologicznej teorii organizacji Tadeusz Kotarbiński (1886-1981) i Jan Zieleniewski (1901-1973) wyróżnili trzy znaczenia terminu organizacja. dr hab. Jerzy Supernat

czynnościowe (organizacja jako czynność czy proces) Pojęcia organizacji, kierownictwa, zarządzania i biznesu czynnościowe (organizacja jako czynność czy proces) znaczenia rezultatowe: rzeczowe (organizacja jako rzecz zorganizowana, w szczególności złożona z ludzi, wspólnych celów i zasobów, czyli instytucja) atrybutowe (organizacja jako atrybut / cecha rzeczy, ale i procesu, polegająca na tym, że składniki rzeczy lub procesu współprzyczyniają się do powodzenia całości) dr hab. Jerzy Supernat

organizacja organizacji organizacji Pojęcia organizacji, kierownictwa, zarządzania i biznesu Ponieważ często zamiast „organizacja” (w znaczeniu atry-butowym i w odniesieniu do rzeczy zorganizowanej) mó-wimy „struktura organizacyjna”, ma sens zdanie następu-jące: organizacja organizacji organizacji oznacza ono: projektowanie struktury instytucji dr hab. Jerzy Supernat

organizing the organization of organization Pojęcia organizacji, kierownictwa, zarządzania i biznesu W krajach anglosaskich terminowi organizacja (organiza-tion) również przypisuje się wskazane powyżej znaczenia, choć zdecydowanie najczęściej pojawia się on w sensie rzeczowym, a odpowiednikiem organizacji w znaczeniu czynnościowym jest na ogół słowo organizing. Stąd angielskim ekwiwalentem polskiego zdania „organi- zacja organizacji organizacji” byłoby zdanie: organizing the organization of organization dr hab. Jerzy Supernat

Pojęcia organizacji, kierownictwa, zarządzania i biznesu Louis D. Brandeis (1856-1941): Organization can never be a substitute for initiative and for judgment. (Orga-nizacja nigdy nie zastąpi inicjatywy i rozsądku). dr hab. Jerzy Supernat

Louis Dembitz Brandeis

Pojęcia organizacji, kierownictwa, zarządzania i biznesu Jeżeli chodzi o termin management, to w Polsce na ogół nadaje się mu znaczenie czynnościowe i tłumaczy jako za-rządzanie (ew. kierowanie), co – niestety – nie zawsze jest zasadne. W krajach anglosaskich termin management jest używany co najmniej równie często w sensie rzeczowym (podmio-towym / instytucjonalnym) i oznacza wówczas grupę ludzi (kierowników) zarządzających (kierujących) organizacją. Stąd polskim ekwiwalentem terminu management powi-nien być w ogólnym przypadku termin kierownictwo, a to z racji jego podwójnego (czynnościowego i rzeczowe-go) znaczenia. dr hab. Jerzy Supernat

Pojęcia organizacji, kierownictwa, zarządzania i biznesu W zdaniach poniżej termin management należy tłumaczyć oczywiście jako kierownictwo, a nie zarządzanie. Labor Court Judge Dr. Yitzhak Lubotzky directed Bezeq's employees and management to continue to negotiate in good faith in order to resolve the disputes between them. Management is responsible for establishing and main-taining internal control to achieve the objectives of ef-fective and efficient operations, reliable financial report-ing, and compliance with applicable laws and regula-tions. dr hab. Jerzy Supernat

Pojęcia organizacji, kierownictwa, zarządzania i biznesu Bezkrytyczne posługiwanie się słowem zarządzanie jako odpowiednikiem terminu management może być nie tylko błędne, ale i nielogiczne. W polskim tłumaczeniu pracy Horsta Steinmanna i Georga Schreyögga, Management. Grundlagen der Unternehmens-führung. Konzepte – Funktionen – Fallstudien, Dr. Th. Gabler Verlag 2000, czytamy o instytucjonalnym rozumie-niu „zarządzania” (sic!) z takim wyjaśnieniem: „Pojmując zarządzanie instytucjonalnie, ma się na myśli grupę osób, której powierzono w organizacji uprawnienia do wydawa-nia poleceń”. dr hab. Jerzy Supernat

