Rola anestezjologa w opiece okołooperacyjnej Seminarium dla studentów III roku Pielęgniarstwa Stanisław Kępiński © 2003 Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii PAM

Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii PAM Anestezjologia Anestezja - znieczulenie i opieka okołooperacyjna Intensywna terapia reanimacja i medycyna ratunkowa leczenie bólu Stanisław Kępiński © 2003 Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii PAM

Opieka okołooperacyjna Kwalifikacja i przygotowanie pacjenta do znieczulenia Znieczulenie Opieka pooperacyjna (leczenie bólu, intensywna terapia) Stanisław Kępiński © 2003 Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii PAM

Wizyta przedoperacyjna Wizyta przedoperacyjna jest pierwszym, obowiązkowym etapem każdego planowego znieczulenia. Służy kwalifikacji i przygotowaniu pacjenta do znieczulenia. W jej skład wchodzi: ocena aktualnego stanu zdrowia pacjenta i jego przeszłości zdrowotnej planowany rodzaj i zakres zabiegu badania i konsultacje specjalistyczne kwalifikacja do grupy ryzyka uzyskanie świadomej zgody pacjenta na znieczulenie Stanisław Kępiński © 2003 Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii PAM

Wizyta przedoperacyjna Wywiad: dotychczasowa przeszłość anestezjologiczna wywiad rodzinny choroby układowe i przyjmowane na stałe leki aktualne dolegliwości Badanie fizyklane: pełne badanie pacjenta ze szczególnym ukierunkowaniem na ukł. krążenia, ukł. oddechowy, ukł. nerwowy obowiązkowo pomiar RR, osłuchanie klatki piersiowej, ocena górnych dróg oddechowych Stanisław Kępiński © 2003 Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii PAM

Ocena górnych dróg oddechowych skala Malampatiego odległość bródkowo-tarczowa ruchomość kręgosłupa szyjnego zmiany wrodzone i nabyte Stanisław Kępiński © 2003 Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii PAM

Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii PAM Badania i konsultacje Morfologia krwi, jonogram, ukł. krzepnięcia, grupa krwi EKG, rtg kl. piersiowej badania specjalistyczne: spirometria, UKG, TEE, próba wysiłkowa, koronarografia, testy alergiczne, poziom leku w surowicy, testy tarczycowe itp. Stanisław Kępiński © 2003 Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii PAM

Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii PAM Rozmowa z pacjentem przedstawienie postawowych inormacji o chorobie i zabiegu (zadanie chirurga!) planowany postępowanie anestezjologiczne i jego alternatywy możliwe powikłania śród- i pooperacyjne przedstawienie szacowanego ryzyka uzyskanie zgody pacjenta na znieczulenie Stanisław Kępiński © 2003 Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii PAM

Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii PAM Klasyfikacja ASA ASA I - chory <65 r.ż bez istotnego schorzenia współistniejącego ASA II - współistniejąca łagodna choroba układowa w stanie wyrównania, lub/i wiek >65 lat ASA III - niewyrównana choroba układowa, umożliwiająca samodzielne życie ASA IV - obecna choroba układowa stwarzająca bezpośrednie zagrożenie dla życia ASA V - chory, który prawdopodobnie nie przeżyje 24 godzin, niezależnie od podjętych decyzji o leczeniu operacyjnym E - dodawane przy trybie nagłym Stanisław Kępiński © 2003 Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii PAM

Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii PAM Skala Goldmana Ocena ryzyka zgony w okresie okołooperacyjnym u chorych z chorobą wieńcową pod postacią przebytego zawału serca: znieczulenie chorego w fazie ostrej zawału serca (do 6 tygodni) - 37% ryzyko zgonu! powyżej 6 miesięcy od zawału ryzyko wynosi ok. 0,7-6% Stanisław Kępiński © 2003 Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii PAM

Świadoma zgoda pacjenta Pacjent powinien wyrazić zgodę na znieczulenie w sposób świadomy. Oznacza to konieczność uzyskania od pacjenta informacji zwrotnej na temat oczekujących go procedur, związanego z nimi ryzyka i następstw ewentualnych powikłań. Pacjent musi udowodnić, że rozumie przekazane mu informacje. Te same zasady obowiązują przy uzyskiwaniu zgody na zabieg. Stanisław Kępiński © 2003 Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii PAM

Najczęstsze przyczyny odraczania zabiegu przez anestezjologa Obecność niewyrównanej choroby współistniejącej ostra infekcja „pełny żołądek” brak podstawowych badań wysokie ryzyko operacyjne Stanisław Kępiński © 2003 Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii PAM

Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii PAM „Pełny żołądek” Znieczulanie pacjenta z pełnym żołądkiem obarczone jest wysokim ryzykiem aspiracji treści pokarmowej do dróg oddechowych. Zapalenie płuc po aspiracji (zespół Mendelsona) w ogromnej większości kończy się zgonem chorego. Dlatego wszystkie zabiegi poza zabiegami ze wskazań życiowych należy odroczyć na odpowiednio długi czas. Zabiegi ze wskazań życiowych wymagają specjalnego podejścia anestezjologicznego. Stanisław Kępiński © 2003 Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii PAM

Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii PAM „Pełny żołądek” W normalnych warunkach żołądek opróżnia się po 4-6 godzinach od spożycia posiłku i 1 godzinę po wypiciu płynu. Opróżnianie żołądka opóźniane jest przez: ból lęk neuropatię wegetatywną (cukrzyca) ciążę (nawet >24 godzin!) zaburzenia elektrolitowe podane leki (opioidy) niektóre pokarmy i płyny (alkohol) choroby przewodu pokarmowego Stanisław Kępiński © 2003 Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii PAM

Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii PAM Chory „na czczo” Ostatni pokarm stały najpóźniej 6 godzin przed zabiegiem, płyny „czyste” (woda, gorzka herbata) do 2 godzin pojęcie „na czczo” nie obejmuje przyjmowanych doustnie leków popitych 2-3 łykami wody! Przy niektórych zabiegach na przewodzie pokarmowym dłuższa głodówka Stanisław Kępiński © 2003 Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii PAM

Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii PAM Zadania premedykacji zniesienie lęku efekt analgetyczny zmniejszenie wydzielania w drogach oddechowych działanie prokinetyczne na przewód pokarmowy działanie przeciwwymiotne sedacja ale zapewnienie współpracy pacjenta na odpowiednim poziomie Stanisław Kępiński © 2003 Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii PAM