II spotkanie Grupy ds. Płatności Mobilnych SEPA Warszawa, 21.06.2010

Plan prezentacji Definicja płatności mobilnych Doświadczenia krajowe i zagraniczne Założenia dotyczące systemu płatności mobilnych w Polsce Potencjał rynku

Nie istnieje jedna zaakceptowana i uznana na rynku bankowym oraz telekomunikacyjnym definicja płatności mobilnych Przykłady: Payments carried out via mobile devices (wireless handsets, PDA devices, NFC-based devices)1 A payment where a mobile device (e.g. a phone or personal digital assistant (PDA)) is used at least for the initiation of the payment order and potentially also for the transfer of funds2 Any payment where a mobile device is used in order to initiate, activate and/or confirm this payment 3 Channel for payment services instead of a payment instrument or scheme 4 Mobile payment - paying for a product or service using mobile technology such as a short message service (SMS), Wireless Application Protocol (WAP), Unstructured Supplementary Service Data (USSD) and NFC. It includes transactions that use banking instruments such as cash, bank accounts or debit and credit cards, as well as noncarrier stored value accounts, such as travel cards, gift cards or Paypal. It does not include transactions that use mobile operators’ billing systems, such as purchase of mobile content or telebanking by mobile to the service center via an interactive voice response (IVR) system. 5 M-Commerce Services Ljupco Antovski Marjan Gusev European Central Bank The European Perspective on Mobile Payments, Stamatis Karnouskos and András Vilmos A framework for evaluating mobile payments Paivi Heikkinen Gartner

Analitycy rynku zgodnie dzielą płatności mobilne na remote (zdalne) i proximity (zbliżeniowe) Mogą być realizowane wszędzie i w każdym czasie Użytkownik „kojarzy” źródło pieniądza (rachunek bankowy, kartę kredytową, kartę płatniczą) z numerem telefonu komórkowego Technologia: SMS, WAP, USSD Proximity Chip NFC zainstalowany w telefonie komórkowym Informacja o rachunku przechowywana na chip`ie Niezbędny POS z czytnikiem kart zbliżeniowych Technologia: NFC

Bankowość mobilna jako szerszy aspekt płatności mobilnych Bankowość mobilna odnosi się do zapewniania usług bankowych i finansowych z pomocą urządzeń telekomunikacyjnych. Zakres oferowanych usług może obejmować narzędzia do realizowania transakcji bankowych lub na rynku kapitałowym, zarządzania rachunkami czy dostępem do informacji o kliencie.

Dylematy Czy warto podjąć próbę stworzenia definicji płatności mobilnej? Czy podmiotem definicji ma być urządzenie mobilne (mobile device), telefon komórkowy czy też usługa telekomunikacyjna? Czy różnorodność i rozwój wykorzystywanych technologii i rozwiązań pozwala na wykreowanie precyzyjnych definicji (WAP, STK)? Czy płatność mobilna jest usługą czy też jest to kanał dostępu do usług płatniczych niezależnie od rodzaju instrumentu płatniczego czy systemu, w którym ten instrument działa?

Płatność mobilna zdalna – propozycja definicji Płatność w której urządzenie mobilne przy wykorzystaniu usług telekomunikacyjnych jest używane do zainicjowania i realizacji płatności* * Obejmuje m.in. dodatkową aktywację po stronie użytkownika, autoryzację, potwierdzenia (tam gdzie wymagane)

Na świecie regularnie rośnie liczba inicjatyw dotyczących płatności mobilnych Źródło: Na podstawie raportu Mobile Payments 2010 przygotowanego przez firmę konsultingową Innopay.

Największy wzrost w obszarze płatności mobilnych ma miejsce w krajach rozwijających się Źródło: Na podstawie raportu Global M-Payment Report Update – 2009 przygotowanego przez firmę konsultingową Arthur D. Little.

Rachunek bankowy jest najbardziej popularnym źródłem pieniądza dla systemów płatności mobilnych Źródło: Na podstawie World Payment Report 2009 przygotowanego przez Capgemini.

W Polsce nie ukształtował się jeszcze standard, szczególnie dla płatności remote System mPay (działający, niszowy zasięg) Rodzaj płatności - remote Źródło pieniądza – SVA lub rachunek w dedykowanym banku Technologia – komunikacja USSD Rynek – mikropłatności (bilety, parkowanie, automaty vendingowe) EasyPay (zakończony pilot) Rodzaj płatności – remote (aplikacja) Źródło pieniądza – rachunek karty płatniczej Technologia – komunikacja kanałami rozliczeń kartowych Rynek – płatności internetowe MasterCard (PayPass) lub VISA (PayWave) (działające, ograniczony zasięg) Rodzaj płatności – proximity (NFC) Rynek – płatności detaliczne (z wykorzystaniem POS z technologią NFC)