Management w znaczeniu zarządzania: Pojęcia organizacji, kierownictwa, zarządzania i biznesu Management w znaczeniu zarządzania: Zarządzanie jest to zestaw działań (obejmujący plano-wanie i podejmowanie decyzji, organizowanie, przewodze-nie, tj. kierowanie ludźmi, i kontrolowanie) skierowanych na zasoby organizacji (ludzkie, finansowe, rzeczowe i in-formacyjne) i wykonywanych z zamiarem osiągnięcia ce-lów organizacji w sposób sprawny i skuteczny (Ricky W. Griffin). Management is a set of activities (including planning and decision making, organizing, leading, and controlling) directed at an organization’s resources (human, financial, physical, and information) with the aim of achieving orga-nizational goals in an efficient and effective manner. dr hab. Jerzy Supernat

Frederick W. Taylor (1856-1915): Pojęcia organizacji, kierownictwa, zarządzania i biznesu Frederick W. Taylor (1856-1915): The art of management has been de-fined as knowing exactly what you want men to do and then seeing that they do it in the best and cheapest way. dr hab. Jerzy Supernat

Pojęcia organizacji, kierownictwa, zarządzania i biznesu Amerykański senator Henry Cabot Lodge (1850‑1924) w latach 1914-1915 atakował w Senacie twórcę naukowego zarządzania F.W. Taylora (1856-1915) jako tego, który miał przywrócić dni niewolnictwa (the days of slavery) oraz uważać za właściwe wydusić z niewolników wszystko, co jest możliwe i pozwolić im umrzeć (who thought it profitable to work the slaves to the last possible point and let them die).

Pojęcia organizacji, kierownictwa, zarządzania i biznesu Pojęcie biznesu Termin biznes jest wyjątkowo wieloznaczny, podobnie zresztą jak jego angielski odpowiednik business, który pochodzi od słowa busy, czyli zajęty, zapracowany, ru-chliwy, czy wścibski. W praktyce termin biznes najczęściej pojawia się w zna-czeniu organizacji nastawionej na zysk czy maksymaliza-cję zysku (profit maximization). dr hab. Jerzy Supernat

Pojęcia organizacji, kierownictwa, zarządzania i biznesu J.H. Adam: Biznes jest to osoba, firma, spółka lub inna organizacja, która wytwarza lub produkuje jakiś wyrób, kupuje i sprze-daje towary lub świadczy jakieś usługi, zwykle w celu osiągnięcia zysku (a person, firm, company or other orga-nization who makes or produces a product, buys and sells goods or provides some kind of service, usu. for the pur-pose of making a profit). dr hab. Jerzy Supernat

Pojęcia organizacji, kierownictwa, zarządzania i biznesu Peter F. Drucker (1909-2005): Biznesu nie można definiować i wyjaśniać w kategoriach zysku i zyskowności, ponie-waż jest to podejście błędne i – co więcej – nieistotne. dr hab. Jerzy Supernat

Pojęcia organizacji, kierownictwa, zarządzania i biznesu Peter F. Drucker: Nawet gdyby archaniołowie, a nie biznesmeni zasiadali w fotelach dyrektorskich, także i oni musieliby troszczyć się o zyskowność, pomimo całkowitego braku zainteresowania osiągnięciem zysku. Tym niemniej zysk nie jest celem biz-nesu, a tylko czynnikiem ograniczającym / limitującym go: osiągnięcie pewnego minimum zysku jest niezbędne dla pokrycia ryzyka działalności gospodarczej i uniknięcia stra-ty. To, że w konkretnym przypadku jakaś osoba podejmu-je działalność gospodarczą w celu osiągnięcia zysku, jest (pomijając kwestię istnienia lub nieistnienia motywu zysku) jej prywatną sprawą (i jej Anioła Stróża). Nie mówi nato-miast nic o tym, co dana osoba robi i na czym w rzeczywi-stości polega jej biznes. dr hab. Jerzy Supernat

stworzyć klienta – to create a customer. Pojęcia organizacji, kierownictwa, zarządzania i biznesu Peter F. Drucker: Wyjaśnienie istoty biznesu wymaga wyjścia od jego celu, który musi leżeć poza samym biznesem. Stąd istnieje tylko jedna prawdziwa definicja celu biznesu: stworzyć klienta – to create a customer. dr hab. Jerzy Supernat

