Treści multimedialne - kodowanie, przetwarzanie, prezentacja Odtwarzanie treści multimedialnych Andrzej Majkowski informatyka +

Składniki krwi Urszula Grygier Beata Jancarz-Łanczkowska

Skład krwi 3

Osocze Osocze to płynny składnik krwi stanowiący jej substancję międzykomórkową. Jest lekko żółtawą cieczą składającą się w 90% z wody oraz związków organicznych i nieorganicznych. Wśród białek znajdują się tu m.in. albuminy pełniące rolę w utrzymaniu ciśnienia onkotycznego, globuliny biorące udział w reakcjach odpornościowych oraz fibrynogen - jeden z czynników krzepnięcia krwi. W osoczu rozpuszczona jest także glukoza, a także znajdują się tu produkty przemiany materii np. mocznik. Osocze stanowi ok. 55% całej objętości krwi. 4

Erytrocyty Komórki krwi zawierające czerwony barwnik – hemoglobinę. U ssaków nie posiadają jądra komórkowego. Mają kształt okrągłych i są dwuwklęsłe. Erytrocyty człowieka pozbawione są organelli komórkowych. Ich rolą jest transport tlenu i dwutlenku węgla. Erytrocyty są produkowane w szpiku kostnym w procesie erytropoezy. Żyją ok. 120 dni, a słabnące erytrocyty wychwytywane są przez śledzionę. Przeciętna liczba erytrocytów u człowieka wynosi 4,5 – 5 milionów na milimetr sześcienny krwi. 5

Leukocyty Są bezbarwne, a ich obserwowanie możliwe jest po odpowiednim wybarwieniu preparatu. Kształt leukocytów jest zróżnicowany, głównie kulisty lub owalny. Są zdecydowanie większe od erytrocytów i zawierają organelle komórkowe. Po wybarwieniu widoczne są jądra komórkowe o kształtach płatowatych (u granulocytów) lub nerkowatych i kulistych (u agranulocytów). W cytoplazmie granulocytów widoczne są także ziarnistości. Liczba leukocytów u człowieka waha się między 6 a 9 tysięcy na milimetr sześcienny krwi. 6

Leukocyty granularne Neutrofile – granulocyty obojętnochłonne o bardzo dużych właściwościach żernych (fagocytoza), stanowiące pierwszą linię obrony w odporności wrodzonej nieswoistej. Stanowią ok. 60% wszystkich leukocytów. Bazofile – granulocyty zasadochłonne. Stanowią 1% wszystkich leukocytów. Mają zdolność do fagocytozy. Eozynofile – granulocyty kwasochłonne. Stanowią 3% leukocytów. Należą do komórek układu odpornościowego, które odgrywają zasadniczą rolę w zwalczaniu pasożytów oraz reakcjach alergicznych. 7

Leukocyty agranularne Monocyty – stanowią ok. 7% wszystkich leukocytów. Mają ogromne zdolności żerne (fagocytoza) oraz zdolności do przemieszczania się poza naczynia krwionośne (diapedeza). Żyją stosunkowo krótko, ok. tygodnia, pożerając ogromne ilości bakterii, stąd też dojrzałe monocyty nazywane są makrofagami. Limfocyty – stanowią liczną frakcję wśród leukocytów – ok. 30%. Jądra tych komórek są duże i kuliste. Ze względu na właściwości wyróżnia się limfocyty T nabywające kompetencje immunologiczne w grasicy (grasiczozależne), oraz limfocyty B niedojrzewające w grasicy (szpikozależne). Obie grupy odgrywają kluczową rolę w reakcjach odpornościowych. 8

Trombocyty Trombocyty – zwane płytkami krwi. Nie posiadają jądra komórkowego i mają nieregularne kształty, powstają bowiem przez odrywanie się fragmentów cytoplazmy od dużych komórek szpikowych. Zawierają enzym trombokinazę i biorą udział w krzepnięciu krwi. Żyją kilkanaście dni i po tym czasie rozkładane są w śledzionie. Liczba ich wynosi u człowieka 200 – 400 tysięcy na milimetr sześcienny krwi. 9