Nie ma także jednego modelu współpracy dla płatności mobilnych

Wnioski Rosnąca liczba pilotów płatności mobilnych świadczy o potencjale tego rynku Szczególnie korzystne perspektywy zdają się mieć kraje rozwijające się ze słabo rozwiniętą infrastrukturą bankową Różnorodność wykorzystywanych technologii i rozwiązań nie daje podstaw do stwierdzenia, że standaryzacja w obszarze płatności mobilnych jest kwestią najbliższych lat Wykształciły się różne modele biznesowe płatności mobilnych, w tym trzy dominujące: Model alternatywnego dostawcy usług (np. operatorzy telefonii komórkowej) Model partnerski (np. banki i operatorzy telefonii komórkowej) Model bankowy (banki kontrolują system)

Pierwotna inicjatywa EPC dotyczyła tylko obszaru „proximity” Zakres: Mobile Contactless Payments - any SEPA Card based payment executed by a Customer using a dedicated Mobile Contactless Payment Application provided by an Issuer and loaded onto the UICC(provided by an MNO) of a Customer’s NFC enabled Mobile Phone Ograniczenia: Inicjatywa dotyczy tylko jednego z wielu rodzajów płatności mobilnej Inicjatywa dotyczy płatności kartowych inicjowanych przy użyciu telefonu komórkowego Inicjatywa dotyczy rozwiązania z wykorzystaniem technologii NFC Inicjatywa dotyczy rozwiązań bazujących na mało popularnych technologiach (telefony z funkcją NFC) oraz rozwiązań dla dobrze wyedukowanych użytkowników (np. konieczność wykorzystania aplikacji na telefonie komórkowym)

Inicjatywa EPC z 2 czerwca 2010 rozszerza zakres zainteresowania i uelastycznia podejście Cel M-Channel Working Group: The M-Channel Working Group will focus on the area of the initiation and receipt of credit and debit payments (including card payments) through mobile phones and define the basic requirements, rules, and standards for such payment initiation and receipt. Zakres prac Grupy M-Channel: Ustanowienie ogólnych zasad i ram dla kreowania standardów i reguł biznesowych dla banków Stworzenie płaszczyzny do współpracy z operatorami telefonii komórkowej i innymi podmiotami zaangażowanymi w tworzenie płatności mobilnych w celu wspierania standardów SEPA (SCT, SDD, SEPA Cards). Wnioski: Elastyczne podejście do kwestii standaryzowania płatności mobilnych w ramach Grupy EPC stwarza szansę „wypromowania” polskiego, lokalnego rozwiązania dotyczącego płatności „remote” Uczestnicząc w pracach Grupy należy skupić szczególną uwagę na tym, aby polski model płatności mobilnych był zgodny z projektowanymi przez EPC zasadami (lub łatwo dostosowywalny)

Jest możliwość zbudowania lokalnego polskiego systemu Płatności kartowe z cechami płatności mobilnych są rozwinięciem funkcjonalności karty płatniczej i mogą mieć ograniczenia analogiczne do rynku kart (charakter „proximity”) Liberalizacja regulacji prawnych związana z implementacją PSD niesie dla banków ryzyko wzrostu konkurencji w obszarze instrumentów płatniczych (nowi gracze na rynku), a w związku z tym w interesie banków byłoby wdrożenie nowego instrumentu płatniczego, pozbawionego ograniczeń obciążających instrumenty istniejące (np. instrument typu „remote”) Brak jest na świecie i w Europie standaryzacji w zakresie płatności mobilnych i nie ma perspektywy na jej ustanowienie w najbliższych latach

Założenia systemu płatności mobilnych dla rynku polskiego (1/3) Płatność mobilna  płatność zdalna = remote Nowy elektroniczny instrument płatniczy Nowa jakość Nowe możliwości kreowania oferty dla klientów banków System zgodny z potencjalnymi przyszłymi wytycznymi EPC lub łatwo dostosowywalny do tych wytycznych (należy zadbać, aby wytyczne nie ograniczały możliwości jego implementacji) Płatności mobilne są w zbyt wczesnej fazie życia produktu, aby ustanawiać standardy interoperacyjności Można przypuszczać, że z czasem operatorzy różnych systemów płatności mobilnych zaczną stosować standardy zaadoptowane już na rynku bankowym (np. ISO8583) System o jak najmniejszym stopniu komplikacji, minimalizacja liczby podmiotów tworzących system

Założenia systemu płatności mobilnych dla rynku polskiego (2/3) Docelowy rynek – mikropłatności (w jak największym zakresie zastąpienie obrotu gotówkowego) Technologia dostępna, niezawodna, prosta nie ograniczająca możliwości korzystania z płatności przy użyciu najprostszych modeli telefonów i wszystkich typów kart SIM minimalizacja kosztów, minimalizacja inwestycji Standardy wykorzystanie istniejących standardów (np. ISO 8583, SWIFT) integracja z istniejącym systemem rozliczeniowym umożliwienie uczestnictwa całego sektora bankowego (otwartość systemu)