Pojęcia organizacji, kierownictwa, zarządzania i biznesu Theodore Levitt (1925-2006): Celem biznesu jest także utrzymanie klien-ta (the purpose of a business is to get and keep a customer). Tylko klient jest tym, który określa, czym jest biznes. Tylko to, co klient uważa za wartość i za co gotowy jest zapłacić, wyznacza treść biznesu i za-pewnia jego istnienie. Seneka Młodszy: Alteri vivas oportet, si vis tibi vivere – Musisz żyć dla drugiego, jeśli chcesz żyć (z pożytkiem) dla siebie. dr hab. Jerzy Supernat

Pojęcia organizacji, kierownictwa, zarządzania i biznesu Theodore Levitt: Thanks to increasing interdependence, more and more of the world’s economic work gets done through long-term relationships between sellers and buyers. It is not a mat-ter of just getting and then holding on to customers. It is more a matter of giving the buyers what they want. Buy-ers want vendors who keep promises, who’ll keep supply-ing and standing behind what they promised. The era of the one-night stand is gone. Marriage is both necessary and more convenient. Products are too complicated, re-peat negotiations too much of a hassle and too costly. Under these conditions, success in marketing is trans-or-med into the inescapability of a relationship. Interface be-comes interdependence. dr hab. Jerzy Supernat

Pojęcia organizacji, kierownictwa, zarządzania i biznesu Peter F. Drucker: Nota bene ponieważ celem biznesu jest stworzenie klienta (i życie dla niego!), każdy biznes ma dwie – i tylko dwie – podstawowe funkcje: marketing i innowacje. W szczególności marketing jest wyjątkową, wyróżniającą funkcją biznesu i można powiedzieć, że biznes tym się różni od innych organizacji, że posługuje się marketin-giem. dr hab. Jerzy Supernat

Pojęcia organizacji, kierownictwa, zarządzania i biznesu Zysk jest rezultatem funkcjonowania biznesu i spraw-dzianem tego, jak dobry jest biznes tam, gdzie chodzi o marketing, innowacje i – dodajmy – produktywność. Tom Peters i Robert H. Waterman , charakteryzując doskonale zarządzane przedsiębiorstwa amerykańskie, piszą: Idea, że zysk jest naturalnym skutkiem ubocznym robie-nia czegoś dobrze, a nie celem samym w sobie, jest pra-wie powszechna (The idea that profit is a natural by-product of doing something well, not an end in itself, is almost universal). dr hab. Jerzy Supernat

Pojęcia organizacji, kierownictwa, zarządzania i biznesu Robert H. Waterman Tom Peters dr hab. Jerzy Supernat

Pojęcia organizacji, kierownictwa, zarządzania i biznesu Zysk (minimalny) jest niezbędny w celu przetrwania biznesu (najważniejszą zasadą ekonomii biznesu nie jest bowiem maksymalizacja zysku, ale uniknięcie straty). Biznes musi także przyczyniać się do finansowania niez-będnych kosztów funkcjonowania społeczeństwa (oświa-ta, bezpieczeństwo, porządek publiczny itd.), co oznacza, że musi zarabiać wystarczająco dużo, aby płacić podatki. Wreszcie biznes musi wypracować kapitał dla sfinanso-wania prac badawczych i swojego przyszłego rozwoju. dr hab. Jerzy Supernat

Oliver Wendell Holmes (1841-1935): Pojęcia organizacji, kierownictwa, zarządzania i biznesu Oliver Wendell Holmes (1841-1935): Taxes are the price we pay for a civil-ized society. dr hab. Jerzy Supernat

Pojęcia organizacji, kierownictwa, zarządzania i biznesu Milton Friedman (1912-2006): The most important single central fact about a free market is that no exchange takes place unless both parties benefit. dr hab. Jerzy Supernat

Myśli końcowe It is an immutable law in business that words are words, explanations are explanations, promises are promises but only performance is reality. Management manages by making decisions and by seeing that those decisions are implemented. Harold S. Geneen dr hab. Jerzy Supernat