Kultura informacyjna w kształtowaniu bezpieczeństwa ekologicznego Wykład I 10 października 2010

Lesław Michnowski Członek Komitetu Prognoz Polska 2000 Plus przy Prezydium Polskiej Akademii Nauk

Informacje dotyczące wykładu, w tym: (1) prezentacje wykładów, (2) wykaz literatury; (3) tematy prac zaliczeniowych Zapytania, wypowiedzi, komentarze :

Kultura informacyjna: wiedza o (m.in. synergetycznych) właściwościach informacji oraz metodach jej tworzenia i wykorzystywania w celu wspomagania życia, w tym obrony i rozwoju. (N. Wiener, T. Kotarbiński, J.W. Forrester)

Bezpieczeństwo ekologiczne w ujęciu systemowym: z wykorzystaniem - w analizie systemowej – aparatury cybernetyki rozwoju.

Cybernetyka (1) ogólna teoria sterowania; (2) – ogólna teoria informacji.

W ramach cybernetyki rozwoju traktujemy różnej formy społeczności, organizacje, lub ekosystemy, w tym narody, przedsiębiorstwa, innej postaci organizacje (np naukowo-wytwórcze, finansowe), itp – jak również ekosystemy lokalne lub ekosystem globalny (Ziemia) - jako systemy życia (sż). Również środowisko takich systemów traktujemy jako system życia.

Informacja – pojęcie używane w trzech ujęciach: 1) jako, przeciwstawna entropii. konceptualna miara poziomu jakości, w tym zorganizowania sż; 2) jako informacja realna, zawarta w strukturze nadsystemu, czyli każdy czynnik, który przyczynia się do życia lub bardziej trwałego i sprawnego funkcjonowania sż; 3) jako informacja odwzorowująca układ: system życia – środowisko, w tym wiedza dotycząca jego przyszłości.

Życie jako proces tworzenia informacji realnej w układzie: system życia – środowisko, lub przeciwstawiania się wzrostowi entropii (dezorganizacji) w tym układzie.

Proces życia składa się z rozwoju i regresu. System życia w trakcie rozwoju zwiększa poziom informacji, a wraz z tym, swą trwałość i jakość w nim życia

Kryteria zmian rozwojowych dotyczących społeczności (zachodzących łącznie): (1) wzrost (tu i teraz) jakości życia stanowiących społeczność OSÓB; (2) zwiększenie szans długotrwałego życia społeczności (θ max); (3) zwiększanie poziomu rezerw materialnych i intelektualnych zasobów życia społeczności; (4) zwiększanie jakości środowiska społeczno- przyrodniczego.

Kondycja i bezpieczeństwo społeczności (lokalnej lub globalnej), w tym jakość życia stanowiących ją osób, szczególnie zależy od: ( 1) zgodności funkcjonowania społeczności, w tym jej infrastruktury, z potrzebami życia środowiska (społecznego lub przyrodniczego); (2) kondycji środowiska i sposobu jego oddziaływania na społeczność.

Kryzys globalny a bezpieczeństwo ekologiczne

Obecny kryzys finansowo- gospodarczy, w tym zadłużenia państwa – jawną fazą kryzysu globalnego ujawnionego prognozą ostrzegawczą Pierwszego Raportu dla Klubu Rzymskiego Granice wzrostu (GW/LtG) 1972.

Meadows, D.H., …Granice wzrostu (1972)

Symulacyjne badanie GW/LtG kondycji świata przy założeniu braku deficytu zasobów naturalnych i energii wykazały takie samo zachowanie systemu światowego. Katastrofa tym razem skutkiem zniszczenia środowiska przyrodniczego.

Meadows, Limits to Growth The 30-Year Update, 2004.

Dwie koncepcje przezwyciężania kryzysu globalnego (wyprostowania linii): (1) socjal-darwinistyczna - radykalnego zmniejszenia ilości konkurentów do deficytowych zasobów życia (energia, naturalne, ekologiczne) – zerowego wzrostu/ekologicznego holokaustu (JPII, Sycylia 1993). (2) ekohumanistyczna - drogą kooperacji dla globalnego dobra wspólnego ukształtowanie zdolności trwałego rozwoju całej światowej społeczności – ONZ three-pillars sustainable development, JPII CŻM.

Zerowy wzrost 1971/95

Another mental model says that the limits are real and close, and that there is not enough time, and that people cannot be moderate or responsible or compassionate. At least not in time. That model is self-fulfilling. If the worlds people choose to believe it, they will be proven right. The result will be collapse. (Meadows 1992, 2004).

Jan Paweł II: W ostatnich latach byliśmy świadkami (…) przełamania sztywnych podziałów świata na przeciwstawne bloki ideologiczne, polityczne i wojskowe (…) W tym samym jednak okresie inne zagrożenia osiągnęły poziom skrajnie niebezpieczny, co każe się obawiać holokaustu ekologicznego, będącego skutkiem lekkomyślnego niszczenia najważniejszych zasobów środowiska naturalnego i coraz liczniejszych ataków na życie ludzkie. (…) niepohamowany pęd nielicznej grupy uprzywilejowanych do przywłaszczenia sobie dóbr ziemi i do ich eksploatacji staje się przyczyną nowego rodzaju zimnej wojny, tym razem między Północą a Południem planety, między krajami wysoko uprzemysłowionymi, a ubogimi. (Sycylia93)

Wg Encyklopedii Katolickiej: holocaustum ofiara całopalna, dar ofiarny, złożony w całości Bogu przez spalenie - patrz: Encyklopedia Katolicka, t. 2, Lublin 1985, s

W innych wystąpieniach Jan Paweł II: Do starożytnych bolesnych plag (...) głodu, epidemii i przemocy, wojen, dodawane są inne, dotychczas nie znane formy o niepokojących wymiarach.(…) jak nie przejmować się na przykład widząc zdumiewający spisek przeciw życiu, który zwielokrotnia się i wyraża coraz ostrzejszymi zagrożeniami osób i narodów (…) Obecnie zarówno w Ameryce, jak i w pozostałych częściach świata pojawia się niebezpieczny model społeczeństwa zapewniający dominację silnym częściom światowej społeczności, zaś wykluczający, a nawet eliminujący słabszych.

Dennis Meadows 2009: dla przezwyciężenia globalnego kryzysu (1) We desperately need for population, energy use, material use, and pollution streams to be reduced. s.dennismeadows_en.0.htm (2) If you want everyone to have the full potential of mobility, adequate food and self-development, then it is 1 or 2 billion. (mld, obecnie jest nas ok. 6,7 mld. osób) 175,00.html s.dennismeadows_en.0.htm 175,00.html s.dennismeadows_en.0.htm 175,00.html

Dr. J. Kenneth Smail, Professor of Anthropology, Emeritus, at Kenyon College Global population reduction: confronting the inevitable (2004) the long-term sustainability of civilization will require not just a leveling-off of human numbers as projected over the coming half- century, but a COLOSSAL reduction in both population and consumption.

the Earth's long-term sustainable human carrying capacity, at what might be defined as an "adequate" to "moderately comfortable" developed-world standard of living, MAY NOT BE MUCH GREATER THAN 2 TO 3 BILLION. (…) several investigators and organizations have developed reasonably well thought out positions on future global population optima, and those estimates have all clustered IN THE RANGE OF 1 TO 3 BILLION. reduction-confronting-the-inevitable/ reduction-confronting-the-inevitable/ reduction-confronting-the-inevitable/