Założenia systemu płatności mobilnych dla rynku polskiego (3/3) Partnerska współpraca z operatorami telefonii komórkowej Zalety Pełen dostęp do infrastruktury sieci telekomunikacyjnych Maksymalne wykorzystanie możliwości sieci telekomunikacyjnej Dostęp do niestandardowej oferty usług Większe bezpieczeństwo i niezawodność Dostęp do klientów operatora Łatwiejsza standaryzacja Mniejsze ryzyko konkurencji ze strony operatorów (nie tylko dla płatności mobilnych, ale szerzej dla usług bankowych – kontekst PSD) Wady Konieczność zakupu ruchu bądź oddanie części udziału w przychodach

Jest wiele możliwości zastosowań zdalnych płatności mobilnych (remote) Płatności okresowe (parkowanie, komunikacja, basen etc.), Sprzedaż biletów (komunikacja, kino, teatr, koncerty etc.), Wsparcie karty miejskiej (zasilenie, rozliczenia) Płatności za towary (pizza, kiosk, sklep etc.), Płatności za usługi (taxi, hydraulik etc.) Płatności w automatach (napoje, żywność etc.), Przekazy między osobami indywidualnymi (p2p) Zasilanie, obciążanie instrumentów typu portmonetka (SVA) Płatności internetowe, Opłaty telekomunikacyjne (zasilanie rachunku, doładowanie telefonu), Loterie i zakłady wzajemne, Płatności za usługi telewizyjne (VOD), Płatności za rachunki (energia, gaz, woda), Wypłaty gotówkowe (bankomaty, cashback) A także całkiem nowe segmenty klientów (nieubankowieni)

Wygodne parkowanie oraz korzystanie z komunikacji miejskiej o każdej porze dnia Komunikacja miejska Opłata za parkowanie – rozpoczęcia naliczania opłaty Numer telefonu „skojarzony” z identyfikatorem karty miejskiej Opłata za bilet czasowy Numer telefonu „skojarzony” z numerem/numerami rejestracyjnymi samochodu Opłata za bilet jednorazowy Opłata za parkowanie – zakończenie naliczania opłaty Opłata za „zasilenie” karty miejskiej Opłata za parkowanie - kwota Klient Informacja o rozpoczęciu i zakończeniu naliczania czasu przejazdu Informacja o rozpoczęciu i zakończeniu parkowania oraz naliczonej kwocie

Drobne punkty sprzedaży, gdzie nawet według najbardziej ambitnych planów kart się nie przewiduje, także dodatkowa funkcjonalność dla małych detalistów Drobne punkty sprzedaży Telefon dodatkowo w funkcji POS Telefon dodatkowo w funkcji POS Opłata za zakupy Opłata dla dostawcy towaru Dostawca Klient Sprzedawca

Bez problemu z drobnymi w taksówce lub automacie Opłata za przejazd taksówką Płatność w automatach Opłata za napój Opłata za przejazd Telefon dodatkowo w funkcji POS Klient Klient Kierowca taksówki

Także między osobami fizycznym, telefon jak gotówka, także z ręki do ręki Przekaz p2p Telefon „skojarzony” z SVA Przekaz Wypłata z bankomatu Klient Dziecko poniżej 13 lat Zakup napoju

Uzupełnienie dzisiejszych płatności internetowych oraz doładowanie telefony bez względu na miejsce Zakup kontentu w internecie Doładowanie pre-paid Opłata za doładowanie Opłata za e-gazetę Klient Klient Informacja o doładowaniu Sms z kodem lub inna informacja o sposobie pobrania / potencjalnie automatycznie Tam gdzie działa telefon, tam działa możliwość doładowania

Dynamiczny rozwój rynku jest zgodnie przewidywany przez analityków Wielkość rynku w Polsce Struktura m-płatności na świecie Źródło: Analiza Deloitte na podstawie Bankier.pl, raportu KPMG Mobile Payments in Central and Eastern Europe i raportu Gartner Mobile Payment, 2007-2012

Kluczową rolą w modelu powinny mieć banki Sieć akceptantów Sieć wydawców BANK konto bankowe Akceptant mobilny Identyfikator źródła pieniądza „skojarzony” z numerem telefonu. Dyspozycje przekazywane z wykorzystaniem usług telekomunikacyjnych np.. USSD Operator systemu Akceptant internetowy System płatności Autoryzacja Rozliczanie Pozyskiwanie akceptantów Zarządzanie siecią akceptantów Reklamacje Akceptant tradycyjny Użytkownicy Wydawca SVA Użytkownik (P2P) Wykorzystanie usług telekomunikacyjnych np.: USSD Wykorzystanie standardów np. ISO8583 lub SWIFT

Plan dalszych prac III spotkanie Grupy - I połowa września - Omówienie modelu biznesowego systemu płatności mobilnych przygotowanego w oparciu o założenia przyjęte na II spotkaniu oraz przyjęcie modelu IV spotkanie Grupy - I połowa września - Dyskusja nad modelem z potencjalnymi partnerami (np. MNO`s, operatorzy kartowi) oraz omówienie aspektów technologicznych związanych z realizacją modelu V spotkanie Grupy - I połowa października - Przyjęcie rekomendacji